Michał Tadeusz Brzęk-Osiński
Michał Tadeusz Brzęk-Osiński w 1935 | |
major | |
Data i miejsce urodzenia | 29 września 1892 |
---|---|
Data i miejsce śmierci | 10 września 1983 |
Przebieg służby | |
Lata służby | 1914–1921 |
Siły zbrojne | |
Formacja | |
Jednostki | Pierwsza Kompania Kadrowa |
Główne wojny i bitwy | I wojna światowa |
Późniejsza praca | |
Odznaczenia | |
Michał Tadeusz Brzęk-Osiński (ur. 29 września 1892 w Radomiu, zm. 10 września 1983 tamże) – major kawalerzysta Legionów Polskich i Wojska Polskiego, polityk okresu II Rzeczypospolitej, Szef Wydziału Organizacyjnego Komendy Naczelnej Związku Legionistów Polskich w latach 1936–1938[1].
Kawaler Orderu Virtuti Militari i Orderu Odrodzenia Polski.
Życiorys
Urodził się 29 września 1892 w rodzinie właściciela fabryki Florentyna i Anieli z Wójcickich[2]. W 1912 ukończył szkołę handlową w Radomiu, później studia na Wydziale Mechanicznym Politechniki w Gothen Anhalt (lub Heidelbergu[2]). Od 3 sierpnia 1914 był żołnierzem Pierwszej Kompanii Kadrowej, a następnie 1 Pułku Ułanów (LP) Władysława Beliny-Prażmowskiego, piłsudczyk. Wraz z pułkiem brał udział w walkach pod Konarami, Kostiuchnówką, pod Wolą Pawłowską, Urzędowem, pod Trojanówką. Od 5 lutego do 31 marca 1917 był słuchaczem kawaleryjskiego kursu oficerskiego przy 1 Pułku Ułanów w Ostrołęce. Kurs ukończył z wynikiem dobrym. Posiadał wówczas stopień wachmistrza szefa[3]. Latem tego samego roku, po kryzysie przysięgowym, został internowany w Szczypiornie, a później w Łomży. Pseudonim legionowy nadał mu przełożony Stanisław Grzmot-Skotnicki.
Po zwolnieniu działał przez rok w POW w Warszawie. Od listopada 1918 żołnierz odrodzonego Wojska Polskiego. W stopniu podporucznika otrzymał przydział do 11 Pułku Ułanów. Z pułkiem bierze udział w walkach wojny polsko–bolszewickiej. Podczas wojny: „za niezwykłą odwagę, waleczność oraz bohaterskie czyny” został odznaczony Orderem Virtuti Militari[2].
W 1921 przeniesiony do rezerwy w stopniu rotmistrza. W latach 1922–1939 w Radomiu prowadził rodzinną fabrykę maszyn rolniczych. Był też członkiem zarządu Związku Legionistów Polskich. Następnie polityk sanacji, w latach 1930–1938 z okręgu radomskiego poseł na Sejm II RP III i IV kadencji. Od 1932 był sekretarzem generalnym Bezpartyjnego Bloku Współpracy z Rządem. Jako bliski współpracownik premiera Walerego Sławka brał udział w tworzeniu konstytucji kwietniowej[2].
W kampanii wrześniowej w stopniu majora walczył w szeregach WBPanc.-Mot. Następnie po ciężkich walkach pod Krasnobrodem dostał się do niewoli niemieckiej. Osadzony w Oflagu Woldenberg. W 1945 powrócił do Radomia, gdzie prowadził dalej swój prywatny zakład, upaństwowiony w latach pięćdziesiątych[2]. Następnie szykanowany przez UB. Później zostaje chałupnikiem produkującym zabawki.
W 1962 był współzałożycielem Radomskiego Towarzystwa Naukowego. Był też prezesem Klubu Miłośników Radomia oraz współpracownikiem Muzeum Regionalnego i PTTK, od 1975 inspektorem Miejskiego Komitetu Kultury Fizycznej i Turystyki.
Zmarł 10 września 1983. Pochowany w kwaterze legionistów na radomskim cmentarzu rzymskokatolickim.
Awanse [2]
- wachmistrz – 1914
- podporucznik – 1918
- rotmistrz – 1922
- major – 1938
Życie prywatne
Żonaty z Zofią Nachtlicht, bez dzieci[2].
Publikacje
- Michał Tadeusz Brzęk-Osiński: Legionista i piłsudczyk 1905–1939. Radom: Radomskie Towarzystwo Naukowe.
Ordery i odznaczenia
- Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari nr 3657[2]
- Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (1935)[4]
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (10 listopada 1928)[5]
- Krzyż Niepodległości (7 lipca 1931)[6]
- Krzyż Walecznych (czterokrotnie)
Przypisy
- ↑ Związek Legionistów Polskich: 1936-1938 r.: sprawozdanie Zarządu Głównego Związku Legionistów Polskich, Warszawa 1938, s. 34.
- ↑ a b c d e f g h Polak (red.) 1991 ↓, s. 111.
- ↑ CAW ↓, sygn. I.120.1.125, s. 11.
- ↑ Premier Sławek odznaczony Orderem Orła Białego. „Gazeta Lwowska”, s. 3, Nr 159 z 16 lipca 1935.
- ↑ M.P. z 1928 r. nr 260, poz. 631 („za zasługi na polu pracy niepodległościowej i społecznej”).
- ↑ M.P. z 1931 r. nr 156, poz. 227 („za pracę w dziele odzyskania niepodległości”).
Bibliografia
- Komenda Legionów (Dowództwo Polskiego Korpusu Posiłkowego). Centralne Archiwum Wojskowe. [dostęp 2017-11-14].
- Profil na stronie Biblioteki Sejmowej. [dostęp 2017-11-14].
- Bogusław Polak (red.): Kawalerowie Virtuti Militari 1792–1945. T. 2/1. Koszalin: Wydawnictwo Uczelniane Wyższej Szkoły Inżynierskiej w Koszalinie, 1991. ISBN 83-900510-0-1.
Media użyte na tej stronie
Lesser coat of arms of the Austrian Empire form the Congress of Vienna in 1815 until the Austro-Hungarian Compromise of 1867. It then represented the Cisleithanian territories of Austria-Hungary in the Reichsrat until 1915.
It shows the arms of Habsburg-Lorraine encircled by the chain of the Order of Golden Fleece, surmounted on the crowned Austrian imperial double-headed eagle clutching in its claws the Imperial orb, sceptre and sword, with the Imperial Crown of Rudolf above.
After 1915 the inescutcheon only displayed the red-white-red arms of Austria.Orzełek legionowy
Poseł na Sejm IV kadencji (1935–1938) II Rzeczypospolitej
Naramiennik majora Wojska Polskiego (1919-39).