Miadzioł (miasto)

Miadzioł
Мядзел
Ilustracja
Kościół Matki Bożej Szkaplerznej
HerbFlaga
Herbflaga Miadzioła↗
Państwo

 Białoruś

Obwód

 miński

Populacja (2010)
• liczba ludności


7000[1]

Nr kierunkowy

+375 01797

Kod pocztowy

222397

Tablice rejestracyjne

5

Położenie na mapie obwodu mińskiego
Mapa konturowa obwodu mińskiego, blisko górnej krawiędzi po lewej znajduje się punkt z opisem „Miadzioł”
Położenie na mapie Białorusi
Ziemia54°52′N 26°56′E/54,866667 26,933333
Portal Białoruś

Miadzioł (biał. Мядзел, Miadzieł, Мядзель, Miadziel, ros. Мядель) – miasto na Białorusi, w obwodzie mińskim, siedziba rejonu miadzielskiego.

Miasto królewskie położone było w końcu XVIII wieku w starostwie niegrodowym miadziolskim w powiecie oszmiańskim województwa wileńskiego[2], do 1945[3] miasteczka (Stary i Nowy Miadzioł) oraz majątek Miadzioł leżały w Polsce, w województwie wileńskim, w powiecie postawskim. Siedzibą gminy Miadzioł był Miadzioł Nowy[4].

Miadzioł jest położony na Pojezierzu Święciańskim nieopodal jeziora Miastro wliczanego do grupy największego białoruskiego jeziora – Narocz. W pobliżu miejscowości znajduje się też jezioro Miadzioł.

Historia

Dawniej miejscowość dzieliła się na Stary Miadzioł, wzmiankowany po raz pierwszy w 1454 r., i Nowy Miadzioł wzmiankowany w 1462 r., z którego prowadził most do murowanego zamku wzniesionego w XVI wieku na wyspie jeziora Miastro.

W dwudziestoleciu międzywojennym Stary i Nowy Miadzioł oraz majątek Miadzioł leżały w Polsce, w województwie wileńskim, w powiecie duniłowickim (od 1926 postawskim), w gminie Miadzioł.

Według Powszechnego Spisu Ludności z 1921 roku zamieszkiwało:

  • Nowy Miadzioł [1] – 635 osób, 430 było wyznania rzymskokatolickiego, 67 prawosławnego, 133 mojżeszowego a 5 mahometańskiego. Jednocześnie 512 mieszkańców zadeklarowało polską przynależność narodową, 111 białoruską, 7 żydowską a 5 tatarską. Były tu 134 budynki mieszkalne[5]. W 1931 w 168 domach zamieszkiwało 990 osób[6].
  • Stary Miadzioł [2] – 190 osób, 71 było wyznania rzymskokatolickiego, 72 prawosławnego, 35 mojżeszowego a 12 mahometańskiego. Jednocześnie 69 mieszkańców zadeklarowało polską przynależność narodową, 68 białoruską, 35 żydowską, 6 litewską a 12 tatarską. Było tu 36 budynków mieszkalnych[5]. W 1931 w 21 domach zamieszkiwało 145 osób[6].
  • majątek Miadzioł [3] – w 1921 spisano łącznie ze Starym Miadziołem[5]. W 1931 w 3 domach zamieszkiwało 27 osób[6].

W okresie międzywojennym miasteczko Nowy Miadzioł był siedzibą Sądu Grodzkiego, mieścił się tu urząd pocztowy, który obsługiwał znaczną część gminy Miadzioł[7].

W Miadziole urodziła się Wolha Wasilonak, białoruska biegaczka narciarska.

Zabytki

  • kościół Matki Bożej Szkaplerznej i klasztor karmelitów, późnobarokowy z 1754 r., fundacji Antoniego Koszczyca, starosty zarzeckiego. Po kasacie zakonu klasztor zamknięto w 1840 r., a w roku 1866 kościół zamieniono na cerkiew. W 1920 r. kościół oddano katolikom, po II wojnie światowej zamknięty, oddany wiernym w 1989 r., kompletnie zrujnowany (zachowały się tylko mury kościoła). Wystrój wnętrza rokokowy. Obok dzwonnica i plebania. Budowla centralna na planie kwadratu wpisana w kubiczną bryłę należy do najoryginalniejszych przejawów barokowego klasycyzmu w architekturze Wielkiego Księstwa Litewskiego i urzeczywistnia ideę martyrium (ze względu na relikwie św. Justyna, męczennika rzymskiego, sprowadzone przed 1754). Trzy elewacje poprzedzają portyki z parami korynckich kolumn na wysokich cokołach. Ośmioboczny tambur kopuły (ozdobionej freskiem Sąd Ostateczny, zamalowanym w r. 1839) obiega wewnętrzna galeria[8].
  • kalwaria
  • kaplica Bochwiców na cmentarzu katolickim
  • kwatera pięciu nieznanych polskich żołnierzy poległych w czerwcu 1920 r. w wojnie polsko-bolszewickiej i pomnik 15-lecia niepodległości Polski. Kwatera została zniszczona przez Sowietów w 1939, odnowiona w 2014[9][10]. W 2017 r. umieszczono tablicę z nazwiskami poległych[11].
  • cmentarz katolicko-prawosławny
  • góra zamkowa
  • park dworski
  • cmentarz żydowski

