Michał Kamieński (artysta)

Michał Kamieński

major
Data i miejsce urodzenia	13 sierpnia 1893 Glaków
Data i miejsce śmierci	8 sierpnia 1944 Warszawa
Przebieg służby
Siły zbrojne	Armia Imperium Rosyjskiego Wojsko Polskie
Jednostki	8 Dywizjon Samochodowy 5 Dywizjon Samochodowy
Główne wojny i bitwy	I wojna światowa wojna polsko-bolszewicka
Odznaczenia

Michał Kamieński h. Rola (ur. 13 sierpnia 1893 w Glakowie, w powiecie orszańskim, zm. 8 sierpnia 1944 w Warszawie) – major Wojska Polskiego, artysta rzeźbiarz i malarz.

Życiorys

Syn Aleksandra i Michaliny z Burło-Burdzickich^[1][2]. Miał dwie siostry (Jadwigę i Alexandrę) oraz dwóch braci (Konstantego – oficera wojsk balonowych, pilota, i Mikołaja). Ukończył Korpus Kadetów w Połocku i szkołę wojskową w Petersburgu^[1]. W latach 1910–1914 studiował rzeźbę i malarstwo w akademii petersburskiej u prof. Akademii Sztuk Pięknych W. Beklemiszewa, a także u I. Ginzburga^[1].

Od 1914 r. w stopniu podporucznika służył w wojsku rosyjskim, biorąc udział w walkach z Niemcami i Austriakami. Był dwukrotnie ciężko ranny. 20 lipca 1915 roku pod Chełmem doznał urazu głowy. Za udział w tym boju został odznaczony Orderem Świętej Anny IV klasy z napisem „Za odwagę”. Druga kontuzja zdarzyła się podczas boju koło wsi Świniuchy 3 września 1916 roku. Za udział w tym boju Kamieński został odznaczony orderami: Świętego Stanisława z mieczami i kokardą oraz Świętej Anny III klasy z mieczami i kokardą^[3].

Od 21 listopada 1917 w I Korpusie Polskim w Rosji gen. Józefa Dowbor-Muśnickiego^[1]. Po przybyciu do Warszawy w czerwcu 1918 wstąpił do Polskiej Organizacji Wojskowej. W listopadzie tego roku wziął udział w rozbrajaniu Niemców^[1]. W Warszawie kontynuował studia rzeźbiarskie u Piusa Welońskiego^[1]. Został przyjęty do Wojska Polskiego. 3 maja 1922 został zweryfikowany w stopniu kapitana ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 i 10. lokatą w korpusie oficerów samochodowych^[4]. Jego oddziałem macierzystym był 8 Dywizjon Samochodowy w Bydgoszczy^[5][6]. 1 grudnia 1924 został mianowany majorem ze starszeństwem z 15 sierpnia 1924 i 1. lokatą w korpusie oficerów samochodowych^[7]. W 1928 w 5 Dywizjonie Samochodowym w Krakowie^[8]. Następnie został zwolniony z zajmowanego stanowiska i oddany do dyspozycji dowódcy Okręgu Korpusu Nr V. Z dniem 31 sierpnia 1929 został przeniesiony w stan spoczynku^[9].

Od 1938 bądź wcześniej mieszkał w Warszawie ul. Flory 1 m. 8^[1]. Rzeźbił pomniki i portrety, uprawiał malarstwo portretowe.

Został rozstrzelany przez Niemców 8 sierpnia 1944 roku^[2] w czasie powstania warszawskiego. Miejsce pochowania nieznane. Symboliczny nagrobek ustawiono na grobie brata Konstantego Kamieńskiego na cmentarzu Powązkowskim (kwatera c-4-16)^[10].

