Michał I Rumuński

Michał I
Jego Królewska Mość król Rumunii
Ilustracja
Michał I w 1947 roku
ilustracja herbu
(c) Răzvan Pala, CC BY 3.0
podpis
Król Rumunii
Okres

od 1927
do 1930

Poprzednik

Ferdynand I

Następca

Karol II

Król Rumunii
Okres

od 1940
do 1947

Poprzednik

Karol II

Następca

republika

Dane biograficzne
Dynastia

Dynastia Rumuńska (do 2007 Hohenzollern-Sigmaringen)

Data i miejsce urodzenia

25 października 1921
Sinaia, Rumunia

Data i miejsce śmierci

5 grudnia 2017
Aubonne, Szwajcaria

Miejsce spoczynku

Cerkiew Zaśnięcia Matki Bożej w Curtea de Argeș

Ojciec

Karol, książę koronny Rumunii

Matka

Helena, księżniczka grecka i duńska

Żona

Anna Burbon-Parmeńska

Dzieci

Księżniczka Małgorzata
Księżniczka Helena(ang.)
Księżniczka Irena
Księżniczka Zofia
Księżniczka Maria(ang.)

Odznaczenia
Łańcuch Orderu Karola I (Rumunia) Order Michała Walecznego I klasy (Rumunia) Łańcuch Orderu Gwiazdy Rumunii Krzyż Wielki Orderu Korony Rumunii Krzyż Wielki Orderu Wiernej Służby (Rumunia) Order Zasługi (Rumunia, dekoracja królewska 1931–1947) Order Ferdynanda I Medal Krucjaty przeciwko Komunizmowi (Rumunia) UK Royal Victorian Order ribbon.svg Wielka Wstęga Orderu Leopolda (Belgia) Krzyż Wielki Orderu Narodowego Legii Honorowej (Francja) Krzyż Wielki Orderu Zbawiciela (Grecja) Krzyż Wielki Orderu Jerzego I (Grecja) Najwyższy Order Zwiastowania Najświętszej Marii Panny (Order Annuncjaty) Order Orła Białego (1921-1990) Krzyż Wielki Orderu Białej Róży Finlandii Order „Zwycięstwo” Medal jubileuszowy „60-lecia zwycięstwa w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej 1941–1945”

Michał I[1][2] (rum. Mihai I; ur. 25 października 1921 w Sinai, zm. 5 grudnia 2017 w Aubonne) – ostatni król Rumunii w latach 1927–1930 i 1940–1947. Syn księcia koronnego Karola (późniejszego króla Karola II) i księżniczki Heleny. Był następcą króla Ferdynanda I. W sierpniu 1944 roku miał udział w obaleniu dyktatury Iona Antonescu. W grudniu 1947 roku pod naciskiem ZSRR abdykował, a następnie w 1948 roku wyemigrował do Szwajcarii.

Życiorys

Obejmowanie tronu

Michał z matką Heleną i babką ze strony ojca Marią na zdjęciu z lat 1927–1930

Michał przyszedł na świat 25 października 1921 roku w zamku Foişor w Sinai jako syn księcia koronnego Karola z dynastii Hohenzollern-Sigmaringen i księżniczki Heleny z dynastii Glücksburgów[2][3][4]. 20 lipca 1927 roku małoletni Michał I objął tron po śmierci króla Ferdynanda I – faktyczną władzę sprawowała jednak Rada Regencyjna. 8 czerwca 1930 roku, z inicjatywy grupy polityków niezadowolonych z regencji, do kraju powrócił ojciec Michała I i przejął władzę jako Karol II[4]. Michał niedługo później rozpoczął edukację w szkole założonej w 1932 roku przez ojca[5][6].

W 1940 roku rządy w Rumunii objął formalnie jako premier, de facto zaś jako dyktator Ion Antonescu, który zdecydował o przystąpieniu kraju do sojuszu z nazistowskimi Niemcami w II wojnie światowej. Karol II został odsunięty od władzy, a Michał (wówczas 19-letni) ponownie został proklamowany królem. Po zwycięstwie Armii Czerwonej nad 4 Armią rumuńską, król Michał I próbował przekonać Antonescu do ogłoszenia zawieszenia broni.

