Michał Pieszko

Michał Pieszko
Ilustracja
Michał Pieszko (przed 1938)
Data i miejsce urodzenia

29 czerwca 1890
Lwów

Data i miejsce śmierci

29 grudnia 1969
Zamość

Miejsce spoczynku

Cmentarz Parafialny w Zamościu

Zawód, zajęcie

nauczyciel

Narodowość

polska

Edukacja

C. K. Gimnazjum Męskie w Sanoku

Alma Mater

Uniwersytet Lwowski

Pracodawca

Gimnazjum Państwowe → Liceum Ogólnokształcące im. Hetmana Jana Zamojskiego w Zamościu

Rodzice

Michał, Wiktoria

Małżeństwo

Aurelia

Odznaczenia
Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Złoty Krzyż Zasługi Srebrny Krzyż Zasługi Srebrny Wawrzyn Akademicki
Złota Honorowa Odznaka PTTK

Michał Marian Pieszko (ur. 29 czerwca 1890 we Lwowie, zm. 29 grudnia 1969 w Zamościu) – polski nauczyciel, historyk.

Życiorys

Urodził się 29 czerwca 1890 we Lwowie[1][2] w rodzinie robotniczej jako syn Michała (szewc, woźny w C. K. Dyrekcji Skarbu w Sanoku[3][1]) i Wiktorii (1863–1931[4]) z domu Witek[5][6][7][8]. Rodzina zamieszkiwała przy ul. Rylskich (obecna ulica Juliusza Słowackiego w Sanoku)[8]. Kształcił się w Sanoku, gdzie ukończył szkołę powszechną, a w 1910 zdał egzamin dojrzałości w C. K. Gimnazjum Męskim (w jego klasie byli m.in. Wacław Brzozowski, Zdzisław Lewicki)[9][10][5][11][6]. Od 1910 studiował na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Lwowskiego[5]. Uzyskał tytuł magistra historii oraz geografii na przełomie 1916/1917[7][8]. Od 1915 do 1917 był asystentem w Katedrze Historii Powszechnej na macierzystej uczelni[5][7]. W 1917 uzyskał prawo do nauczania historii i geografii[6].

Od 1 września 1917 był nauczycielem Państwowego Gimnazjum Męskiego im. Hetmana Jana Zamojskiego w Zamościu, gdzie uczył historii, geografii, przyrody, języka niemieckiego i był zawiadowcą biblioteki[12][13][5] oraz w tamtejszym Państwowym Gimnazjum Nauczycielskim Żeńskim, gdzie uczył historii i geografii[14][15]. W zamojskim gimnazjum w 1917 został komendantem założonej wówczas drużyny harcerskiej[16], od 1917 do 1919 był w Straży Kresowej. Latem 1920 kierował zamojskimi harcerzami w trakcie wojny polsko-bolszewickiej[8]. Od 1927 do 1928 był komendantem drużyny gimnazjalnej Obrony Przeciwlotniczej[5]. Był członkiem i działaczem Towarzystwa Nauczycieli Szkół Średnich i Wyższych, Macierzy Szkolnej, współzałożycielem koła Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego, później Polskiego Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego w Zamościu[17][7], członkiem zarządu Ligi Morskiej i Kolonialnej[5]. Był członkiem tamtejszej komisji konserwatorskiej, inicjatorem badań historycznych w mieście, autorem publikacji dotyczących historii Zamościa[5][17]. Publikował prace własne drukowane oraz współpracował z czasopismami „Kronika Powiatu Zamojskiego”, „Ziemia Zamojska”, „Słowo Zamojskie”, „Teka Zamojska”[8].

Podczas II wojny światowej w trakcie okupacji niemieckiej został przesiedlony w rejon Warszawy, gdzie prowadził tajne nauczanie[8]. Po wojnie do 1966 pozostawał nauczycielem w przemianowanym Liceum Ogólnokształcącym im. Hetmana Jana Zamoyskiego w Zamościu, w tym od 1954 do 1958 był zastępcą dyrektora szkoły[7][6]. Był bibliofilem, zebrał ok. 3000 woluminów[7][8]. Z racji swojego wykszałcenia zajmował się też badaniami geograficznymi i geologicznymi[8].

Jego żoną od 1939 była Aurelia z domu Piętka (1899–1961), także nauczycielka[7][18][4].

Zmarł 29 grudnia 1969[7][19][6]. Pochowany wraz z matką i żoną na Cmentarzu Parafialnym przy ul. Peowiaków w Zamościu[4][6].

