Michigan (jezioro)
 Centrum Milwaukee od strony jeziora | |
| Położenie | |
| Państwo | |
|---|---|
| Wysokość lustra | 176 m n.p.m. |
| Morfometria | |
| Powierzchnia | 57 800 km² |
| Wymiary • max długość • max szerokość |
|
| Głębokość • średnia • maksymalna |
|
| Hydrologia | |
| Rodzaj jeziora | tektoniczno-polodowcowe |
Położenie na mapie Michigan  | |
Położenie na mapie Stanów Zjednoczonych  | |
 44°01′02″N 87°03′04″W/44,017222 -87,051111 | |
 (c) The author of the work and Great Lakes Bathymetry and GLOBE (see above and the Source section), CC BY-SA 4.0 | |
Michigan (ang. Lake Michigan) – jezioro w Stanach Zjednoczonych, trzecie co do wielkości w kompleksie pięciu Wielkich Jezior Ameryki Północnej i jedyne z nich leżące całkowicie na obszarze USA[1]. Na północno-wschodnim krańcu łączy się ono z jeziorem Huron przez cieśninę Mackinac, mającą 8 km szerokości w najwęższym miejscu; hydrologicznie oba jeziora stanowią jeden zbiornik wodny.
Od wschodu i północy do jeziora ma dostęp stan Michigan, od południa Indiana, od zachodu Illinois i Wisconsin[1]. Do jeziora uchodzi ok. 100 cieków wodnych, z których największą jest rzeka Grand River. Część Drogi Wodnej Św. Wawrzyńca.
Powstało w późnym plejstocenie (zlodowacenie Wisconsin), kiedy to lodowiec, wędrujący pradawną doliną rzeki i pchający olbrzymie masy materiału skalnego i gliny, zatrzymał się, nie dochodząc do dzisiejszych wydm i utworzył potężny wał morenowy. Topniejące wody lodowca wypełniły wyżłobioną przez lodowiec dolinę, tworząc jezioro Michigan. W miarę wycofywania się lodowca (późny koniec plejstocenu, początek holocenu) jezioro zmieniało swój kształt i wielkość. Wydmy na południowych i wschodnich brzegach jeziora powstały w holocenie, wskutek działalności silnych północnych wiatrów.
Charakterystyka fizyczna
Powierzchnia lustra wody wynosi 57 800 km², natomiast jego objętość 4920 km³. Linia brzegowa jeziora Michigan wynosi 2633 km, a dorzecze wynosi 175,8 tys. km² (67,9 tys. mil²)[2].
Długość jeziora wynosi 494 km, a szerokość 190 km. Średnia głębokość to 85 m, z maksymalną głębią do 282 m. Jezioro w stosunku do swej objętości ma niewielki odpływ przez co hipotetyczny czas opróżniania jeziora przy braku dopływu wyniósłby 99 lat[2].
Jezioro leży na tej samej wysokości co jezioro Huron (176 m n.p.m.) i czasem traktowane jest jako jeden zbiornik nazywany Jezioro Michigan-Huron. Jeziora połączone są poprzez cieśninę Mackinac, która ma długość 64 km i szerokość 8 km w jej najwęższym punkcie. Umowną granicą pomiędzy jeziorami jest miejsce gdzie znajduje się wiszący most Mackinac[3]. Poprzez kanały Illinois-Michigan Canal oraz nieużywany obecnie Hennepin Canal wiodące z okolic Chicago do rzeki Illinois wpadającej do Missisipi jezioro ma bezpośrednie połączenie wodne z Zatoką Meksykańską[4][5].
Parki
Na terenach wydmowych, na południowym krańcu jeziora, w stanie Indiana, w 1916 roku utworzono park Indiana Dunes National Lakeshore, znajdujący się pod opieką National Park Service[6].
W roku 1970 ochroną objęto także północno-wschodnie wybrzeże należące do stanu Michigan. Na powierzchni 288,08 km² powstał Sleeping Bear Dunes National Lakeshore na którego terenie oprócz piaszczystych plaż znajduje się 140-metrowa wydma dająca rozległy widok na taflę jeziora[7].
Ponadto wokół wysp na północy jeziora od 1970 roku istnieje rezerwat Michigan Islands National Wildlife Refuge znajdujący się pod opieka Fedralnej Agencji ds. Połowu i Dzikiej Przyrody[8]. W pobliżu jeziora Michigan znajduje się kilkanaście Parków Stanowych jak na przykład Park stanowy Silver Lake[9].
Fauna
Reintrodukowany pstrąg, introdukowany łosoś (palia jeziorowa), okoń żółty, Bass niebieski i wielkogębowy, które obecnie stanowią główne gatunki łowne jeziora.