Twórczość

Malarstwo

• Portrety marszałka Józefa Piłsudskiego i marszałka Ferdynanda Focha (ofiarowane Wyższej Szkole Wojennej w Warszawie])^[1]
• Portret gen. Józefa Dowbór-Muśnickiego (ofiarowany Stowarzyszeniu Dowborczyków)^[1]
• Portret gen. Władysława Sikorskiego^[1]
• Śmierć ułana polskiego, 1918 (Muzeum Wojska Polskiego)
• Projekt pomnika Dowborczyka, rysunek (Muzeum Wojska Polskiego)

Rzeźby

Popiersie Franciszka Żwirki

• Babcia^[1]
• Rolnicy (ofiarowana marsz. Józefowi Piłsudskiemu)^[1]
• Popiersie płk Louisa Faury (ofiarowane Wyższej Szkole Wojennej, tam do 1939 r.)^[1]
• Pomnik Napoleona^[1], ok. 1921 (ofiarowany Wyższej Szkole Wojennej ul. Koszykowa w Warszawie; pomnika, rozebranego po II wojnie światowej, zachowało się popiersie ustawione na dziedzińcu Muzeum Wojska Polskiego^[11]; w maju 2011 pomnik został odsłonięty na placu Powstańców Warszawy – przedwojennym Placu Napoleona)
• Model pomnika Napoleona (całej postaci)
• Pomnik Dowborczyków (ustawiony na Wybrzeżu Kościuszkowskim w Warszawie)^[1]
• Projekt pomnika Kościuszki (wyróżniony w konkursie w warszawskiej Zachęcie)^[1]
• Rzeźba – miniatura „Żołnierz Polski”^[1]
• Pomnik Franciszka Żwirki, 1933 (w Centrum Wyszkolenia Lotniczego w Dęblinie)^[1]
• Duży pomnik Żwirki i Wigury^[1]
• Rzeźba – miniatura Żwirki i Wigury, 1935, brąz (dla Aeroklubu R.P.)^[1]
• Rzeźba „Ogrodnik”^[1]
• Pomnik Ignacego Jana Paderewskiego w Warszawie, 1938, brąz (obecnie w Parku Ujazdowskim, odsłonięty w 1978 r.)^[1]
• Rzeźba – portret „Uśmiech Marszałka”^[1]
• Marszałek Piłsudski z buławą^[1]
• Pomnik Żołnierzy Wojsk Balonowych w Toruniu
• Pomnik – popiersie Karola Rychlińskiego (ustawiony na terenie szpitala psychiatrycznego w Drewnicy pod Warszawą, odsłonięty 25 czerwca 1933 r.)
• Portret – płaskorzeźba K. Rychlińskiego, 1932
• „Rodacy” (legionista i Dowborczyk), 1918 (do 1939 roku w Muzeum Wojska Polskiego)
• Rzeźba „Generał Sowiński”, 1931 (do 1939 r. w Muzeum Wojska Polskiego)
• Popiersie płk D.W., brąz (wystawione w 1935 r. w TZSP w Warszawie) Wojewódzki Szpital dla Nerwowo i Psychicznie Chorych Drewnica
• „Żołnierz Polski”, brąz, 1925 (Państwowe Zbiory Sztuki na Wawelu)
• Popiersie Stanisław Wigury, marmur (Muzeum Narodowe w Warszawie)
• Popiersie Franciszka Żwirki, brąz
• Śmierć ułana polskiego
• Rzeźba – autopopiersie, brąz
• Rzeźba anioła, brąz (na cmentarzu ewangelicko-augsburskim w Ozorkowie (woj. łódzkie); na początku XXI w. skradziono figurę dziecka ochranianego przez Anioła - element kompozycji rzeźbiarskiej^[12])

Ordery i odznaczenia

• Złoty Krzyż Zasługi (17 stycznia 1938)^[13]
• Order Świętego Stanisława z mieczami i kokardą (Imperium Rosyjskie)
• Order Świętej Anny III klasy z mieczami i kokardą (Imperium Rosyjskie)
• Order Świętej Anny IV klasy (Imperium Rosyjskie)
• Medal Zwycięstwa („Médaille Interalliée”)^[14]

Przypisy

Bibliografia

• Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2020-03-31].
• Lista starszeństwa oficerów zawodowych. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1922.
• Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
• Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
• Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
• Stanisław Łoza: Czy wiesz kto to jest?. Warszawa: Główna Księgarnia Wojskowa, 1938.
• Pomnik muzyka i patrioty, Stolica, Nr 39 (1605), Warszawa, 24 września 1978.