Mieczysław Berman

Grób Mieczysława Bermana na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie

Mieczysław Berman (ur. 7 lipca 1903 w Warszawie, zm. 31 grudnia 1975 w Warszawie) – polski grafik, specjalizujący się w fotomontażu politycznym, twórca plakatów politycznych, filmowych i reklamowych.

Kształcił się w Miejskiej Szkole Sztuk Zdobniczych w Warszawie. W latach 1934–1937 był członkiem grupy artystycznej Czapka Frygijska, jednoczącej malarzy o poglądach lewicowych.

Tworzył fotomontaże pod wpływem dzieł László Moholy-Nagy’a, Johna Heartfielda oraz twórców radzieckich (El Lissickiego, Aleksandra Rodczenki, Gustawa Kłucisa), a także Mieczysława Szczuki i Teresy Żarnower. W 1927 zajął się tworzeniem ilustracji do utworów pisarzy rewolucyjnych. W latach 30. publikował swoje fotomontaże polityczne w pismach lewicowych.

Przed wojną pracował w wydawnictwie Rój Melchiora Wańkowicza^[1]. Zajmował się też grafiką reklamową. Stworzył plakaty „Cukier krzepi”, „Graj i wygrywaj u Wolanowa”, „Spiess polski lek”. W 1937 za plakat „Pocisk” otrzymał Złoty Medal na L’Exposition Internationale Arts et Techniques dans la Vie Moderne w Paryżu.

Okres II wojny światowej spędził w Związku Radzieckim, gdzie publikował swoje prace w „Czerwonym Sztandarze” (Lwów, 1939–1941) i „Nowych Widnokręgach” (Moskwa, 1943–1946). W drugim półroczu 1944 opracował projekt orderu „Krzyż Grunwaldu”.

Wkrótce po II wojnie światowej tworzył plakaty propagandowe: „3 x TAK”, „Milicjant – twój przyjaciel i obrońca”^[1]. Po odwilży zamieszczał rysunki i fotomontaże satyryczne w „Szpilkach”, „Trybunie Wolności”, „Żołnierzu Polskim” i in. W latach 60. stworzył cykl sześćdziesięciu ilustracji do „Myśli nieuczesanych” Stanisława Jerzego Leca.

Zmarł w Warszawie. Pochowany jest na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach (kwatera 36A-2-24)^[2].

Przypisy

Bibliografia

• Księga wspomnień 1919-1939 (z Jonaszem Sternem), „Czytelnik” Warszawa 1960
• Mieczysław Szczuka, oprac. Anatol Stern i Mieczysław Berman, Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, Warszawa 1965
• Kalendarz „Szpilek” na rok 1955, RSW „Prasa”, Warszawa 1955
• Mieczysław Berman na portalu Culture.pl
• Piotr Rypson, Czerwony monter : Mieczysław Berman: grafik, który zaprojektował polski komunizm, Wydawnictwo Karakter, Kraków 2017, ISBN 978-83-65271-55-6