Zamach stanu

W związku z odmową dyktatora 23 sierpnia 1944 roku doszło do zamachu stanu zorganizowanego przez Blok Narodowo-Demokratyczny, paramilitarne skrzydło komunistów i część armii rumuńskiej, w wyniku którego aresztowano Iona Antonescu i członków jego rządu. Sformowany przez króla rząd wydał rozkaz przerwania walk z Armią Czerwoną, a Antonescu został wydany ZSRR. Król Michał I ogłosił zerwanie sojuszu z Niemcami i wypowiedział im wojnę, stając tym samym po stronie aliantów[7].

W ciągu kilku kolejnych dni po zamachu duża część Rumunii, łącznie z Bukaresztem, znalazła się pod okupacją Armii Czerwonej (cały kraj opanowany został do końca października). 13 września podpisany został oficjalny układ rozejmowy z ZSRR, który pozwalał Armii Czerwonej oficjalnie stacjonować w Rumunii i dawał jej faktyczną kontrolę nad krajem, a Rumunię zobowiązywał do zbrojnego udziału w wojnie przeciwko Niemcom. Postanowiono też o powrocie do granic z 1940 roku (o ponownym włączeniu do ZSRR Besarabii i północnej Bukowiny oraz o odzyskaniu przez Rumunię od Węgier północnej części Siedmiogrodu).

Przejęcie władzy przez komunistów i emigracja

Po konferencji jałtańskiej w lutym 1945 roku wzrósł nacisk ZSRR na Rumunię. Wkrótce do Bukaresztu przyjechał wiceminister spraw zagranicznych ZSRR Andriej Wyszynski i wymusił na Michale I utworzenie rządu złożonego z komunistów, lewego skrzydła socjalistów, liberałów i Frontu Oraczy[8]. Król uległ i 6 marca 1945 roku utworzony został rząd Petru Grozy[8][9]. 6 lipca tego roku przywódca ZSRR Józef Stalin przyznał Michałowi Order „Zwycięstwo” za „mężny akt zdecydowanej zmiany polityki Rumunii w formie zerwania sojuszu z hitlerowskimi Niemcami i nawiązania przymierza ze zjednoczonymi narodami w chwili, kiedy pokonanie Niemiec jeszcze nie było pewne”[10]. Od sierpnia 1945 do stycznia 1946 roku miał miejsce tzw. strajk królewski – Michał podjął bezskuteczną próbę przeciwstawienia się komunistycznemu rządowi Petru Grozy, odmawiając podpisywania dekretów.

W 1947 roku prezydent Stanów Zjednoczonych Harry Truman odznaczył Michała I Legią Zasługi najwyższego stopnia (Chief Commander) za „wyjątkowo pełną zasług i wybitną służbę”[11][3].

30 grudnia 1947 roku król Michał I został zmuszony do abdykacji (w razie odmowy komuniści zagrozili mu zabiciem kilkuset studentów o prokrólewskich sympatiach aresztowanych podczas protestów), a 3 stycznia 1948 roku do emigracji[4][12].

Na emigracji Michał żył w Wielkiej Brytanii i Szwajcarii, w tym czasie wygłaszał orędzia na antenie rumuńskiej sekcji Radia Wolna Europa[12].

Powrót do kraju

Michał I w 2007 roku
Pałac Peleş w Sinai zwrócony Michałowi I w 2006 roku

Po 1989 roku Michał I próbował wrócić do kraju. Raz został zatrzymany na lotnisku, potem udało mu się wyjechać poza Bukareszt, ale po kilku kilometrach zatrzymała go policja i zmusiła do wyjazdu. W 1992 roku nowy rząd Rumunii zezwolił w końcu Michałowi I na przyjazd do Rumunii, jednak przestraszony jego entuzjastycznym przyjęciem (ponad milion mieszkańców Bukaresztu wyszło na ulice, aby zobaczyć króla), zabronił mu wjazdu do kraju na kolejne 5 lat. W 1997 roku nowym prezydentem Rumunii został Emil Constantinescu i powtórnie przyznał Michałowi I rumuńskie obywatelstwo. Michał I otrzymał również wszystkie uprawnienia byłej głowy państwa i był w kraju oficjalnie tytułowany królem. Przysługiwała mu m.in. ochrona i pensja byłej głowy państwa. Byłemu monarsze zwrócono również kilka rezydencji monarszych[13]. Przywracając Michałowi obywatelstwo władze jednocześnie zwróciły się do niego z prośbą, by lobbował na europejskich dworach za przyjęciem Rumunii do NATO i UE, co były król sumiennie realizował[12].

