Miasta ze statusem city w Wielkiej Brytanii


(c) Ian Knox, CC BY-SA 2.0
Katedra w Wells, najmniejszym city w Anglii

Status miasta city w Wielkiej Brytanii jest przyznawany przez monarchę brytyjskiego pewnej określonej grupie miast. Miasta nieposiadające tego statusu noszą nazwę town. Prawo używania nazwy city łącznie z nazwą miasta jest sprawą wyłącznie prestiżu i nie daje żadnych dodatkowych przywilejów. Niemniej tytuł city jest dla miast cenny, stąd też wiele z nich stara się o jego zdobycie. Statusu tego nie uzyskuje się automatycznie po spełnieniu określonych kryteriów. W Anglii i Walii tytuł ten przyznawano tradycyjnie miastom posiadającym katedrę i będącym siedzibami diecezji[1]. Zasadę tę złamano dopiero w roku 1888, przyznając status Belfastowi z przyczyn pozareligijnych. Obecnie o przyznaniu statusu miasta decydują przede wszystkim czynniki geograficzno-historyczne, w tym wielkość populacji. W XX wieku status przyznano tylko 14 miastom[2]. W roku 2000 na 39 miast ubiegających się o status, przyznano go trzem: Brighton, Wolverhampton i Inverness[2]. Ostatnie nadanie tytułu nastąpiło w 2012 roku z okazji diamentowego jubileuszu królowej Elżbiety II. Status city otrzymały wówczas miasta: Chelmsford, St Asaph oraz Perth[3].

Najwięcej miast o statusie city znajduje się w Anglii, w 2012 r. było ich 51. W Szkocji jedynie siedem miast posiada ten status, w Walii sześć, w Irlandii Północnej pięć. W Szkocji do XIX wieku status city nie był nadawany, a wszelkie informacje sprzed tego okresu oparte są na przypuszczeniach, np. co do miasta Dunblane, które miało się stać city w roku 1500, nominowane rzekomo przez Jakuba IV[4]. W XX wieku przestano stosować kryterium posiadania katedry jako jedynego do uznania miasta jako city, pośród innych kryteriów uwzględniano, między innymi, wielkość miasta. Na przestrzeni całej historii Wielkiej Brytanii tylko trzy miasta utraciły status city: Rochester, Perth[a] i Elgin[5].

Lista miast o statusie city w Wielkiej Brytanii

Truro – najbardziej na południe i zachód wysunięte angielskie city

Poniższa lista obejmuje wszystkie 69 miast o statusie city na terenie Anglii, Szkocji. Walii i Irlandii Północnej według stanu na rok 2012[6][7]. Dane dotyczące liczby mieszkańców, o ile przypis nie podaje inaczej, są z roku 2001. Gdy przy mieście nie ma roku nadania statusu, oznacza to, że uzyskało go w średniowieczu lub w czasach nowożytnych wraz z wybudowaniem katedry[8].

Anglia

Na terenie Anglii znajduje się 51 miast o statusie city. W tabeli podano przynależność do hrabstwa ceremonialnego. Hrabstwa, w których nie ma miast o statusie city to Bedfordshire, Berkshire, Buckinghamshire. Dorset, Isle of Wight, Northamptonshire, Northumberland, Rutland, Shropshire, Suffolk, Surrey i Warwickshire. Największym miastem o statusie city jest Birmingham[b], najmniejszym Wells w hrabstwie Somerset. Najbardziej na południe i zachód wysuniętym miastem city jest Truro. Jedynie trzy spośród angielskich cities mają długość geograficzną wschodnią.

