Michał I (metropolita kijowski)

Michał
Metropolita kijowski
Ilustracja
Kraj działania

Ruś Kijowska

Data śmierci

15 czerwca 992

Miejsce pochówku

Ławra Pieczerska

Metropolita kijowski
Okres sprawowania

988–992 (?)

Wyznanie

Chrześcijaństwo

Kościół

Patriarchat Konstantynopolitański

Inkardynacja

Metropolia kijowska

Sakra biskupia

do 988 (?)

Michałprawosławny metropolita kijowski i święty prawosławny. Historyczność jego postaci jest kwestionowana.

W tradycji prawosławnej, ustalonej w XVI stuleciu, metropolita Michał był pierwszym zwierzchnikiem metropolii kijowskiej, działającym za rządów Włodzimierza Wielkiego[1] i skierowanym do Kijowa w celu przeprowadzenia chrztu Rusi[2]. Źródłem tradycji był tzw. ustaw cerkiewny Włodzimierza I, pochodzący z XII–XIII w., w którym Michał został wymieniony jako hierarcha działający w epoce Włodzimierza Wielkiego[1]. Z kolei autorzy ustawu zasugerowali się zawartym w Powieści minionych lat pod datą 988 pouczeniem o wierze chrześcijańskiej, będącym skróconym przekładem wyznania wiary autorstwa Michaiła Synkellosa. Spisujący ustaw błędnie przyjęli, iż tekst ten powstał specjalnie dla Włodzimierza i został spisany przez pierwszego metropolitę kijowskiego[1].

Metropolita Michał pojawia się jako pierwszy zwierzchnik Kościoła na Rusi w Latopisie Joakimowskim, gdzie opisano go jako Syryjczyka. Istnieją również źródła przypisujące mu pochodzenie bułgarskie lub serbskie[2]. Michał miał przeprowadzić chrzest Rusinów, kilkakrotnie podróżować poza Kijów w celu głoszenia chrześcijaństwa oraz pobłogosławić budowę szeregu świątyń, w tym cerkwi Dziesięcinnej w Kijowie[2]. W latach 990 i 991 metropolita miał udać się z wizytą duszpasterską do Nowogrodu i Rostowa, gdzie wzniósł pierwszą cerkiew i wyznaczył miejscowego biskupa[2]. Michał miał umrzeć w Kijowie w 992; w ławrze Peczerskiej znajdują się przypisywane mu relikwie[2].

Zdaniem Antoniego Mironowicza istnienie metropolity Michała (jak również wymienianego w latopisach jako jego następca Leoncjusza) jest mało prawdopodobne i za pierwszego metropolitę kijowskiego należy uważać Teofilakta (który zdaniem wymienionego autora pełnił urząd od 988 do ok. 1018)[3]. Teofilakta jako metropolitę kijowskiego działającego w wymienionym okresie wskazuje również Natalia Jakowenko[4].

Przypisy

  1. a b c Митрополиты Киевские и всея Руси (988—1305 гг.)
  2. a b c d e 13 октября — память Святителя Михаила, первого митрополита Киевского
  3. A. Mironowicz, Metropolia kijowska w strukturze patriarchatu konstantynopolitańskiego (988–1685) [w:] red. A. Mironowicz, U. Pawluczuk, P. Chomik, Autokefalie Kościoła prawosławnego w Polsce, Uniwersytet w Białymstoku, Białystok 2006, ISBN 978-83-7431-062-8, s. 24
  4. Jakowenko N.: Historia Ukrainy. Od czasów najdawniejszych do końca XVIII wieku. Lublin: Instytut Europy Środkowo-Wschodniej, 2000, s. 68. ISBN 83-85854-54-1.

Media użyte na tej stronie

Mikhail, metropolitan of Kiev by M. Dikarev (Hermitage).jpg
Святитель Михаил митрополит Киевский. Икона месячной минеи. (Государственный Эрмитаж)