Michał Łesiów

Michał Łesiów
Data i miejsce urodzenia

3 maja 1928
Huta Stara

Data śmierci

15 lipca 2016

Profesor nauk humanistycznych
Specjalność: slawistyka
Alma Mater

Katolicki Uniwersytet Lubelski

Doktorat

1962
Uniwersytet Warszawski

Profesura

1983

Nauczyciel akademicki
Uczelnia

Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej
Katolicki Uniwersytet Lubelski

Dziekan Wydziału Humanistycznego UMCS (1981–1984)
Odznaczenia
Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Złoty Krzyż Zasługi Krzyż Pro Ecclesia et Pontifice (od 1908) Medal Komisji Edukacji Narodowej

Michał Łesiów ukr. Михайло Лесів (ur. 3 maja 1928 we wsi Huta Stara na Tarnopolszczyźnie, zm. 15 lipca 2016[1]) – polski filolog i językoznawca pochodzenia ukraińskiego, twórca slawistyki i ukrainistyki lubelskiej.

Życiorys

Jego ojciec był Ukraińcem, mama Polką. W 1946 po śmierci ojca rodzina profesora skorzystała z możliwości repatriacji i przesiedliła się do wsi Zielin w ówczesnym województwie szczecińskim. W Gryfinie uzyskał tzw. „małą maturę” (1948), natomiast w Niższym Seminarium Duchownym w Gorzowie Wielkopolskim „dużą maturę” (1950) oraz maturę państwową. Absolwent polonistyki (1955) na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim (mgr – Gwara mieszkańców wsi Huta Stara w byłym powiecie buczackim; promotor: Tadeusz Brajerski). Od 1956 był pracownikiem Katedry Języka Polskiego UMCS. Doktorat uzyskał w 1962 na Wydziale Filologicznym Uniwersytetu Warszawskiego (Język dramatów zachodnioukraińskich XVII-początek XVIII wieku). Promotorem pracy był Leon Kaczmarek. W 1969 został docentem. Habilitację uzyskał w 1973 na podstawie pracy Terenowe nazwy własne Lubelszczyzny. W 1983 otrzymał tytuł naukowy profesora. W latach 1969–1991 był kierownikiem Zakładu Filologii Rosyjskiej (następnie Zakładu Języka Rosyjskiego) oraz w latach 1992–1998 Zakładu Filologii Ukraińskiej. W okresie 1973-1976 był dyrektorem Instytutu Filologii Rosyjskiej i Słowiańskiej UMCS. W latach 1981–1984 był Dziekanem Wydziału Humanistycznego UMCS[2]. Od 1981 był ponownie związany z Katolickim Uniwersytetem Lubelskim (prowadził zajęcia zlecone). Od 1990 roku zatrudniony na KUL jako profesor nadzwyczajny[3]. W latach 1989–1998 kierował Sekcją Filologii Słowiańskiej KUL, będąc jednocześnie kierownikiem Katedry Języków Słowiańskich KUL[4].

W 1973 prowadził wykłady na Harvard University. Z kolei w 1986 był visiting professor na Uniwersytecie Minnesota w Minneapolis. Jego badania naukowe dotyczyły dialektologii, onomastyki, historii języka, folklorystki oraz współczesnego języka rosyjskiego i ukraińskiego. Szczególną wagę przykładał do badań terenowych nad gwarami Lubelszczyzny oraz nazwami terenowymi. Zajmował się też pograniczem polsko-ukraińskim, a zwłaszcza folklorem, czego świadectwem są liczne edycje twórczości ludowej zwłaszcza z regionu lubelskiego. Był promotorem 20 doktorów oraz blisko 600 magistrów filologii rosyjskiej, ukraińskiej i słowiańskiej[5].

Członkostwo w towarzystwach naukowych

Michał Łesiów był członkiem: Komitetu Słowianoznawstwa PAN, od 2000 był przewodniczącym) Komisji Polsko-Ukraińskich Związków Kulturowych przy Oddziale PAN w Lublinie, członkiem Ukraińskiej Wolnej Akademii Nauk w USA, Lubelskiego Towarzystwa Naukowego, Polskiego Towarzystwa Językoznawczego, Towarzystwa Miłośników Języka Polskiego, Międzynarodowej Asocjacji Ukrainistów, Towarzystwa Naukowego im. T. Szewczenki, Stowarzyszenia Twórców Ludowych, Południowo-Wschodniego Instytutu Naukowego w Przemyślu. Wchodził też w skład Rady Naukowej Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej w Lublinie.