MiastoHrabstwoLiczba mieszkańcówCity od roku
BathSomerset83 992[9]1590[10]
BirminghamWest Midlands1 006 500[11]1889[12]
BradfordWest Yorkshire467 655[13]
Brighton and HoveEast Sussex247 817[14]2000[8]
BristolBristol416 900[15]1140[16]
CambridgeCambridgeshire108 863[17]1951[18]
CanterburyKent135 278[19]
CarlisleKumbria100 739[20]
ChelmsfordEssex157 072[21]2012[22]
ChesterCheshire118 210[23]1541[8]
ChichesterWest Sussex16 665[24]
CoventryWest Midlands300 844[25]
DerbyDerbyshire221 708[26]1977[8]
DurhamDurham87 709[27]
ElyCambridgeshire14 500[28]
ExeterDevon122 400[29]
GloucesterGloucestershire123 205[30]1541[8]
HerefordHerefordshire58 281[31]
Kingston upon HullEast Riding of Yorkshire243 589[32]1897[8]
LancasterLancashire133 914[33]1937[8]
LeedsWest Yorkshire715 404[34]1893[8]
LeicesterLeicestershire279 921[35]1919[8]
LichfieldStaffordshire93 232[36]
LincolnLincolnshire85 595[37]
LiverpoolMerseyside450 000[38]1880[8]
City of LondonCity of London11 700[b][39]
ManchesterWielki Manchester458 136[c][40]1893[8]
Newcastle upon TyneTyne and Wear259 000[41]1882[8]
NorwichNorfolk132 200[42]
NottinghamNottinghamshire292 400[43]1897[8]
OksfordOxfordshire134 248[44]1542[8]
PeterboroughCambridgeshire163 300[c][45]1541[8]
PlymouthDevon240 720[46]1928[8]
PortsmouthHampshire186 701[47]1926[8]
PrestonLancashire129 633[48]2002[8]
RiponNorth Yorkshire24 500[49]1865[8]
SalfordWielki Manchester216 103[50]1926[8]
SalisburyWiltshire114 614[51]
SheffieldSouth Yorkshire534 500[52]1893[8]
SouthamptonHampshire217 445[53]1964[8]
St AlbansHertfordshire128 982[54]1877[8]
Stoke-on-TrentStaffordshire240 636[55]1925[8]
SunderlandTyne and Wear283 700[d][56]1992[8]
TruroKornwalia19 000[57]1877[8]
WakefieldWest Yorkshire321 217[d][58]1888[8]
WellsSomerset10 400[59]
WestminsterWielki Londyn253 100[39]1540[8]
WinchesterHampshire107 222[60]
WolverhamptonWest Midlands236 582[61]2001[8]
WorcesterWorcestershire93 353[62]
YorkNorth Yorkshire174 400[63]

Szkocja

Stirling – drugie najmłodsze city w Szkocji

W Szkocji tytułu city używa się od XV w. Pierwsze prawa city na mocy edyktu królewskiego nadano w roku 1889. Przed tą datą pięć miast używało nazwy city: Aberdeen, Glasgow, Edynburg. Elgin i Perth, przy czym oficjalnie za city uznawane były trzy pierwsze[64]. Najmłodszym szkockimi cities są Stirling (2002) oraz Perth (2012).

MiastoLiczba mieszkańcówCity od roku
Aberdeen210 000[e][65]
Dundee142 470[e][65]1889[8]
Edynburg471 650[e][65]
Glasgow584 240[e][65]
Inverness71 188[66]2001[8]
Perth43 450[67]2012[68]
Stirling88 350[e][69]2002[8]

Walia

Katedra w St David’s

W związku z powiązaniami historycznymi, miasta w Walii uzyskiwały status city na tej samej zasadzie, co miasta angielskie. Poza Bangorem wszystkie walijskie cities zostały promowane w XX i XXI w. Na terenie Walii znajduje się najmniejsze city w Wielkiej Brytanii, St David’s, liczące mniej niż 2000 mieszkańców.