W 2001 roku rząd nadał mu na mocy ustawy status byłej głowy państwa, przyznał jako rezydencję jeden z byłych pałaców królewskich, zaprosił do osiedlenia w kraju i zwrócił mu w ramach reprywatyzacji dwa pałace, które były prywatną własnością rodziny królewskiej. Michał i jego rodzina zaangażowali się aktywnie w życie społeczne i kulturalne Rumunii[12]. W 2006 roku monarsze zwrócono pałac Peleş w Sinai, szesnaście lat wcześniej odremontowany i udostępniony do zwiedzania. W zamian za odpowiednie wynagrodzenie Michał I podtrzymał udostępnienie gmachu dla publiczności[14].

Król spędzał swój czas w Aubonne, małej szwajcarskiej wiosce nad jeziorem Genewskim, ale od kilku lat mieszkał też w swojej rezydencji w Săvârșin w zachodniej Rumunii, którą rodzina królewska nabyła w 1943 roku. Rodzina korzysta także z prywatności zapewnionej przez pałac Elisabeta, posiadłości w zielonym obszarze na północ od Bukaresztu, udostępnionym rodzinie królewskiej przez władze Rumunii. W pałacu tym, na pierwszym piętrze, król Michał I zmuszony został do abdykacji 30 grudnia 1947 roku[15].

30 grudnia 2007 roku Michał I ogłosił akt o nazwie „Fundamentalne prawa Rodziny Królewskiej Rumunii”, w którym uznał za spadkobierczynię praw do korony rumuńskiej swoją najstarszą córkę Małgorzatę. Dotychczasowe prawo sukcesyjne nie dopuszczało do dziedziczenia tronu przez kobiety, tym samym zaznaczył, że w razie restauracji monarchii należy znieść prawo salickie w zakresie dziedziczenia tronu. Zmiana zasad dziedziczenia ma prywatny charakter. Zgodnie z ostatnim prawem sukcesyjnym obowiązującym przed zniesieniem monarchii w Rumunii, następcą praw do tronu rumuńskiego jest Karol Fryderyk, książę Hohenzollern, głowa rodu Hohenzollern-Sigmarinen (ur. 20 kwietnia 1952)[16].

25 października 2011 roku król wygłosił przed połączonymi izbami rumuńskiego parlamentu orędzie, w którym wezwał do uczciwości w życiu politycznym[12].

Życie prywatne

Małżeństwo i potomstwo

Anna i Michał I na zdjęciu z pierwszego ślubu w 1948 roku

W listopadzie 1947 roku Michał I wyjechał do Londynu na ślub brytyjskiej księżniczki Elżbiety (późniejszej królowej Elżbiety II) z Filipem Mountbattenem i tam poznał księżniczkę Annę z dynastii Burbonów parmeńskich, swoją przyszłą żonę. Aby zawrzeć małżeństwo z nie-katolikiem (Michał był prawosławnym) Anna potrzebowała papieskiej dyspensy. Pius XII jej nie udzielił i dlatego para pobrała się w obrządku prawosławnym 10 czerwca 1948 roku w Atenach[17]. Ślub ten nie został usankcjonowany przez Kościół katolicki, w związku z czym 9 listopada 1966 roku w Monako Michał i Anna wzięła drugi ślub, w obrządku katolickim. Małżonkom urodziło się pięć córek:

