Michał Borwicz

Michał Maksymilian Borwicz, pierwotnie Maksymilian Boruchowicz (ur. 11 października 1911 w Krakowie, zm. 31 sierpnia 1987 w Paryżu) – polski poeta, prozaik, publicysta pochodzenia żydowskiego, piszący w językach polskim, jidysz i francuskim.

Michał Maksymilian Borwicz

Debiutował w 1934 na łamach prasy pod oryginalnym nazwiskiem jako krytyk literacki. W 1938 wydał powieść Miłość i rasa. W latach 1939–1942 przebywał we Lwowie. Od 1942 do 1943 był więźniem (pseudonim „Ilian”) obozu janowskiego we Lwowie. We wrześniu 1943 roku udało mu się uciec z obozu dzięki pomocy przyjaciół Borwicza z PPS działających w Radzie Pomocy Żydom „Żegota”^[1]. Po ucieczce z obozu działał w partyzantce pod pseudonimem „Zygmunt”. Na jego prośbę, w październiku 1943, przyjaciele wydostali z obozu także 12-letnią osieroconą Jankę Hescheles, autorkę dzienników z obozu.

W latach 1945–1947 był kierownikiem Wojewódzkiej Żydowskiej Komisji Historycznej w Krakowie. Ukończył studia na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Jagiellońskiego.

W 1947 roku zamieszkał w Paryżu. Współpracował z Centrum Studiów Historycznych przy Związku Żydów Polskich we Francji, publikował w czasopismach takich jak „L’Arche”, „Les Nouveaux cahiers”, „Evidences”, „Kultura”, „Zeszyty Historyczne”, „Esprit”.

W 1953 uzyskał stopień doktora z dziedziny socjologii na Sorbonie^[2], promotorem jego pracy doktorskiej był Georges Gurvitch^[1].

Wybrana twórczość

• Brzozowski i Malraux (szkic, Lwów 1937)
• Fizjologia rozpaczy i nihilizmu (rozważania, Kraków 1937)
• Miłość i rasa (powieść, Kraków 1938)
• Uniwersytet zbirów. Rzecz o obozie Janowskim we Lwowie 1941–1944 (wspomnienia, Kraków 1946)
• Literatura w obozie (szkice, Kraków 1946)
• Ze śmiercią na ty (poezje, Warszawa 1946)
• Spod szubienicy w teren (wspomnienia)
• Aryan Papers. Buenos Aires: 3 Bände, 1955
• Vies interdites. Paris, Casterman, 1969
• Écrits des condamnés à mort sous l’occupation nazie 1939–1945 (Paris: PUF 1954; Paryż: Gallimard 1973)
• 1000 ans de vie juive en Pologne (Association des Juifs Polonais en France. Centre d’Etudes Historique, Paryż 1957)
• L’Insurrection du ghetto de Varsovie (Paryż: Gallimard 1974)
• Ludzie, książki, spory. Paryż: Księgarnia polska w Paryżu, 1980
• Le cas de Marek Halter: jusqu’où est-il tolérable d’aller trop loin? Paris: Impr. IMPO, 1984.

Przypisy

Bibliografia

• Lesław Bartelski: Polscy pisarze współcześni, 1939-1991. Leksykon. Wydawnictwo Naukowe PWN. ISBN 83-01-11593-9.