Michał Szweycer

Michał Szweycer
Ilustracja
Michal Szweycer w mundurze porucznika 1 pułku ułanów, 1831
Herb
Zadora
Data i miejsce urodzenia

1808
Glinnik[1]

Data i miejsce śmierci

26 maja 1871
Paryż

Ojciec

Ludwik Szweycer

Matka

Marianna Piwo

Odznaczenia
Krzyż Złoty Orderu Virtuti Militari[2]
Jan Matejko Kazanie Piotra Skargi, 1864, z uwiecznionym Michałem Szweycerem jako ks. Piotrem Skargą

Michał Szweycer (ur. w 1808[a][3] w Glinniku[1], zm. 26 maja 1871 w Paryżu) – szlachcic polski, fotograf.

Życiorys

Syn Ludwika Szweycera herbu Zadora i Marianny z domu Piwo[4], brat Wincentego, właściciela Rzeczycy.

W 1827 roku rozpoczął studia na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego. Włączył się w konspirację niepodległościową, był kierownikiem kółka akademickiego związanego ze sprzysiężeniem Piotra Wysockiego, aresztowany tuż przed wybuchem powstania listopadowego, przetrzymywany w więzieniu karmelitańskim[1], w śledztwie złożył zeznania obciążające innych spiskowców[5], uwolniony po jego wybuchu. Brał czynny udział w powstaniu. Był porucznikiem 1 pułku ułanów oraz adiutantem generała Józefa Dwernickiego[1]. Odznaczony Złotym Krzyżem Orderu Virtuti Militari za bitwę pod Ostrołęką[2]. Po upadku powstania udał się na emigrację do Paryża, gdzie zaprzyjaźnił się z Adamem Mickiewiczem, był również jednym z towiańczyków. Ciążył na nim wydany zaocznie wyrok przez sąd rosyjski – kara śmierci za udział w powstaniu listopadowym[6].

Podejmował się różnych zajęć. Wykonał portrety fotograficzne min. Mickiewiczowi i Norwidowi. W czasie jednej z podróży do Krakowa został poproszony przez Jana Matejkę o pozowanie mu do obrazu Kazanie Skargi – jako Piotr Skarga.

Rozstrzelany razem z Adolfem Rozwadowskim w czasie Komuny Paryskiej przez wojska wersalskie z powodu złamania zakazu zapalania światła (podgrzewali wodę na herbatę palnikiem spirytusowym).

Seweryn Goszczyński dedykował mu swój wiersz Przy sadzeniu róż (incipit – Sadźmy, przyjacielu, róże!). A Teofil Lenartowicz opisał jego śmierć w wierszu Dwaj towiańczycy (chociaż przez pomyłkę nazwał go Ludwikiem Szwejcerem). Jest również jednym z bohaterów powieści Mesjasze węgierskiego pisarza, Györgya Spiró.

Zobacz też

Uwagi

  1. ↑ Według Małgorzaty Grąbczewskiej (PSB, 2014) urodził się we wrześniu 1809 roku.

Przypisy

  1. ↑ a b c d Szpiegowany przez Matejkę (pol.). Łowicki Gość Niedzielny, 2011-12-18. [dostęp 2012-08-03].
  2. ↑ a b Według przekazu rodzinnego za: Szpiegowany przez Matejkę (pol.). Łowicki Gość Niedzielny, 2011-12-18. [dostęp 2012-08-03]., brak w wykazie Kawalerowie Orderu Virtuti Militari (pol.). [dostęp 2012-08-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-11-03)].
  3. ↑ W bazie danych aktów urodzin dla województwa łódzkiego nie figuruje baza aktów urodzin (pol.). W: geneteka.genealodzy.pl [on-line]. [dostęp 2017-08-30].
  4. ↑ Marianna Piwówna zgodnie z aktem ślubu z dn. 02-02-1807 z parafii Żelechlinek za: baza aktów ślubu (pol.). W: geneteka.genealodzy.pl [on-line]. [dostęp 2017-08-30].
  5. ↑ Wacław Tokarz, Sprzysiężenie Wysockiego i Noc Listopadowa, Warszawa 1980, s. 120–121.
  6. ↑ С.Г. Келина: Смертная казнь за и против (pl. Kara śmierci - za i przeciw). Moskwa: Юридическая литература, 1989, s. 84, seria: Рипол Классик. ISBN 5-7260-0150-8, ISBN 978-5-7260-0150-0. Cytat: 263. Швейцер, Мих. – за участие в польском восстании 1830 года. (ros.)

Bibliografia

Media użyte na tej stronie