  • Księżniczka Małgorzata (Margareta, ur. 1949), spadkobierczyni praw do rumuńskiego tronu („Strażniczka Korony Rumuńskiej”), żona Radu Dudy(ang.), który w 2007 roku otrzymał tytuł księcia Rumunii;
  • Księżniczka Helena(ang.) (Elena, ur. 1950), żona (1) Robina Medforth-Millsa, (2) Alexandra Philipsa Nixon McAteera. Księżniczka Helena jest matką Nicholasa Michaela de Roumanie-Medforth-Mills (ur. 1 kwietnia 1985) oraz Elisabety Kariny de Roumanie-Medforth-Mills (ur. 1989);
  • Księżniczka Irena (Irina, ur. 1953) – w 1983 roku poślubiła Johna Kreugera, z którym rozwiodła się w 2003 roku, ponownie wyszła za mąż za Johna Wesleya Walkera. Irena ma dwójkę dzieci: Michaela Torstena de Roumanie-Kreuger (ur. 1985) i Angelikę Margaretę Biankę de Roumanie-Kreuger (ur. 1986), która poślubiła Richarda Roberta Knighta;
  • Księżniczka Zofia (Sofia, ur. 1957) – w 1998 roku poślubiła Alaina Michela Léonce Biarneix de Laufenborg, rozwód nastąpił w 2002 roku; jedna córka Elisabeth-Maria Bianca Elena Biarneix de Laufenborg (ur. 1999);
  • Księżniczka Maria(ang.) (ur. 1964) – w 1995 roku poślubiła Polaka Kazimierza Mystkowskiego (ur. 13 kwietnia 1958 we wsi Las-Toczyłowo koło Łomży). Para rozwiodła się w grudniu 2003 roku.

Śmierć i pogrzeb

Kwiaty i znicze złożone przy ogrodzeniu pałacu Królewskiego w Bukareszcie jako wyraz hołdu dla zmarłego króla (zdjęcie z 8 grudnia 2017 roku)
Trumna z ciałem Michała I na wojskowej lawecie w kondukcie pogrzebowym przechodzącym ulicami Bukaresztu 16 grudnia 2017 roku
Grób Michała I

Michał I zmarł 5 grudnia 2017 roku w swojej posiadłości w szwajcarskim Aubonne w wieku 96 lat[18][19][20]. W ostatnich latach życia były monarcha był leczony na białaczkę i innego rodzaju nowotwór złośliwy, o czym informowała w mediach jego rodzina[20].

13 grudnia 2017 roku trumna z ciałem Michała I została przywieziona do Rumunii specjalnie przeprojektowanym na tę okoliczność wojskowym samolotem, który o godzinie 11.00 wylądował na lotnisku Bukareszt-Otopeni[21][22]. Na przylot samolotu, na którego pokładzie znajdowali się również członkowie rodziny królewskiej oraz przedstawiciele rumuńskiego rządu i Sił Zbrojnych, oczekiwali na płycie lotniska inni członkowie królewskiego rodu (m.in. najstarsza córka byłego króla, „Strażniczka Korony Rumuńskiej” Małgorzata) oraz przedstawiciele rumuńskich władz, parlamentarzyści, wojskowi i duchowni Kościoła Prawosławnego[22]. Z lotniska trumnę przewieziono do pałacu Peleş w Sinai, gdzie po południu hołd zmarłemu monarsze złożyli prezydent Klaus Iohannis, premier Mihai Tudose i inni czołowi urzędnicy państwowi, zaś wieczorem została przetransportowana do pałacu Królewskiego w Bukareszcie[21].

Uroczystości pogrzebowe ostatniego króla Rumunii odbyły się 16 grudnia 2017 roku w Bukareszcie i miały charakter państwowy[23][24]. W uroczystościach, których częścią było nabożeństwo pogrzebowe prowadzone przez patriarchę Rumuńskiego Kościoła Prawosławnego Daniela I, udział wzięło wielu europejskich monarchów, m.in. król Szwecji Karol XVI Gustaw i jego żona Sylwia, wielki książę Luksemburga Henryk, następca tronu Wielkiej Brytanii i książę Walii Karol, księżniczka Belgii Astryda i jej mąż Wawrzyniec, były król Hiszpanii Jan Karol I i jego żona Zofia oraz była królowa Grecji Anna Maria[24][23]. Wcześniej dziesiątki tysięcy Rumunów zebrały się na placu Rewolucji, aby oddać hołd zmarłemu królowi, którego trumnę wystawiono przed pałacem Królewskim na specjalnym podium[23]. Po nabożeństwie trumna została przewieziona koleją do Curtea de Argeș, gdzie pochowano ją w Cerkwi Zaśnięcia Matki Bożej obok grobu zmarłej rok wcześniej żony Michała I, Anny[24][25].