MiastoHrabstwoLiczba mieszkańcówCity od roku
BangorGwynedd13 275[70]
CardiffCardiff327 500[71]1905[8]
NewportNewport137 011[72]2002[8]
St AsaphDenbighshire3491[73]2012[22]
St David’sPembrokeshire1600[74]1994[8]
SwanseaSwansea112 500[e][75]1969[8]

Irlandia Północna

Belfast był pierwszym miastem, które otrzymało status z powodów pozareligijnych

W czasach historycznych w Irlandii przyznawano miastom status city na mocy edyktu królewskiego; posiadanie katedry nie gwarantowało tego statusu. Jedynym miastem w Irlandii Północnej, które uzyskało tytuł mocą edyktu, jest Derry (1604, niektóre źródła podają, że tytuł przysługiwał po zmianie nazwy miasta na Londonderry[76]). Pierwszym miastem w Zjednoczonym Królestwie Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej, które otrzymało status city za wielkość, a nie z przyczyn religijnych był Belfast. Był to przypadek precedensowy, następnymi miastami uhonorowanymi w ten sposób były Birmingham i Dundee (1888)[64].

MiastoLiczba mieszkańcówCity od roku
Armagh14 265[f][77]1994[8]
Belfast457 968[f][77]1888[8]
Lisburn42 110[f][77]2002[8]
Londonderry72 334[f][77]1613[8][76]
Newry21 633[f][77]2002[8]

Lista miast katedralnych o statusie town

(c) Lambert, CC BY-SA 2.0
Katedra w Guildford nie zapewniła miastu statusu city

Choć posiadanie katedry było warunkiem niezbędnym do uzyskania statusu city, na terenie Anglii, Walii i Szkocji istnieją miasta katedralne o statusie town. Część z nich, na przykład Rochester, używa nieformalnie tytułu city w języku potocznym. Przez długi czas miastem z katedrą, ale niemającym statusu city, było St Asaph (uzyskało ten tytuł w 2012 roku).

MiastoHrabstwoRok powstania diecezjiLiczba mieszkańców
BlackburnLancashire1926105 085[78]
BreconPowys19237901[78]
Bury St EdmundsSuffolk191435 015[78]
GuildfordSurrey1927100 383[78]
RochesterKentw czasach historycznych27 000[78]
SouthwarkWielki Londyn19056900[78]
SouthwellNottinghamshire18846000[79]

Lista największych miast bez statusu city

Opactwo w Reading

Istnieje pewna liczba dużych obszarów miejskich, które kwalifikują się do ubiegania się o status city, choćby ze względu na liczbę mieszkańców, niemniej tego statusu nie posiadają, bądź też odrzucono ich wniosek. Miasta te szczycą się statusem the biggest town in England, a przyznają go sobie: Northampton[80], Reading i Milton Keynes – największe miasto wybudowane od podstaw po II wojnie światowej[81]. Niektóre z miast używają nazwy city, zwłaszcza w odniesieniu do komunikacji miejskiej[82], jednak nie ma ona wpływu na faktyczny status miasta.

MiastoHrabstwoLiczba mieszkańców
ReadingBerkshire232 662[83]
DudleyWest Midlands194 919[84]
NorthamptonNorthamptonshire189 474[d][85]
LutonBedfordshire184 000[86]
Milton KeynesBuckinghamshire184 506[87]
WalsallWest Midlands174 994[88]
BournemouthDorset163 900[89]
Southend-on-SeaEssex160 257[90]
SwindonWiltshire155 432[91]
HuddersfieldWest Yorkshire146 234[78]

Zobacz też

Uwagi

  1. ↑ Perth odzyskało status w 2012 roku.
  2. ↑ a b Londyn, choć kilkakrotnie większy od Birmingham (w 2010 roku szacunkowa liczba ludności wyniosła 7 825 200), nie posiada statusu city. Posiadają go natomiast dwie dzielnice – City of London oraz City of Westminster, liczące odpowiednio 11 700 oraz 253 100 mieszkańców (2010).
  3. ↑ a b Dane szacunkowe za r. 2007.
  4. ↑ a b c Dane szacunkowe za r. 2005.
  5. ↑ a b c d e f Dane szacunkowe za r. 2008.
  6. ↑ a b c d e Dane za r. 1991.

