Michał Zwoliński

Michał Antoni Zwoliński (ur. 28 grudnia 1846 r. w Warszawie^[1], zm. 1912 r. tamże) – polski przemysłowiec, ludwisarz, współwłaściciel zakładów ludwisarskich "A. Zwoliński i S. Czerniewicz" w Pustelniku k. Warszawy.

Przyszedł na świat w Warszawie w rodzinie urzędniczej. Jego ojciec Józef (1795-1847) rendant (skarbnik) biura stemplowego w Komisji Rządowej Przychodów i Skarbu, wywodził się ze znanej sieradzkiej rodziny, uszlachconej na Sejmie Wielkim z herbem Łada. Matka Michała Paulina Irena z domu de Seifert (Zajfert, Seiffert) była córką warszawskiego urzędnika z pomorskiej rodziny szlacheckiej herbu Sartawski, wyznania ewangelicko-augsburskiego. Jego wujecznym dziadkiem (mężem Salomei Zwolińskiej, siostry jego dziadka Adama) był ekonomista Kajetan Dominik Kalinowski (1775-1828) dyrektor w Komisji Przychodów, twórca i prezes Towarzystwa Kredytowego Ziemskiego w Królestwie Polskim. Jego kuzynem ze strony rodziny Kalinowskich był poeta Ludwik Brzozowski.

Wywód genealogiczny

Zwoliński wcześnie zaczął się samodzielnie utrzymywać ze względu na przedwczesną śmierć ojca. Rozpoczął terminowanie jako ludwisarz pod okiem przyjaciela rodziny Michała Petersilge, właściciela dużego zakładu o wielopokoleniowej tradycji – nie mając potomka upatrzył on sobie Zwolińskiego na swojego następcę. W tym samym czasie Paulina Zwolińska również podjęła samodzielną działalność gospodarczą, zajmując się pośrednictwem w zakresie usług guwernerskich^[2]. W ten sposób dorobiła się dwóch kamienic - przy ulicy Samborskiej (na Nowym Mieście) oraz Gęsiej.

Ok. 1860 r. Zwoliński przejął po Petersilgem zarząd nad firmą, którą w kolejnych latach znacznie rozwinął. W l. 90. XIX w. wszedł w spółkę z przedsiębiorcą ludwisarskim Fulgentym Englishem (Engliszem), a po jego śmierci w 1908 r. ze Stanisławem Czerniewiczem. Wówczas też przeniósł produkcję do podwarszawskiej wsi Pustelnik^[3]. W tym czasie obrót roczny wynosił ok. 120 000 rubli^[4], a jedna czwarta produkcji była eksportowana do Cesarstwa Rosyjskiego (przede wszystkim na Litwę). Reszta zamówień dotyczyła Królestwa Polskiego. Według materiałów reklamowych z 1910 r. Zwoliński uchodził za "jedynego w kraju specjalistę znanego z odlewania wielkich dzwonów"^[5].

Reklama Odlewni A. Zwoliński & S. Czerniewicz

Pod koniec życia przekazał udziały w firmie córce Matyldzie (żonie przemysłowca Stanisława Keniga, syna Józefa i Salomei z Palińskich), choć wciąż pozostawał dyrektorem ds. technicznych. Po jego śmierci ze względu na trudną sytuację finansową rodziny Kenigów (ze względu na nierozważne postępowanie męża Matyldy) firmę i powszechnie znaną markę „A. Zwoliński & S. Czerniewicz” przejął dotychczasowy wspólnik Czerniewicz.

Z małżeństwa z Marią Michaliną Rogalewiczówną (córką Antoniego) miał przedwcześnie zmarłego syna Michała oraz córkę Matyldę. Wnukiem Zwolińskiego był Marian Kenig.

Bibliografia

• Kazimierz Gierdziejewski, Zarys dziejów odlewnictwa polskiego, Stalinogród 1954.
• Przemysł Fabryczny w Królestwie Polskim, oprac. A. R. Sroka, Warszawa 1911.
• Kalendarz Ilustrowany "Kuriera Litewskiego" na rok 1910, Wilno 1910.

Przypisy