Nagrody

Odznaczenia

Rumuńskie
Zagraniczne

Wyróżnienia

Rumuńskie
  • Tytuł doktora honoris causa Chrześcijańskiego Uniwersytetu Dimitrie Cantemira w Bukareszcie (2006)[33]
  • Tytuł doktora honoris causa Uniwersytetu Medycyny i Farmacji Victora Babeșa w Timișoarze (14 października 2006)[34]
  • Tytuł doktora honoris causa Uniwersytetu Nauk Agronomicznych i Medycyny Weterynaryjnej w Klużu-Napoce (7 października 2009)[35]
  • Tytuł doktora honoris causa Uniwersytetu Politechnicznego w Timișoarze (28 grudnia 2010)[36]
  • Tytuł doktora honoris causa Uniwersytetu Aleksandra Jana Cuzy w Jassach (8 maja 2012)[37]
  • Tytuł doktora honoris causa Uniwersytetu Politechnicznego w Bukareszcie (25 maja 2012)[38]
  • Tytuł doktora honoris causa Uniwersytetu Nauk Agronomicznych i Medycyny Weterynaryjnej w Bukareszcie (4 października 2012)[39]
  • Tytuł doktora honoris causa Akademii Studiów Ekonomicznych w Bukareszcie (23 października 2012)[40]
  • Tytuł doktora honoris causa Uniwersytetu Bukareszteńskiego (25 października 2012)[41]
  • Tytuł doktora honoris causa Narodowego Uniwersytetu Obrony Karola I w Bukareszcie (21 maja 2013)[42]
  • Tytuł honorowego obywatela okręgu Călărași (2011)[43]
  • Tytuł honorowego obywatela Techirghiola (27 sierpnia 2011)[44]
  • Tytuł honorowego obywatela Krajowy (25 kwietnia 2013)[45]
  • Tytuł honorowego obywatela gminy Stremț (10 października 2014)[46]
  • Medal Alexandru Șafrana od społeczności rumuńskich Żydów (13 października 2010)[47]
Zagraniczne
  • Nagroda Hanno R. Ellenbogen Citizenship Award od Praskiego Towarzystwa Współpracy Międzynarodowej (Czechy, 10 maja 2007)[48][49]
  • Tytuł Freeman of the City of London(ang.) (Wielka Brytania, 2011)[43]
  • Tytuł honorowego obywatela Kromieryża (Czechy, 23 października 2011)[50]

Upamiętnienie

Pomnik Michała I na poświęconym mu placu w Bukareszcie

25 października 2012 roku, w 91. urodziny Michała I, w Bukareszcie otwarto nazwany imieniem byłego króla plac, utworzony w miejscu skrzyżowania bulwaru Kiseleffa i ulicy Iona Mincu[51]. Na placu tym w 2012 roku zbudowano także pomnik monarchy, mający postać popiersia[52].

W 2017 roku, już po śmierci Michała I, imieniem władcy nazwano bukareszteński Park Herăstrău[53].

25 października 2021 roku, w 100. rocznicę urodzin monarchy, w jego rodzinnym mieście Sinai dokonano odsłonięcia jego pomnika w formie posągu. Projekt monumentu, autorstwa Bogdana Ioana, został wybrany w międzynarodowym konkursie[54].

W 2022 roku jedną z ulic w Timișoarze, bulwar Republiki (rum. Bulevardul Republicii), przemianowano na „bulwar Michała I” (rum. Bulevardul Regele Mihai I)[55].

