Michał Chanenko

Michał Chanenko

Herb Michała Chanenki
Data urodzenia	1620
Data śmierci	1680
Rodzice	Stefan Chanenko
Wojny i bitwy	wojna polsko-turecka 1672-1676
Administracja	hetman zaporoski

Michał Chanenko (ukr. Михайло Ханенко ur. ok. 1620, zm. 1680) – kozacki hetman prawobrzeżny w latach 1669–1672.

Życiorys

Pochodził z książęcego rodu tatarskiego, Chanenko syn, potomek chana ^[1]. Był synem zaporoskiego kozaka Stefana Chanenko i według legendy, uwolnioniej z niewoli córki polskiego starosty^[2]. Od 1658 roku był pułkownikiem humańskim. Uczestniczył w wyborze Iwana Wyhowskiego na hetmana. W czasie podpisywania "ugody cudnowskiej" w 1660 roku zwolennik polityki propolskiej; starał się o ponowne podporządkowanie Ukrainy Koronie.

W 1661 roku został nobilitowany. W 1670 roku w czasie podpisywania ugody ostrogskiej mianowany przez króla Michała Korybuta Wiśniowieckiego hetmanem kozackim prawobrzeżnej Ukrainy.

W czasie wojny polsko-tureckiej, w lipcu 1672 roku, wspierany przez Karola Łużeckiego, kasztelana podlaskiego, w bitwie pod Czetwerynówką pokonał kozaków Piotra Doroszenki.

W 1672 roku z nienawiści prywatnej zabił pułkownika królewskiego Piwo-Zapolskiego. Jednak już 18 sierpnia 1672 roku pod Batohem jego wojska zostały rozbite przez Doroszenkę.

W 1674 roku przekazał insygnia hetmańskie Iwanowi Samojłowiczowi^[3] i został obywatelem Ukrainy carskiej.

Ciekawostka

Pod nazwiskiem "Haneńko" jest wzmiankowany w Panu Wołodyjowskim Henryka Sienkiewicza - w 1672 roku w walce z Doroszenką wspomagał go powieściowy pan Motowidło ze swoimi semenami.

Przypisy

Bibliografia

• Zawistowski W., Kto był kim w "Trylogii" Henryka Sienkiewicza?, Gdańsk 1999, s. 97.
• Н.Костомаров: Руина. Petersburg: 1882. (ros.).

Literatura dodatkowa

• Miron Korduba: Chanenko Michał. W: Polski Słownik Biograficzny. T. 3: Brożek Jan – Chwalczewski Franciszek. Kraków: Polska Akademia Umiejętności – Skład Główny w Księgarniach Gebethnera i Wolffa, 1937, s. 261–262. Reprint: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Kraków 1989, ISBN 83-04-03291-0