Publikacje

  • Jan Kochanowski i Jan Zamojski[5]
  • Zamość w znaku rycerskim (1927)[5][8]
  • Zjazd naukowy im. Szymonowicza w Zamościu[5]
  • Z historii architektonicznych wędrówek po Zamościu (1930)[5][7]
  • Zamość w dobie wojny narodowej 1830–1831 (1930)
  • Zamość w roku 1809. Rys historyczny (1931)[5][8]
  • Przewodnik po Zamościu i okolicy (1934)[5][17]

Ordery i odznaczenia

Upamiętnienie

W 1992 imieniem Michała Pieszki została nazwana ulica w Zamościu[6].

Przypisy

  1. ↑ a b CK Gimnazjum Państwowe Wyższe w Sanoku. Katalog główny, rok szkolny 1906/1907 (zespół 7, sygn. 42). AP Rzeszów – O/Sanok, s. 584.
  2. ↑ Według Edwarda Zająca urodził się w Sanoku. Edward Zając. Z sanockiej ziemi. Michał Marian Pieszko (1890-1969). „Tygodnik Sanocki”. Nr 25 (345), s. 9, 19 czerwca 1998. 
  3. ↑ CK Gimnazjum Państwowe Wyższe w Sanoku. Katalog główny, rok szkolny 1901/1902 (zespół 7, sygn. 29). AP Rzeszów – O/Sanok, s. 120.
  4. ↑ a b c Pieszko. cmentarze24.pl. [dostęp 2016-11-25].
  5. ↑ a b c d e f g h i j k l m n Stanisław Łoza (red.): Czy wiesz kto to jest?. Warszawa: Wydawnictwo Głównej Księgarni Wojskowej, 1938, s. 569-570.
  6. ↑ a b c d e f g h i Teresa Madej: Michał Pieszko – pedagog i piewca Zamościa. zamosconline.pl, 2009-12-06. [dostęp 2016-11-25].
  7. ↑ a b c d e f g h i j k l m Andrzej Kędziora: Michał Pieszko. zamosciopedia.pl, 2013-02-10. [dostęp 2016-11-25].
  8. ↑ a b c d e f g h i j k Edward Zając. Z sanockiej ziemi. Michał Marian Pieszko (1890-1969). „Tygodnik Sanocki”. Nr 25 (345), s. 9, 19 czerwca 1998. 
  9. ↑ Kronika. „Tygodnik Ziemi Sanockiej”, s. 3, Nr 11 z 10 lipca 1910. 
  10. ↑ XXIX. Sprawozdanie Dyrektora C. K. Gimnazyum w Sanoku za rok szkolny 1909/10. Sanok: Fundusz Naukowy, 1910, s. 68.
  11. ↑ Absolwenci. 1losanok.pl. [dostęp 2016-03-21].
  12. ↑ Sprawozdanie Dyrekcji Król.-Polskiego Gimnazjum i Prywatnego Gimnazjum Żeńskiego w Zamościu za Rok Szkolny 1917/1918. Zamość: 1918, s. 16, 31, 32.
  13. ↑ Zygmunt Zagórowski: Spis nauczycieli szkół wyższych, średnich, zawodowych, seminarjów nauczycielskich oraz wykaz zakładów naukowych i władz szkolnych. R. 2. Warszawa / Lwów: 1926, s. 129.
  14. ↑ Sprawozdanie Dyrekcji Król.-Polskiego Gimnazjum i Prywatnego Gimnazjum Żeńskiego w Zamościu za Rok Szkolny 1917/1918. Zamość: 1918, s. 40.
  15. ↑ Zygmunt Zagórowski: Spis nauczycieli szkół wyższych, średnich, zawodowych, seminarjów nauczycielskich oraz wykaz zakładów naukowych i władz szkolnych. R. 2. Warszawa / Lwów: 1926, s. 365.
  16. ↑ Sprawozdanie Dyrekcji Król.-Polskiego Gimnazjum i Prywatnego Gimnazjum Żeńskiego w Zamościu za Rok Szkolny 1917/1918. Zamość: 1918, s. 33.
  17. ↑ a b c Michał Karchut: Legenda i prekursor. roztocze.net, 2014-07-10. [dostęp 2016-11-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-12-26)].
  18. ↑ Andrzej Kędziora: Aurelia Pieszko. zamosciopedia.pl, 2013-02-10. [dostęp 2016-11-25].
  19. ↑ Michał Pieszko (1890-1969) – nauczyciel, badacz, popularyzator dziejów Zamościa – wystawa rocznicowa. biblioteka.zamosc.pl. [dostęp 2016-11-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-12-26)].
  20. ↑ M.P. z 1931 r. nr 260, poz. 347 „za zasługi na polu pracy kulturalno-oświatowej”.
  21. ↑ M.P. z 1935 r. nr 257, poz. 306 „za krzewienie czytelnictwa”.

Bibliografia

Media użyte na tej stronie