Michał Wolski

Dom Polski „Ul” (2016)

Michał Wolski (ur. 27 września 1860 w Małych Wiciach k. Złotego Potoku, pow. częstochowski, zm. 26 grudnia 1922 w Katowicach) – polski działacz narodowy i plebiscytowy, aptekarz, farmaceuta.

Życiorys

Pochodził z rodziny ziemiańskiej. Ojciec Ignacy, właściciel majątku Wawer na Ukrainie, musiał opuścić granice zaboru rosyjskiego za udział w powstaniu styczniowym, a jego rozległe wioski zostały skonfiskowane, on zaś wraz z rodziną zamieszkał w Chełmie.

W Chełmie Michał Wolski uczęszczał do szkoły powszechnej i gimnazjum, potem studiował farmację na Uniwersytecie Lipskim uzyskując w 1886 r. tytuł aprobowanego (dyplomowanego) aptekarza. Przez szereg lat prowadził aptekę w Berlinie. Wtedy zbliżył się do kół polonii berlińskiej i poznał Wojciecha Korfantego.

W 1902 r. zamieszkał na Rozbarku a później w Bytomiu. Ponieważ jako Polak mający za sobą działalność w tajnych polskich organizacjach nie mógł uzyskać koncesji na prowadzenie apteki, nabył i otworzył w 1903 r. drogerię. Po kilku latach dorobił się drugiej placówki w Zabrzu. Był współzałożycielem i głównym akcjonariuszem katowickiej firmy „Concordia” i hurtowni drogeryjnej, które miały uniezależnić polskich aptekarzy i drogistów od niemieckich dostaw. Czerpane stąd dochody w całości przeznaczał na cele społeczne.

Opracował i opatentował w Cesarskim Urzędzie Patentowym preparat „Bioglobina”.

Dzięki jego staraniom powstały Towarzystwo Kasyno („Casino”), Polski Związek Drogistów i Towarzystwo Przemysłowców i Handlowców Polskich w Bytomiu.

W 1907 r. został prezesem bytomskiego gniazda Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” (później ufundował jego sztandar), od 1914 r. prezesował już całemu Okręgowi Śląskiemu^[1][2].

W 1909 r. został prezesem Towarzystwa Śpiewu „Jedność”, w 1910 r. zainicjował powołanie Związku Śląskich Kół Śpiewaczych (w 1920 r. związek ten zrzeszał 301 chórów). Był organizatorem wyjazdu górnośląskich śpiewaków na Zlot Grunwaldzki podczas obchodów pięćsetlecia bitwy, wyjazd uniemożliwiła jednak policja pruska.

Dla potrzeb polskich towarzystw w Bytomiu i Rozbarku zakupił dom z ogrodem przy ówczesnej Klukowitzerstraße 9, gdzie powstał Dom Polski „Ul”.

Dnia 14 listopada 1918 r. podczas wielkiego wiecu Polaków wygłosił przemówienie wzywające rodaków do podjęcia wszelkich działań na rzecz przyłączenia Górnego Śląska do Polski. W ramach akcji plebiscytowej organizował wyjazdy chórów prezentujących ludowe pieśni śląskie m.in. do Warszawy i Łodzi, organizował koncerty artystów polskich przybywających na obszar plebiscytowy.

W styczniu 1919 r. współzałożyciel Polskiej Organizacji Wojskowej Górnego Śląska, więziony przez Niemców. Współpracownik Polskiego Komisariatu Plebiscytowego.

W czasie powstań śląskich w swojej drogerii organizował kursy sanitarne, przechowywał broń, amunicję i tajne dokumenty. Na zapleczu podczas walk znajdował się punkt sanitarny.

Po decyzji o przyznaniu Bytomia Niemcom opuścił miasto w 1922 r., zamieszkał w Katowicach, gdzie zmarł. Pochowany został na cmentarzu przy ulicy Francuskiej, na pogrzeb przybyły liczne delegacje towarzystw z 50 sztandarami.

Grób Michała Wolskiego na cmentarzu przy ul. Francuskiej w Katowicach

W Gliwicach, Bytomiu, Chorzowie, Zabrzu i Katowicach jego imieniem nazwano place i ulice.

Przypisy

Bibliografia

• Praca zbiorowa: Jedniodniówka z okazji 25 lecia "Sokoła" w Dziedzicach 1905-1930. Dziedzice: TG Sokół w Dziedzicach, 1930.
• Wincenty Ogrodziński: Dzieje Dzielnicy Śląskiej "Sokoła". Katowice: TG Sokół w Katowicach, 1937.