Nagrody i odznaczenia

Wybrane publikacje

  • Paulina Hołyszowa, Nasze wesele, wstęp i oprac. Michał Łesiów, Lublin: Wydawnictwo Lubelskie 1966.
  • Walenty Kunysz, Wesele kraczkowskie, wstęp i oprac. Michał Łesiów, Lublin: Wydawnictwo Lubelskie 1968.
  • Terenowe nazwy własne Lubelszczyzny, Lublin: Wydawnictwo Lubelskie 1972.
  • Paulina Hołyszowa, O grudko mojej ziemi, wybór, oprac. i posłowie Michała Łesiowa, Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza 1976.
  • Współczesne podania ludowe, wybór, wstęp i oprac. Michał Łesiów, Lublin: Wyd. Lubelskie 1982.
  • Stepan Sidoruk, Nad Bugom, uporjadkuvannaja i vstupne slovo Michailo Lesiv, Varšava: Ukrains’ke Suspil’no-Kul’turne Tovaristvo 1983.
  • Wacław Lipowski, Puszczy granie, wybór i posł. Michał Łesiów, Lublin: Wyd. Lubelskie 1983.
  • Cudowny bijak: bajki ludowe współcześnie pisane, wybór, wstęp i oprac. Michał Lesiów, Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza 1984.
  • Jadwiga Wichracka, Opowiadania ludowe, wybór, oprac., słowo wstępne Michał Łesiów, Lublin: Wyd. Lubelskie 1984.
  • Nad ołtarzem pól: antologia religijnej poezji ludowej Lubelszczyzny, wybór i słowo wstępne Michał Łesiów, Lublin: Wyd. Kurii Biskupiej 1986.
  • Słownictwo języków słowiańskich w aspekcie porównawczym: materiały Sesji Naukowej w Lublinie w dniach 4–5 listopada 1983 r. z okazji 20-lecia rusycystyki lubelskiej, Lublin: UMCS 1987.
  • Jan Król, Biją dzwony, wybór i wstęp Michał Łesiów, Lublin: Wyd. Lubelskie 1988.
  • Władysław Koczot, Z pól i łąk, wybór, oprac., posł. Michał Łesiów, Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza 1990.
  • Ukraina wczoraj i dziś, Lublin: UMCS 1994 (wyd. 2 – 1995).
  • Škìl’na gramatika ykraïns’koï movi, Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne 1995.
  • Studia z językoznawstwa słowiańskiego, pod red. Michała Łesiowa i Michała Sajewicza, Lublin: UMCS 1995.
  • Ukraïns’kì govìrki u Pol'ščì, Varšava: „Archiwum Ukraińskie”, 1997.
  • Rola kulturotwórcza ukraińskiej cerkwi greckokatolickiej, Lublin: Wyd. Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej 1999 (wyd. 2 – 2001).
  • Z badań nad polsko-ukraińskimi powiązaniami językowymi, pod red. Dmytra Buczki, Michała Łesiowa, Lublin: Wyd. KUL 2003.
  • Mikrotoponimia na pograniczach językowo-kulturowych: materiały z XVII Konferencji Podlaskiej, red. Michał Łesiów, Marek Olejnik, Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej 2005.
  • (współautor: Marek Melnyk), O Ukrainie: prawie wszystko!?, Olsztyn: Katedra Aksjologicznych Podstaw Edukacji. Uniwersytet Warmińsko-Mazurski 2011.
  • Recensio pro pročitanì knižki ta ïh avtorìv, zìbr. ì do dr. pìdg. Volodimir Pilipovič, peredm. napisav Marko Mel’nik, Peremišl’: Tovaristvo „Ukraïns’kij narodnij dìm” 2012.
  • Moï movnì poradi: stattì ì dìâlogi z čitačami, do dr. pìdgat. Volodimir Pilipovič, Peremišl’: Tovaristvo „Ukraïns’kij narodnij dìm” 2015.
  • Ukraïns’ka lìteraturna mova XVII-XVIII stolìt’: zìbranì pracì, peredmovu napisav Mìhael’ Mozer ; zìbrav ì do druku pìdgotuvav Volodimir Pilipovič, Peremišl’: Tovaristvo „Ukraïns’kij narodnij dìm” 2016.