Przypisy

  1. Małgorzata Willaume, Rumunia, Trio, 2004, s. 183.
  2. a b Michał I, [w:] Encyklopedia PWN [online] [dostęp 2016-05-28].
  3. a b 96 de fapte în 96 de ani. web.archive.org. [dostęp 2022-09-24]. (rum.).
  4. a b c MS Regele Mihai I. web.archive.org. [dostęp 2022-09-22]. (rum.).
  5. Regele Mihai la ṣcoală. Cum îşi amintea profesorul său despre el: N-a fost premiantul clasei, dar.... realitatea.net, 2015-09-11. [dostęp 2022-09-25]. (rum.).
  6. Florentina Ţone: O şcoală pentru un singur copil. historia.ro. [dostęp 2022-09-25]. (rum.).
  7. Cecilia Burcescu: A Romanian Rhapsody: The Life of Conductor Sergiu Comissiona. books.google.pl, 2008. [dostęp 2022-09-24]. (ang.).
  8. a b Artur Patek, Jan Rydel, Janusz Józef Węc: Najnowsza historia świata: 1945-1995. books.google.pl, 1999. [dostęp 2022-09-24]. (pol.).
  9. Instytut Marksizmu-Leninizmu w Moskwie: Historia Wielkiej Wojny Narodowej Związku Radzieckiego, 1941-1945: Zwycięskie zakończenie wojny z hitlerowskimi niemcami. Klęska imperialistycznej Japonii 1945 r. books.google.pl, 1965. [dostęp 2022-09-24]. (pol.).
  10. Орден Победа. arseniev.org. [dostęp 2022-09-24]. (ros.).
  11. Andrei Brezianu, Vlad Spânu: The A to Z of Moldova. [w:] MICHAEL THE BRAVE [on-line]. books.google.pl, 2010. [dostęp 2022-09-24]. (ang.).
  12. a b c d e Bogumił Luft, Od abdykacji Michała I minęło 70 lat, ale większość Rumunów żegnała go jak monarchę, 17 grudnia 2017 [dostęp 2017-12-30] (pol.).
  13. Czy Rumuni tęsknią za monarchią.
  14. Sinaia i pałac Peles. home.agh.edu.pl. [dostęp 2022-09-22]. (pol.).
  15. Spojrzenie na rumuńską monarchię.
  16. Tekst Fundamentalnego Prawa Rodziny Królewskiej Rumunii z 2007 roku.
  17. Hugo Vickers: Alice: Princess Andrew of Greece. books.google.pl, 2013. [dostęp 2022-09-25]. (ang.).
  18. Ostatni król Rumunii nie żyje. Zmarł w wieku 96 lat
  19. Romania's former King Michael I dies at age of 96. [w:] Europe [on-line]. bbc.com, 2017-12-05. [dostęp 2022-09-22]. (ang.).
  20. a b Brian Murphy: Michael I, last king of Romania and a Cold War exile, dies at 96. [w:] Obituaries [on-line]. washingtonpost.com, 2017-12-05. [dostęp 2022-09-22]. (ang.).
  21. a b Romania’s King Michael returns home for final rest after decades of exile. [w:] Social [on-line]. romania-insider.com, 2017-12-13. [dostęp 2022-09-22]. (ang.).
  22. a b Anca Alexe: King Michael I has been brought to Romania; funeral to take place on Saturday. business-review.eu, 2017-12-13. [dostęp 2022-09-22]. (ang.).
  23. a b c Romania Holds State Funeral For Former King Michael. rferl.org, 2017-12-16. [dostęp 2022-09-22]. (ang.).
  24. a b c King Michael: Romania bids farewell to former monarch. [w:] Europe [on-line]. bbc.com, 2017-12-16. [dostęp 2022-09-22]. (ang.).
  25. Noua Catedrală Regală de la Curtea de Argeș a fost sfințită. [w:] Observator [on-line]. jurnalul.ro, 2018-12-07. [dostęp 2022-09-22]. (rum.).
  26. a b c d e f g h i The International Who’s Who 2004. Wyd. 67. Londyn-Nowy Jork: Europa Publications, 2003, s. 1132.
  27. Michael I of Romania. michaelofromania.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-12-08)]..
  28. King Michael/Mihai I of Romania & Princess Anne of Bourbon-Parma.
  29. Ks. Michał rumuński odznaczony Orderem Orła Białego. „Gazeta Lwowska”, s. 1, nr 115 z 26 maja 1937. 
  30. Kawalerowie i statuty Orderu Orła Białego 1705-2008, 2008, s. 305.
  31. Valkoisen Ruusun suurristi ketjuineen myönnetty 115 ulkomaalaiselle vaikuttajalle. www2.hs.fi. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-10-19)]..
  32. 9 мая, понедельник: с Днем Победы!, polit.ru, 9 maja 2005 [dostęp 2022-04-05] (ros.).