Nieistniejące

  • dwór Koziełł-Poklewskich
  • meczet (1840)
  • kościół św. Stanisława (1454)
  • cerkiew

Galeria

  • Kościół Matki Boskiej Szkaplerznej

    Kościół Matki Boskiej Szkaplerznej

  • Budynek administracji rejonu

    Budynek administracji rejonu

  • Cerkiew Trójcy Świętej z 2006 r.

    Cerkiew Trójcy Świętej z 2006 r.

Przypisy

  1. ↑ Численность населения по Республике Беларусь, областям и г. Минску (тысяч человек) на 1 января 2010 года. belstat.gov.by. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-09-18)]. (ros.).
  2. ↑ Вялікі гістарычны атлас Беларусі Т.2, Mińsk 2013, s.81.
  3. ↑ Ustawa z dnia 31 grudnia 1945 r. o ratyfikacji podpisanej w Moskwie dnia 16 sierpnia 1945 r. umowy między Rzecząpospolitą Polską a Związkiem Socjalistycznych Republik Radzieckich o polsko-radzieckiej granicy państwowej (Dz.U. z 1946 r. nr 2, poz. 5).
  4. ↑ Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 11 lutego 1927 r. o zniesieniu gmin wiejskich Jasiewo i Zanarocze, utworzeniu gminy wiejskiej Woropajewo, zmianie nazwy gminy Mańkowicze na "Hruzdowo" oraz zmianie granic gmin w powiecie postawskim, województwie wileńskiem (Dz.U. z 1927 r. nr 13, poz. 102).
  5. ↑ a b c Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej: opracowany na podstawie wyników pierwszego powszechnego spisu ludności z dn. 30 września 1921 r. i innych źródeł urzędowych., t. 7, część 2, 1924, s. 29.
  6. ↑ a b c Wykaz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej, t. 1, Warszawa 1938, s. 41.
  7. ↑ Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej z oznaczeniem terytorjalnie im właściwych władz i urzędów oraz urządzeń komunikacyjnych, Przemyśl, Warszawa 1933, s. 809.
  8. ↑ drogibaroku.org, www.drogibaroku.org [dostęp 2017-11-25] (pol.).
  9. ↑ Polacy Mińska odnowili pomnik 15-lecia niepodległości Polski w Miadziole |, Kresy24.pl – Wschodnia Gazeta Codzienna [dostęp 2016-04-20] (pol.).
  10. ↑ Miadzioł – бел. Мядзел, рус. Мядель, www.minsk.msz.gov.pl [dostęp 2016-04-20].
  11. ↑ W Miadziole na Białorusi poświęcenie tablicy upamiętniającej polskich żołnierzy poległych w wojnie z bolszewikami, dzieje.pl [dostęp 2020-05-06] (pol.).

Linki zewnętrzne

Stolice rejonów obwodu mińskiego

Herb obwodu mińskiego

Miadzioł (gmina) (II Rzeczpospolita)
Miasteczko
Wsie
Zaścianek
Kolonia
Folwarki
Osada młyńska
Majątek
Osada
Leśniczówki
Osada wojskowa

Media użyte na tej stronie

Minsk oblast location map.svg
Autor: Ta ^specifik^ z W3C grafika wektorowa została stworzona za pomocą Inkscape ., Licencja: CC BY-SA 4.0
Позиционная карта Минской области

Цилиндрическая равноугольная проекция с координатами краёв:

  • С: 55.09° с.ш.
  • Ю: 52.31° с.ш.
  • З: 25.86° в.д.
  • В: 29.64° в.д.
Myadzel2.JPG
Autor: Szeder László, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Myadzel, Raion Administration Building
Myadzel1.JPG
Autor: Szeder László, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Widok na kościół Matki Bożej Szkaplerznej i klasztor Karmelitów w Miadziole.
Belarus-Miadziel-Kaścioł Maci Božaj Škaplernaj.jpg
Autor: Zedlik, Licencja: CC BY-SA 3.0
Kościół Matki Bożej Szkaplerznej i klasztor Karmelitów w Miadziole.
Церковь святой Троицы.jpg
Autor: Фото Дмитрия Ивченко, Licencja: CC BY-SA 4.0
Церковь святой Троицы в Мяделе