Przypisy

  1. ↑ What criteria are used to grant city status within the UK?. [dostęp 2009-11-13].
  2. ↑ a b BBC News: City winners named. 18/12/2000. [dostęp 2009-11-14]. (ang.).
  3. ↑ Jubilee cities: Chelmsford, Perth, St Asaph and Armagh. BBC, 2012-03-14. [dostęp 2012-07-06]. (ang.).
  4. ↑ City status. [dostęp 2009-11-14]. (ang.).
  5. ↑ City status in the United Kingdom. [dostęp 2009-11-14]. (ang.).
  6. ↑ List of cities in the United Kingdom. [dostęp 2009-11-14]. (ang.).
  7. ↑ UK City FAQ. [dostęp 2009-11-14]. (ang.).
  8. ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z aa ab ac ad ae af ag ah ai aj ak al am an ao UK Towns with City Status. [dostęp 2009-11-14].
  9. ↑ Bath and North East Somerset Council: Statistics and Census Information. [dostęp 2008-09-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-05-18)]. (ang.).
  10. ↑ Civic insignia. [dostęp 2009-11-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (15 czerwca 2011)]. (ang.).
  11. ↑ Birmingham’s Population. [dostęp 2009-11-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (26 listopada 2015)]. (ang.).
  12. ↑ History of Mayorality. [dostęp 2009-11-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-03-18)]. (ang.).
  13. ↑ Life in the Community. [dostęp 2009-11-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-03-08)]. (ang.).
  14. ↑ 2001 Census Briefing Series. [dostęp 2009-11-13].
  15. ↑ Population mid 2007. [dostęp 2008-10-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-10-14)]. (ang.).
  16. ↑ John Hadgield: Shell Guide to England. Rainbird, 1970. ISBN 978-0-7181-4032-8.
  17. ↑ National Statistics: Cambridge. [dostęp 2009-11-14]. (ang.).
  18. ↑ Cambridge City. [dostęp 2009-11-14]. (ang.).
  19. ↑ Canterbury. National Statistics. [dostęp 2009-11-14]. (ang.).
  20. ↑ National Statistics: Carlisle. [dostęp 2009-11-14]. (ang.).
  21. ↑ Chelmsford. Office for National Statistics. [dostęp 2012-07-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)]. (ang.).
  22. ↑ a b State. „The London Gazette”, 2012-06-11. 
  23. ↑ Chester. National Statistics. [dostęp 2009-11-14]. (ang.).
  24. ↑ National Statistics: Chichester. [dostęp 2009-11-14]. (ang.).
  25. ↑ National Statistics: Coventry. [dostęp 2009-11-14]. (ang.).
  26. ↑ National Statistics: Derby UA. [dostęp 2009-11-14]. (ang.).
  27. ↑ National Statistics: Durham. [dostęp 2009-11-14]. (ang.).
  28. ↑ About Ely. [dostęp 2009-11-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (17 września 2008)]. (ang.).
  29. ↑ Exeter City Council: What is the population of Exeter?. [dostęp 2009-11-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-12-16)]. (ang.).
  30. ↑ Gloucester w bazie Notable Names Database (ang.)
  31. ↑ Population of Hereford, United Kingdom. [dostęp 2009-11-14]. (ang.).
  32. ↑ National Statistics: Kingston upon Hull; City of UA. [dostęp 2009-11-14]. (ang.).
  33. ↑ National Statistics: Lancaster. [dostęp 2009-11-14]. (ang.).
  34. ↑ National Statistics: Leeds. [dostęp 2009-11-14]. (ang.).
  35. ↑ National Statistics: Leicester. [dostęp 2009-11-14]. (ang.).
  36. ↑ National Statistics: Lichfield. [dostęp 2009-11-14]. (ang.).
  37. ↑ National Statistics: Lincoln. [dostęp 2009-11-14]. (ang.).
  38. ↑ Liverpool City Council: Liverpool – Facts and Figures. [dostęp 2009-11-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2006-09-26)]. (ang.).
  39. ↑ a b Population estimates for UK, England and Wales, Scotland and Northern Ireland – Mid-2010 Population Estimates. Office for National Statistics. [dostęp 2011-11-28]. (ang.).
  40. ↑ Manchester City Council: A1 Factsheet Summer 2008. [dostęp 2009-11-14]. (ang.).
  41. ↑ Newcastle upon Tyne Directory. [dostęp 2009-11-14]. (ang.).
  42. ↑ Norfolk County Council: An Overview of Norwich. [dostęp 2009-11-14]. (ang.).
  43. ↑ My Nottingham. [dostęp 2009-11-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-09-27)]. (ang.).
  44. ↑ Oxford City Council: Population statistics. [dostęp 2009-11-14]. (ang.).
  45. ↑ Peterborough City Council: Peterborough. [dostęp 2009-11-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (21 października 2009)]. (ang.).
  46. ↑ National Statistics: Plymouth. [dostęp 2009-11-14]. (ang.).
  47. ↑ Hampshire County Council: Hantsweb – 2001 Census: Population. [dostęp 2009-11-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (29 maja 2009)]. (ang.).
  48. ↑ National Statistics: Preston. [dostęp 2009-11-14]. (ang.).
  49. ↑ Ripon Directory. [dostęp 2009-11-14]. (ang.).
  50. ↑ National Statistics: Salford. [dostęp 2009-11-14]. (ang.).
  51. ↑ National Statistics: Salisbury. [dostęp 2009-11-14]. (ang.).