  33. Universitatea Crestina "Dimitrie Cantemir" isi afirma din nou valoarea obtinand succesiv (2010-2015, 2015-2020) GRAD DE INCREDERE RIDICAT , cel mai inalt calificativ care poate fi acordat unei universitati in Romania.. [w:] UNIVERSITATEA CRESTINA "DIMITRIE CANTEMIR" A ACORDAT TITLUL DE DOCTOR HONORIS CAUSA MAJESTATII SALE REGELE MIHAI I AL ROMÂNIEI [on-line]. ucdc.ro. [dostęp 2022-09-27]. (rum.).
  34. Anton Borbely: Regele Mihai, „Doctor Honoris Causa” al UMF Timisoara. [w:] Special [on-line]. romanialibera.ro, 2006-10-14. [dostęp 2022-09-27]. (rum.).
  35. Regele Mihai Doctor Honoris Causa al Universitatii de Stiinte Agricole si Medicina Veterinara din Cluj Napoca. [w:] Activitati curente [on-line]. web.archive.org, 2009-10-07. [dostęp 2022-09-27]. (rum.).
  36. adevarul: Regele Mihai a primit titlul de Doctor Honoris Causa al Universităţii Politehnica din Timişoara, la Săvârşin. [w:] Timişoara [on-line]. adevarul.ro, 2010-12-18. [dostęp 2022-09-27]. (rum.).
  37. Regele Mihai, distins cu titlul de Doctor Honoris Causa al Universității din Iași. [w:] Jurnal [on-line]. romaniaregala.ro, 2012-05-08. [dostęp 2022-09-27]. (rum.).
  38. Majestatea Sa Regele Mihai I distins cu titlul de Doctor Honoris Causa la UPB. [w:] Stiri [on-line]. web.archive.org, 2012-05-25. [dostęp 2022-09-27]. (rum.).
  39. Universitatea de Stiinte Agronomice si Medicina Veterinara. [w:] Activitati curente [on-line]. web.archive.org, 2012-10-04. [dostęp 2022-09-27]. (rum.).
  40. Academia de Studii Economice Bucuresti. [w:] Activitati curente [on-line]. web.archive.org, 2012-10-23. [dostęp 2022-09-27]. (ang.).
  41. Doctor Honoris Causa. [w:] Majestatea Sa Regele Mihai I al României; Data acordării: 25 octombrie 2012 [on-line]. unibuc.ro. [dostęp 2022-09-27]. (rum.).
  42. Regele Mihai I, Doctor Honoris Causa al Universității Naționale de Apărare Carol I. [w:] Jurnal [on-line]. romaniaregala.ro, 2013-05-21. [dostęp 2022-09-27]. (rum.).
  43. a b Mihai Barbu: King Mihai severs dynastic, historical ties with House of Hohenzollern. familiaregala.ro, 2011. [dostęp 2022-09-27]. (ang.).
  44. Alex Baran: Regele Mihai a devenit Cetățean de Onoare al orașului Techirghiol. web.archive.org, 2011-08-27. [dostęp 2022-09-27]. (rum.).
  45. Ionuţ Nica: Craiova: Regele Mihai, cetăţean de onoare. [w:] Actualitate [on-line]. web.archive.org, 2013-04-25. [dostęp 2022-09-27]. (rum.).
  46. Alba: Regele Mihai, cetăţean de onoare al comunei Stremţ. [w:] Cultura [on-line]. agerpres.ro, 2014-10-10. [dostęp 2022-09-27]. (rum.).
  47. King Michael receives Alexandru Safran Medal. [w:] Atitudini [on-line]. romaniaregala.ro, 2010-10-14. [dostęp 2022-09-27]. (ang.).
  48. HRE Citizenship Award. praguesociety.org. [dostęp 2022-09-25]. (ang.).
  49. In Royal Circles. [w:] Entertainment [on-line]. cbsnews.com, 2007-06-07. [dostęp 2022-09-26]. (ang.).
  50. King Mihai I jubilee - Evening dedicated to the Czech Republic. [w:] Events [on-line]. mzv.cz, 2011-10-23. [dostęp 2022-09-26]. (ang.).
  51. Bucharest square to be named after Romania's King Michael on his 91st birthday. [w:] Entertainment [on-line]. romania-insider.com, 2012-10-22. [dostęp 2022-09-24]. (ang.).
  52. Monument of King Michael I of Romania. monuments-remembrance.eu. [dostęp 2022-09-24]. (ang.).
  53. Bucharest's Herastrau park renamed King Michael I park. Romania Insider, 2017-12-19. [dostęp 2022-03-19]. (ang.).
  54. Simona Fodor: Romania photo of the day: Statue of King Michael unveiled in Sinaia. [w:] Culture [on-line]. romania-insider.com, 2021-10-26. [dostęp 2022-09-24]. (ang.).
  55. Raluca Pantea: Oameni care mișcă lumea. Povestea din spatele redenumirii bulevardului Republicii din Timișoara în bulevardul Regele Mihai I. [w:] Administratie [on-line]. expressdebanat.ro, 2022-05-21. [dostęp 2022-09-24]. (rum.).