Przypisy

  1. ↑ Zmarł Profesor Michał Łesiów - Lipiec - 2016 - Aktualności - Humanistyczny - Wydziały - Strona główna UMCS, www.umcs.pl [dostęp 2019-12-15] [zarchiwizowane z adresu 2020-09-25] (pol.).
  2. ↑ Zmarł śp. prof. dr hab. Michał Łesiów – Lipiec – 2016 – Aktualności – Strona główna UMCS, www.umcs.pl [dostęp 2017-11-18] (pol.).
  3. ↑ Księga pamiątkowa w 75-lecie Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. Wkład w kulturę polską w latach 1968–1993, red. Marian Rusecki, Lublin 1994, s. 420 (biogram).
  4. ↑ KUL – Wydział Nauk Humanistycznych – In Memoriam Śp. Profesor Michał Łesiów (1928-2016), www.kul.pl [dostęp 2017-11-18] (pol.).
  5. ↑ Zmarł Profesor Michał Łesiów – Lipiec – 2016 – Aktualności – Humanistyczny – Wydziały – Strona główna UMCS, www.umcs.pl [dostęp 2017-11-18] [zarchiwizowane z adresu 2018-02-05] (pol.).

Bibliografia

  • 75-lecie urodzin profesora Michała Łesiowa: dorobek naukowo-dydaktyczny i działalność społeczna, Łuck – Lublin: Polskie Towarzystwo Ludoznawcze. Oddział 2003.
  • Feliks Czyżewski, Michał Sajewicz, Bibliografia prac Prof. dr. hab. Michała Łesiowa wraz z wykazem wykonanych pod jego kierunkiem prac magisterskich i doktorskich (1988-1997), „Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio FF, Philologiae” 14/15 (1996/1997), s. 21–48.
  • Bibliografia prac prof dr. hab Michała Łesiowa wraz z wykazem wykonanych pod jego kierunkiem prac magisterskich i doktorskich, oprac. Feliks Czyżewski, Michał Sajewicz, Lublin: UMCS 1988.
  • Michał Sajewicz, Człowiek zafascynowany Ukrainą i pograniczem polsko-ukraińskim: w osiemdziesiątą rocznicę urodzin profesora Michała Łesiowa, „Warszawskie Zeszyty Ukrainoznawcze” (2008), z. 25/26, s. 397–402.
  • Michał Sajewicz, Jubileusz Profesora Michała Łesiowa, „Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio FF, Philologiae” 14/15 (1996/1997), s. 12–17.
  • Michał Sajewicz, W służbie dwóch narodów: w 75. rocznicę urodzin profesora Michała Łesiowa, „Warszawskie Zeszyty Ukrainoznawcze” (2004), z. 17/18, s. 403–408.
  • Janusz Rieger, Laudacja Michała Łesiowa Laureata, „Przegląd Wschodni” 12 (2013), z. 4, s. 740–743.
  • Scripta manent: bio-bibliografia profesora Michała Łesiowa na osiemdziesięciolecie urodzin, pod red. Marii Borciuch i Mateusza Jastrzębskiego, Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej 2009.
  • Dagmara Nowacka, Albert Nowacki, W służbie prawdy: Michał Łesiów i jego Alma Mater – KUL: z okazji jubileuszu osiemdziesiątych urodzin profesora, „Warszawskie Zeszyty Ukrainoznawcze” (2008), z. 25/26, s. 403–412.
  • Z lubelskich badań nad słowiańszczyzną wschodnią: księga dedykowana profesorowi Michałowi Łesiowowi, Lublin: Wydawnictwo KUL 2010.

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Ribbon.Crossproecclesiaetpontifice.jpg
Ribbon of the Cross "pro ecclesia et pontifice" - Holy See - Vatican