  52. ↑ Sheffield City Council: Sheffield Population Information. [dostęp 2009-11-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (28 grudnia 2009)]. (ang.).
  53. ↑ National Statistics: Southampton UA. [dostęp 2009-11-14]. (ang.).
  54. ↑ National Statistics: St Albans. [dostęp 2009-11-14]. (ang.).
  55. ↑ City of Stoke-on-Trent: Stoke-on-Trent Population. [dostęp 2009-11-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2006-09-25)]. (ang.).
  56. ↑ Sunderland City Council: Current City Population. [dostęp 2009-11-14]. (ang.).
  57. ↑ Truro. [dostęp 2009-11-14]. (ang.).
  58. ↑ Wakefield: Usual resident population by electoral ward. [dostęp 2009-11-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-09-30)].
  59. ↑ Somerset County Council: Mid Year Population Estimates for Towns. [dostęp 2008-09-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-03-26)]. (ang.).
  60. ↑ National Statistics: Winchester. [dostęp 2009-11-14]. (ang.).
  61. ↑ National Statistics: Wolverhampton. [dostęp 2009-11-14]. (ang.).
  62. ↑ National Statistics: Worcester. [dostęp 2009-11-14]. (ang.).
  63. ↑ Business statistics for York: Population & employment. [dostęp 2009-11-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (14 kwietnia 2009)]. (ang.).
  64. ↑ a b J.V. Beckett: City status in the British Isles, 1830–2002. Aldershot: Ashgate, 2005. ISBN 0-7546-5067-7.
  65. ↑ a b c d General Register Office for Scottland: Mid-2008 Population Estimates Scotland. [dostęp 2009-11-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (8 października 2012)]. (ang.).
  66. ↑ Highland Profile. [dostęp 2009-11-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (4 maja 2012)]. (ang.).
  67. ↑ Perth, Scotland. Scotland’s Census Results Online. [dostęp 2012-07-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-04-04)]. (ang.).
  68. ↑ 'We really feel part of history being made’ – Letters Patent makes Perth’s city status official. The Courier, 2012-07-05. [dostęp 2012-07-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-12-26)]. (ang.).
  69. ↑ Stirling Council: Stirling – population. [dostęp 2009-11-14].
  70. ↑ Bangor Maps. [dostęp 2009-11-14]. (ang.).
  71. ↑ Cardiff Council: Cardiff Population and Demography. [dostęp 2009-11-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (6 czerwca 2012)]. (ang.).
  72. ↑ Newport City Council: Population and Statistics. [dostęp 2009-11-14]. (ang.).
  73. ↑ St Asaph. Office for National Statistics. [dostęp 2012-07-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-08-27)]. (ang.).
  74. ↑ Welcome to the St Davids City Council Website. [dostęp 2009-11-14]. (ang.).
  75. ↑ City Council of Swansea: Population statistics for Swansea. [dostęp 2009-11-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (14 lipca 2014)].
  76. ↑ a b City commemorates the 400th Anniversary of the City’s first charter as illustrated by the Life and Times of Sir Henry Docwra. [dostęp 2009-11-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2004-08-31)]. (ang.).
  77. ↑ a b c d e Settlement in Ireland. [dostęp 2009-11-14]. (ang.).
  78. ↑ a b c d e f g Office for national Statistics: KS01 Usual resident population: Census 2001, Key Statistics for urban areas. [dostęp 2009-11-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2004-07-23)]. (ang.).
  79. ↑ Robert Hardstaff: Southwell. [dostęp 2009-11-14]. (ang.).
  80. ↑ # ^ Northampton Multi-Modal Study Final Report, December 2003. [dostęp 2009-11-14]. (ang.).
  81. ↑ Milton Keynes to double in size over next 10 years. [dostęp 2009-11-14]. (ang.).
  82. ↑ Hotels Near City Centre Reading – Reading United Kingdom. [dostęp 2009-11-14]. (ang.).
  83. ↑ Reading, Berkshire. [dostęp 2009-11-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (10 listopada 2008)]. (ang.).
  84. ↑ National Statistics: Dudley. [dostęp 2009-11-14]. (ang.).
  85. ↑ Northampton Town Talk. [dostęp 2009-11-14]. (ang.).
  86. ↑ Luton Borough Council: Luton – population and migration. [dostęp 2009-11-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-08-15)]. (ang.).
  87. ↑ Population of Milton Keynes, United Kingdom. [dostęp 2009-11-14]. (ang.).
  88. ↑ Electricians Walsall West Midlands. www.niceic-electricians.com. [dostęp 2009-11-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (1 września 2009)]. (ang.).
  89. ↑ Bournemouth. [dostęp 2009-11-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (26 lutego 2009)]. (ang.).
  90. ↑ Southend-on-Sea Borough Council: Census 2001. [dostęp 2009-11-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2003-04-04)]. (ang.).
  91. ↑ Larousse, Swindon [dostęp 2009-11-14] (fr.).
Miasta ze statusem city w Anglii

