Miecz bastardowy

Miecz bastardowy z XVI w.

Miecz bastardowy (miecz bękarci) – rodzaj miecza, łączący w sobie cechy miecza jednoręcznego (długość głowni) oraz miecza długiego (przedłużona rękojeść, umożliwiająca dołożenie drugiej ręki)[a].

Jako osobna konstrukcja miecz bastardowy wyodrębnił się w późnym średniowieczu, a nazwę tę zaczęto stosować już od XIV w. (fran. épée bâtarde, niem. bastardschwert, ang. bastard sword). Od XV w. jego konstrukcję zaczęto wzbogacać o dodatkowe elementy konstrukcyjne i zdobnicze takie jak np. kabłąk, obłęki, ricasso, ośla podkowa, co stanowiło drogę ewolucji w kierunku późniejszych rapierów (w których rozbudowana osłona rękojeści była już powszechna). Miecze bastardowe produkowano do XVII w.[1]

Na turnieju zorganizowanym przez Henryka VIII w lipcu 1540 r. miecz bastardowy występował jako osobna konkurencja (obok miecza dwuręcznego oraz długiego), co potwierdza uznawanie ich w epoce za odrębny typ broni[2][3][4][5][1].

Nazwa bastard (pol. bękart) nawiązuje do pejoratywnego określenia nieślubnego dziecka, jak metaforycznie można określić miecz łączący w sobie cechy dwóch odrębnych konstrukcji[1].

Uwagi

  1. Często różnica między tymi rodzajami broni jest płynna i trudna do jednoznacznego skategoryzowania, co sprawia że niektóre miecze bastardowe często zaliczane są do mieczy długich.

Przypisy

  1. a b c Bastard, czyli miecz bękarci | Miecze Średniowieczne, mieczesredniowieczne.pl [dostęp 2020-07-09] (pol.).
  2. Sword types in prize playing – The Association for Renaissance Martial Arts. Thearma.org, 2015-10-08. [dostęp 2019-07-25].
  3. Joseph Strutt The sports and pastimes of the people of England from the earliest period: including the rural and domestic recreations, May games, mummeries, pageants, processions and pompous spectacles, 1801, p. 211.
  4. Prizes of the London Masters of Defense. Iceweasel.org, 1998-05-29. [dostęp 2019-07-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-12-30)].
  5. A Study of the London Masters of Defense. Iceweasel.org, 1998-05-29. [dostęp 2019-07-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-05-16)].

Media użyte na tej stronie

Bastardschwert (rotation).jpg
(c) Gwes, CC-BY-SA-3.0
16th century longsword on exhibit in Thun castle museum, Switzerland