Mieczysław Dzikowski

Mieczysław Harap Dzikowski
Chamski, Żegota—Krzywdzic, Bendlikon
Ilustracja
Portret z rękopisu Odgrzewanej miłości, 1895
Data i miejsce urodzenia29 października 1837
Płock
Data i miejsce śmierci16 maja 1900
Lwów
Dziedzina sztukipowieść, dramat
Ważne dzieła

Nasze życie

Miejsce spoczynku: grobowiec Kolbuszowskich na Cmentarzu Łyczakowskim, 1994 r.

Mieczysław Dzikowski h. Doliwa (ur. 29 października 1837 w Płocku, zm. 16 maja 1900 we Lwowie) – polski dramaturg, powieściopisarz, dziennikarz.

Życiorys

Urodził się w Płocku w Królestwie Polskim jako syn Antoniego, oficera, i Martyny z Chamskich[1](zm. młodo). Antoni Dzikowski, prawd. aptekarz, w 1851 r. otrzymał nominację na porucznika Wojska Polskiego w Królestwie Polskim.

Mieczysław Dzikowski brał udział w Powstaniu Styczniowym, po którym przez sześć lat przebywał na emigracji w Paryżu i Dreźnie[2]. Po powrocie do ojczyzny poświęcił się pracy literackiej i dziennikarskiej.

Praca zawodowa

Jako literat używał pseudonimów „Chamski”, „Żegota—Krzywdzic”, „Bendlikon”. Jego dzieła literackie wymienia K. Estreicher w Bibliografii polskiej XIX wieku.

Założył popularne periodyki[2]:

  • „Dziennik dla wszystkich”
  • „Kolce”[3], czasopismo satyryczno-humorystyczne wyd. w Warszawie
  • „Goniec”
  • „Iskra”
  • „Tygodnik Narodowy”

Był też korespondentem „Wieku” i „Głosu Narodu”, gdzie dawał się poznać po ciętym piórze. Ostatnim redagowanym przez Mieczysława Dzikowskiego periodykiem był „Tygodnik Narodowy”.

Pracy dramaturgicznej poświęcił się w ostatnich latach życia. Dwie sztuki: Zdrowi i pokaleczeni oraz Odgrzewana miłość osnute na tle patriotycznym wystawiano na scenach polskich. Mniejszego powodzenia zaznała komedia Krew nie woda.

Działał też na polu krytyki teatralnej.

Twórczość

Jego sztuki wystawiane były w Warszawie, Krakowie i Lwowie[4]. Twórczość Dzikowskiego wymienia Estreicher[5] i prasowe notki pośmiertne[6][7].

Są to powieści:

  • Dziewczyna, 1887
  • Z niedalekiej przeszłości, nowela, Chicago 1878
  • Bez szczęścia, nowela 1878
  • Nasze życie czyli Polki—bohaterki, powieść z okresu Powstania Styczniowego, 1877, wyd. III Lwów 1902

komedie:

  • Kartka wycięta, 1892
  • Zdrowi i pokaleczeni, 1895, wystawiona na scenie lwowskiej pod ps. Krzywdzica
  • Odgrzewana miłość, 1896, j.w.
  • Krew nie woda (prawd. nie ukazała się drukiem, ale była wystawiana w Krakowie)
  • On, jednoaktówka

inne dzieła:

  • Szymon Konarski, poemat dram., wyd. w Niemczech 1867
  • List otwarty do redakcji Trybuny we Lwowie, 1891

Niektóre komedie Mieczysława Dzikowskiego uważane były przez krytyków za pikantne.

Życie rodzinne

Z małżeństwa z Emilią z Schoenów (zmarłą w Polance Karol pod Krosnem w 1934 roku) pozostawił syna Stanisława (ur. 1884, Lwów), literata, i Zofię (ur. 1874, Warszawa; zm. 1932, Lwów), zamężną z Edmundem Kolbuszowskim — dziennikarzem i literatem.

Zmarł przed południem, dnia 16 maja 1900 roku we Lwowie i pochowany został w grobowcu rodziny Korab Kolbuszowskich na Cmentarzu Łyczakowskim (grobowiec zachowany). Przytoczyć można notkę prasową z „Gazety Narodowej”[8]:

Pogrzeb odbył się w piątek przy bardzo licznym udziale wiernych. Kondukt żałobny prowadził ks. proboszcz Stopczyński w asyście dwóch księży, a za trumną, prócz rodziny zmarłego postępowało liczne grono dziennikarzy i literatów lwowskich oraz niemal wszyscy artyści teatru lwowskiego z dyrektorem p. Hellerem na czele.

Bibliografia

  • Notka prasowa o śmierci, [w:] „Gazeta Narodowa” 1900, nr 135, s. 3.
  • Mieczysław Chamski-Dzikowski, [w:] „Gazeta Lwowska” 1900, nr 113, s. 3.
  • Mieczysław Chamski-Dzikowski, [w:] Józefa Czecha kalendarz krakowski na rok 1901, s. 88.

Przypisy

  1. Akt urodzenia parafii rzymskokatolickiej w Płocku nr 59/1838, Archiwum Państwowe w Płocku.
  2. a b Józefa Czecha kalendarz krakowski na rok 1901, s. 88.
  3. KOLCE, Edukateria.pl
  4. Wzmianka w: T. Pawlikowski, Listy do Konstancji Bednarzewskiej, Kraków 1980.
  5. K. Estreicher, Bibliografia polska XIX wieku, wyd. 1967.
  6. „Gazeta Narodowa” 1900, nr 135.
  7. Gazeta Lwowska” 1900, nr 113.
  8. „Gazeta Narodowa” 1900, nr 138, s. 2.

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Grobowiec Kolbuszowskich na Cm. Łyczakowskim.jpg
Autor: Apaw, Licencja: CC BY-SA 3.0
Grobowiec Kolbuszowskich na Cm. Łyczakowskim we Lwowie. Zdjęcie wykonane w lipcu 1994 r. W grobowcu pochowani są też Dzikowscy.
Mieczyslaw Dzikowski.png
Portret w ołówku wykonany na stronie tytułowej komedii w 4 aktach "Odgrzewana miłość" (rękopis), autorstwa Mieczysława Chamskiego-Dzikowskiego