Miastków Kościelny

Miastków Kościelny
— wieś —
Państwo	Polska
Województwo	mazowieckie
Powiat	garwoliński
Gmina	Miastków Kościelny
Liczba ludności (2011)	709[1][2]
Strefa numeracyjna	25
Kod pocztowy	08-420[3]
Tablice rejestracyjne	WG
SIMC	0680934[4]
Położenie na mapie gminy Miastków Kościelny Miastków Kościelny
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Miastków Kościelny
Położenie na mapie województwa mazowieckiego Miastków Kościelny
Położenie na mapie powiatu garwolińskiego Miastków Kościelny
51°52′58″N 21°49′31″E/51,882778 21,825278

Miastków Kościelny – wieś w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie garwolińskim, w gminie Miastków Kościelny^[4][5]. Leży nad rzeką Wilgą.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa siedleckiego.

Miejscowość jest siedzibą gminy Miastków Kościelny, a także rzymskokatolickiej parafii Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny.

Historia

Po raz pierwszy wzmiankowana w 1417 r. jako wieś Myastkowa. W 1424 roku założona została tu parafia przez Andrzeja Łaskarza z Gosławic, biskupa poznańskiego. W 1470 r. z fundacji Stanisława Miastkowskiego (Prażmowskiego) wybudowano murowany kościół w stylu gotyku mazowieckiego, pod wezwaniem Nawiedzenia i Zwiastowania Najświętszej Maryi Panny i Św. Leonarda. Istniał on do 1879 r., potem przebudowany, a w latach 1901–1903 powiększony i całkowicie przebudowany według projektu budowniczego Tadeusza Czerwińskiego.

Miastków uzyskał prawa miejskie chełmińskie w 1472 r., a ich potwierdzenie 4 listopada 1482 r. W charakterze miasta występował jeszcze w 1539 roku, kiedy to ponownie otrzymał potwierdzenie przywileju lokacyjnego, jednak już w spisach poborowych z 1576 r. oraz w lustracji z 1660 roku jest wymieniona jako wieś. Miejscowość została zniszczona podczas potopu szwedzkiego.

Miastków był w posiadaniu rodzin: Miastkowskich, Radzymińskich, Prażmowskich, Lasockich. W 1723 r. osada została odstąpiona Janowi Przebendowskiemu, podskarbiemu wielkiemu koronnemu, następnie w latach 1730–1755 – w posiadaniu Franciszka Bielińskiego, marszałka wielkiego koronnego. Od 1767 r. własność Radziwiłłów, od 1820 roku – Bnińskich, od 1845 r. Gąssowskich; a od 1901 r. – Potockich.

W 1825 r. wieś liczyła 163 mieszkańców. W 1827 roku Miastków Kościelny miał 19 domów i 163 mieszkańców a Miastków Stary 23 domy i 185 mieszkańców. W 1885 r. Miastków Kościelny liczył 21 domów i 291 mieszkańców. Była tu gorzelnia, młyn wodny, tartak, folusz i pokłady torfu. W 1921 r. wieś liczyła 217 mieszkańców, w 1961 r. – 568 mieszkańców.

Urodził się tu Bogusław Miedziński – podpułkownik piechoty Wojska Polskiego, wicemarszałek Sejmu, senator V kadencji i Marszałek Senatu II RP

Etymologia

W 1417 r. jako zapisano Myastkowa. 1424 – Miastkow; a w 1440 – Myasthkowo. W 1482 roku nazwa została zapisana Myestkowo. W rejestrze poborowym z 1576 r. wzmiankowano Miastkowo Duże i Miastkowo Małe, oraz Wolę Miastkowską. W lustracji z 1660 roku wzmiankowany jest pod nazwą Miastkowo. J. Łukaszewicz podaje natomiast nazwę osady: Miastków Duży. Nazwa wykazywała w średniowieczu wahania językowe, obok postaci Miastków, występowały formy: Miastkowo, Miastkowa, Miestkowo. Nazwa pochodzi od wyrazu Miastko, który w średniowieczu oznaczał miasteczko. Wiąże się ona również z nazwiskiem rodziny Miastkowskich, którzy założyli tę osadę.

Zabytki

• Kościół parafialny pod wezwaniem Nawiedzenia i Zwiastowania Najświętszej Maryi Panny i Św. Leonarda, murowany z czerwonej cegły, wzniesiony w stylu gotyk mazowiecki w 1470 r. przebudowywany w 1879 r. i w latach 1901–1903.
• W kościele znajdują się:
  • Płyta nagrobna Jana Prażmowskiego (zm. 1572 r.) z piaskowca, z zatartym kartuszem herbowym.
  • Epitafium Aleksandra Bnińskiego, senatora Królestwa Polskiego (zm. 1831 r.), fundacji córki Zofii Grabowskiej z XIX w.
  • Epitafium klasycystyczne Piotra Gąssowskiego, sędziego pokoju (zm. 1853 r.).
  • Epitafium Stanisława Gąssowskiego (zm. 1866 r.) z głową zmarłego rzeźbioną z alabastru.
• Na cmentarzu katolickim grzebalnym nagrobki:
  • rodziny Gąssowskich 1851–1853
  • ks. Piotra Barankiewicza, Proboszcza miastkowskiego (zm. 1860 r.)
• Resztki parku krajobrazowego, z 1 poł. XIX wieku położone wokół pałacu Gąssowskich zbudowanego w 1878 r.

Przypisy

Bibliografia

• Gajowniczek Z., 1999. Historia miast, miasteczek i osad w prawobrzeżnej części Ziemi Czerskiej, FPL, Latowicz.

Linki zewnętrzne

• Miastków (1) Kościelny, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VI: Malczyce – Netreba, Warszawa 1885, s. 288 .
• Strona gminy Miastków Kościelny