Michał Popiel

Michał Popiel
Data i miejsce urodzenia	1 grudnia 1816 Kulczyce
Data i miejsce śmierci	14 października 1903 Czerchawa
poseł na Sejm Ustawodawczy (1848)
Okres	od 10 lipca 1848 do 7 marca 1849
Przynależność polityczna	"Stowarzyszenie" - polscy demokraci
poseł do Sejmu Krajowego Galicji
Okres	od 1867 do 1882
Burmistrz Sambora
Okres	od 1861 do 1867
Następca	Teodor Szemelowski
członek Rady Powiatu w Samborze
Okres	od 1867 - 1873 do 1879 - 1890
Odznaczenia

Michał Popiel (ur. 1 grudnia 1816 w Kulczycach, zm. 14 października 1903 w Czerchawie) – ziemianin, polityk demokratyczny, spiskowiec, burmistrz Sambora, poseł na Sejm Ustawodawczy w Kromieryżu i na Sejm Krajowy Galicji.

Życiorys

Był synem Andrzeja, szlachcica, właściciela części dóbr Kulczyce pod Samborem, obrządku unickiego, walczącego w 1809 roku w wojskach polskich i jego żony Teodozji^[1].

Uczęszczał do gimnazjum w Samborze i jako uczeń zawiązał w 1836 z kolegami tajny związek powiązany ze Stowarzyszeniem Ludu Polskiego. Do organizacji należeli wyłącznie uczniowie Rusini. Napisał wiersz Rusyn na praznyku w którym wzywał do wspólnej walki z Niemcami o niepodległość Polski i wyzwolenie ludu wiejskiego. Po wykryciu spisku w lutym 1837 skazany na śmierć, po apelacji zamieniono karę na pobyt w Spilberku w Brnie na Morawach^[2]. Zwolniony w sierpniu 1843^[3] pracował jako nauczyciel domowy u Rozwadowskich w Stronibabach pod Złoczowem^[4]. Brał udział w przygotowaniach powstańczych w 1846, ujęty w Starym Samborze przesiedział kilka miesięcy w więzieniu^[3].

Aktywny politycznie w okresie Wiosny Ludów. Od wiosny 1848 działał w ramach Soboru Ruskiego we Lwowie, następnie członek Rady Narodowej w Samborze i organizator Gwardii Narodowej w tym mieście^[1]. Poseł do Sejmu Konstytucyjnego w Wiedniu i Kromieryżu (10 lipca 1848 – 7 marca 1849), wybrany w galicyjskim okręgu wyborczym Stara Sól^[5][6]. W parlamencie należał do „Stowarzyszenia” skupiającego demokratycznych posłów polskich^[7]. Współpracował ściśle z Julianem Goslarem. Opowiadał się za pełnym uwłaszczeniem chłopów i przeciw indemnizowaniu ziemian za utraconą pańszczyznę, oraz likwidacją przysługujących chłopom serwitutów. Jako reprezentant Rusinów był obrany do komisji mającej opracować ustawę gminną^[1].

W 1853 osiadł na stałe do Sambora podejmując pracę w kancelarii Magistratu. W 1861 roku wybrany na burmistrza Sambora pełnił tę funkcję do 1867 roku^[3]. Zasiadał w latach 1867-1873 i ponownie od 1879 do 1890 w samborskiej Radzie Powiatowej^[4]. Przewodniczył także Towarzystwu Zaliczkowemu Wzajemnemu w Samborze, oraz zasiadał w zarządzie „Funduszu im. Elżbiety” dla wspomagania zubożałych rzemieślników^[1].

Poseł do Sejmu Krajowego Galicji II, III i IV kadencji (1867-1882), kurii III (gmin wiejskich) z okręgu wyborczego nr 13 Sambor^[8][9]. Zabierał głos w sejmie w sprawach drogowych, ubezpieczeniowych, szpitalnych^[1]. Około 1894 zaprzestał działalności politycznej i osiadł w swoim majątku Czerchawie.

Odznaczenia

Odznaczony austro-węgierskim Złotym Krzyżem Zasługi z Koroną^[1]

Przypisy

Bibliografia

• Stefan Kieniewicz, Popiel Michał (1817–1903), Polski Słownik Biograficzny. t. 27, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk-Łódź 1983, s. 563-564. wersja elektroniczna - iPSB