Michał Bałasz

Michał Bałasz (ur. 22 stycznia 1924 w Wilnie) – polski architekt, specjalista budownictwa sakralnego: katolickiego i prawosławnego. Autor projektów szeregu reprezentacyjnych świątyń na Podlasiu. Zamieszkał na stałe w Białymstoku^[1], gdzie w latach 50. otrzymał posadę miejskiego architekta.

Życiorys

Syn Jerzego i Heleny z Jakimowiczów. Ojciec pochodził z zamożnej rodziny ziemiańskiej, która jednak podupadła finansowo w trakcie pierwszej wojny światowej. Rodzice Michała Bałasza jeszcze przed jego urodzeniem przenieśli się więc do Wilna, gdzie jego ojciec został pielęgniarzem w szpitalu psychiatrycznym.

Michał Bałasz miał starszego brata Aleksandra oraz dwie młodsze siostry: Weronikę i Aleksandrę (matkę prezydenta RP Aleksandra Kwaśniewskiego). W domu mówiło się po rosyjsku. Byli prawosławni. Uczęszczali do Znamieńskiej cerkwi.

W czasie II wojny światowej mieszkał u rodziny w Prudnikach-Jamkach. Ukończył gimnazjum kupieckie w Postawach i pracował jako księgowy. W 1944 przystąpił do AK. Następnie został wcielony do Armii Czerwonej, jednak po odmowie złożenia przysięgi został internowany i zesłany pod Riazań. Zwolniony w 1946 wyjechał do Polski, gdzie wcześniej przybyła reszta jego rodziny.

Studia pierwszego stopnia ukończył w Poznaniu. Studia magisterskie ukończył na Politechnice Gdańskiej, gdzie uzyskał tytuł magistra inżyniera architektury.

W 1954 otrzymał posadę miejskiego architekta w Białymstoku. Jego związki z architekturą sakralną rozpoczęły się od remontu cerkwi św. Mikołaja (dziś soboru), na której potrzeby wykonał incognito projekt dolnej cerkwi.

Początkowo projektował głównie cerkwie prawosławne, ale z czasem powierzano mu także projekty świątyń katolickich.

W latach 80. powierzono mu dokończenie projektu rekonstrukcji cerkwi Monasteru w Supraślu.

Ważniejsze projekty

Białystok

• Kościół Zmartwychwstania Pańskiego w Białymstoku
• Cerkiew Mądrości Bożej w Białymstoku
• Cerkiew Zaśnięcia Najświętszej Maryi Panny w Białymstoku^[2]
• Kościół Wszystkich Świętych w Białymstoku

Pozostałe

• Kościół Najświętszej Opatrzności Bożej w Bielsku Podlaskim
• Cerkiew Zaśnięcia Najświętszej Maryi Panny w Bielsku Podlaskim
• Cerkiew św. Anny w Boratyńcu Ruskim
• Cerkiew Matki Bożej Miłującej w Czeremsze
• Cerkiew Częstochowskiej Ikony Matki Bożej w Częstochowie
• Cerkiew Zaśnięcia Najświętszej Maryi Panny w Czyżach
• Cerkiew św. Dymitra w Hajnówce
• Cerkiew św. Męczennika Pantelejmona w Zaściankach
• dzwonnica cerkwi pw. św. Jerzego w Siemianówce
• Kościół Św. Stanisława Biskupa i Męczennika w Sarnakach
• Dworek Mickiewiczów w Nowogródku (rekonstrukcja)^[3]

Galeria

• Galeria
• 

  Kościół Zmartwychwstania Pańskiego w Białymstoku

• 

  Cerkiew Mądrości Bożej w Białymstoku

• 

  Cerkiew Zaśnięcia Najświętszej Maryi Panny w Białymstoku

• 

  Kościół Wszystkich Świętych w Białymstoku

• 

  Cerkiew Zaśnięcia Najświętszej Maryi Panny w Bielsku Podlaskim

• 

  Cerkiew św. Anny w Boratyńcu Ruskim

• 

  Cerkiew Matki Bożej Miłującej w Czeremsze

• 

  Cerkiew Częstochowskiej Ikony Matki Bożej w Częstochowie

• 

  Cerkiew Zaśnięcia Najświętszej Maryi Panny w Czyżach

• 

  Cerkiew św. Dymitra w Hajnówce

• 

  Cerkiew św. Męczennika Pantelejmona w Zaściankach

Przypisy

Bibliografia

• Ałła Matreńczyk. Ślad architekta. „Przegląd Prawosławny”. 1 (271), styczeń 2008. Fundacja im. Księcia Konstantego Ostrogskiego. ISSN 1230-1078. [dostęp 2021-09-12]. 
• Michał Bałasz – Architekt Pana Boga, wybudował kilkadziesiąt kościołów. Polska Press Sp. z o.o., 2009-07-05. [dostęp 2016-01-08].