Anglia

Miasta ze statusem city w Szkocji

Szkocja

Media użyte na tej stronie

Flag of England.svg
Flag of England. Saint George's cross (a red cross on a white background), used as the Flag of England, the Italian city of Genoa and various other places.
Belfast City Hall 2.jpg
Autor: Macnolete, Licencja: CC BY 2.0
Belfast City Hall.
Wells Cathedral - West Front (geograph 5612142).jpg
(c) Ian Knox, CC BY-SA 2.0
Wells Cathedral - West Front
Stirling with Wallace-Monument.JPG
(c) Robert Breuer, CC-BY-SA-3.0
view from Stirling Castle to Stirling with Wallace Monument
Truro Cathedral 7.jpg
Autor: Tim Green, Licencja: CC BY 2.0
Truro Cathedral, Cornwall
Reading Abbey 05.jpg
Autor: Uli Harder, Licencja: CC BY-SA 2.0
The ruins of Reading Abbey, in the English town of Reading. Open to the public when this photograph was taken, this area is currently closed due to safety fears over the stability of the ruins. For more information, see the wikipedia article Reading Abbey.
StDavidsCathedral 1.JPG
Autor: Akoliasnikoff, Licencja: CC BY-SA 4.0
St David's Cathedral in Wales
Propozycja LnM-2.svg
Autor: , Licencja: CC BY 3.0
Propozycja 1 dla Listy na Medal na PL.WIKI