Miasta
Nad brzegami Jeziora mieszka ponad dwanaście milionów ludzi, głównie w metropoliach Chicago i Milwaukee. Wiele małych miejscowości w stanie Michigan i w hrabstwie Door w Wisconsin to ważne ośrodki turystyczne, do których przybywają mieszkańcy Chicago, Milwaukee, Grand Rapids i Detroit, jak również turyści z innych obszarów USA. Wielu bogatszych mieszkańców pobliskich metropolii posiada domy letniskowe położone nad brzegami jeziora. Południowe brzegi w okolicach Gary (Indiana) stanowią centrum przemysłowe Środkowego Zachodu.
Miejscowości położone nad Jeziorem Michigan:
|
|
|
Przypisy
- ↑ a b Lake Michigan, [w:] Encyclopædia Britannica [online] [dostęp 2014-10-03] (ang.).
- ↑ a b Great Lakes Factsheet No. 1, Physical Features And Population. United States Environmental Protection Agency. [dostęp 2014-10-02]. (ang.).
- ↑ Great Lakes Map. Michigan Department of Environmental Quality. [dostęp 2014-10-02]. (ang.).
- ↑ Illinois and Michigan Canal. National Register of Historic Places, US Department of Interior. [dostęp 2014-10-03]. (ang.).
- ↑ Hennepin Canal – Illinois, USA. [dostęp 2014-10-03]. (ang.).
- ↑ Indiana Dunes National Lakeshore, Sand and Solitude. National Park Service. [dostęp 2015-12-30]. (ang.).
- ↑ Sleeping Bear Dunes, National Lakeshore Michigan. National Park Service. [dostęp 2015-12-30]. (ang.).
- ↑ Michigan Islands National Wildlife Refuge. United States Fish and Wildlife Service. [dostęp 2015-12-30]. (ang.).
- ↑ Silver Lake State Park. Michigan Department of Natural Resources. [dostęp 2015-12-30]. (ang.).
Bibliografia
- Jan Kałuża: Chicago. zdjęcia: Kuba Buragiewicz, Janusz Mitoraj, Simon Wolak; redakcja: Mirosław Sukiennik. Warszawa: Ex Libris, 2010. ISBN 978-83-7634-016-6.
Media użyte na tej stronie
The flag of Navassa Island is simply the United States flag. It does not have a "local" flag or "unofficial" flag; it is an uninhabited island. The version with a profile view was based on Flags of the World and as a fictional design has no status warranting a place on any Wiki. It was made up by a random person with no connection to the island, it has never flown on the island, and it has never received any sort of recognition or validation by any authority. The person quoted on that page has no authority to bestow a flag, "unofficial" or otherwise, on the island.
Autor: Tzugaj, Licencja: CC0
znak graficzny do map, ukazujący przykładowe jezioro
Autor: Dave Herholz from St. Louis, USA, Licencja: CC BY-SA 2.0
A panorama of North Avenue Beach in Chicago. It's more interesting if you view it bigger since Flickr resizes it on this page.
Done with Autostitch.
Sleeping Bear Dunes, Michigan, USA
Autor: Oryginalnym przesyłającym był Miwdke z angielskiej Wikipedii, Licencja: CC BY 2.0
Milwaukee Skyline Source: https://www.flickr.com/photos/dragonflyajt/206867595
(c) The author of the work
and Great Lakes Bathymetry and GLOBE
(see above and the Source section), CC BY-SA 4.0
Great Lakes bathymetry and surrounding area relief map. Lakes are contoured with interval 100 m.
Lake Superior is incomplete.
Autor: Uwe Dedering, Licencja: CC BY-SA 3.0
Relief location map of the USA (without Hawaii and Alaska).
EquiDistantConicProjection : Central parallel :
* N: 37.0° N
Central meridian :
* E: 96.0° W
Standard parallels:
* 1: 32.0° N * 2: 42.0° N
Made with Natural Earth. Free vector and raster map data @ naturalearthdata.com.
Formulas for x and y:
x = 50.0 + 124.03149777329222 * ((1.9694462586094064-({{{2}}}* pi / 180))
* sin(0.6010514667026994 * ({{{3}}} + 96) * pi / 180))
y = 50.0 + 1.6155950752393982 * 124.03149777329222 * 0.02613325650382181
- 1.6155950752393982 * 124.03149777329222 *
(1.3236744353715044 - (1.9694462586094064-({{{2}}}* pi / 180))
* cos(0.6010514667026994 * ({{{3}}} + 96) * pi / 180))