Media użyte na tej stronie

OrderofCarolI.ribbon.gif
Ribbon bar of the Order of Carol I of Romania
UK Royal Victorian Order ribbon.svg
Baretka brytyjskiego Królewskiego Orderu Wiktorii.
Order of the Most Holy Annunciation BAR.svg
Order of the Most Holy Annunciation ribbon
Queens Marie and Helen with King Michael.jpg
Queen Marie of Romania with Queen Mother Helen and King Michael.
Pelescastle.jpg
Autor: unknown, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Kingdom of Romania - Medium CoA.svg
(c) Răzvan Pala, CC BY 3.0
Medium Coat of arms of Kingdom of Romania (between June 23, 1921 and December 30, 1947)
Order of Ferdinand I.gif
Ribbon bar of the Order of Ferdinand I (Kingdom of Romania)
20140820 București 010.jpg
Autor: Mark Ahsmann, Licencja: CC BY-SA 4.0
2014-08-20 in Bucharest.
King Michael I of Romania by Emanuel Stoica.jpg
Autor: Emanuel Stoica [1], Licencja: CC BY-SA 2.0
H.M. King Michael I in historical city of Alba Iulia, Romania in 2007.
GRE Order of George I - Grand Cross BAR.png
Autor: Wiki Romi, Licencja: CC0
Baretka Krzyża Wielkiego Orderu Jerzego I
Michael of Romania Signature.svg
Michael of Romania's signature.
Grave of King Michael I.jpg
Autor: Rereader1996, Licencja: CC BY-SA 4.0
Grave of King Michael I of Romania at the Mausoleum of the Royal Family
RegeleMihaiStateFuneralProcession 02.jpg
Autor: Casaregala, Licencja: CC BY-SA 4.0
The state funeral Procession through Bucharest of the late king Michael I of Romania
D-PRU Princely Hohenzollern Order BAR.svg
Baretka: Order Domowy Hohenzollernów.
(Hausorden von Hohenzollern)
ROM Crusade Against Communism Medal BAR.svg
Baretka: Medal "Krucjata Przeciwko Komunizmowi" – Królestwo Rumunii.
ROM Pentru Merit (Anii-1930) v2 BAR.svg
Baretka: Odznaka Honorowa "Za Zasługi" / Order "Za Zasługi" (lata 30. XX w.) – wręczony osobiście przez króla – Królestwo Rumunii.
King Michael I and Queen Anne of Romania.jpg
Rey Michael I de Rumania y Princesa Anne de Borbon-Parma en el dia de su matrimonio, 10 de Junio de 1948.
GRE Order Redeemer 1Class.png
Baretka Orderu Zbawiciela I klasy (Grecja)
Mihai.jpg
Image of king Michael I of Romania (*1921)
Bucuresti, Romania. Tristete fara glas. Flori si candele pentru ultimul nostru rege. Regele Mihai I. 8 Decembrie 2017.jpg
Autor: Britchi Mirela, Licencja: CC BY-SA 4.0
Bucuresti, Romania. Tristete fara glas. Flori si candele pentru ultimul nostru rege. Regele Mihai I. 8 Decembrie 2017.
ROU Mihai Viteazul Order 2000 1Class BAR.svg
Baretka: Order Michała Walecznego (model 2000) – I Klasa – Rumunia.