Mieczysław Halicki

Mieczysław Halicki

K-35

Mieczysław Halicki (1929)
sierżant pilot
Data i miejsce urodzenia	25 maja 1907 Trembowla
Data i miejsce śmierci	8 maja 1959 Kłodzko
Przebieg służby
Lata służby	1929–1947
Siły zbrojne	Wojsko Polskie Polskie Siły Zbrojne
Formacja	Lotnictwo Wojska Polskiego Armée de l’air
Jednostki	6 pułk lotniczy 1 pułk lotniczy
Główne wojny i bitwy	II wojna światowa: kampania wrześniowa, kampania francuska,
Późniejsza praca	Przewodniczący Rady Miejskiej w Kłodzku
Odznaczenia

Mieczysław Halicki przy samolocie Potez XXV, w czasie służby w 1 Pułku Lotniczym

Dokumenty związane z Mieczysławem Halickim

Legitymacja osobista

Legitymacja osobista

Legitymacja osobista

Legitymacja osobista

Francuska legitymacja pilota

Zaświadczenie o przynależności do Nurmi

Legitymacja POWN

Zaświadczenie francuskiej AK

Legitymacja nadania Croix du Combattant Volontaire

Grób Mieczysława Halickiego na Cmentarzu Komunalnym w Kłodzku

Mieczysław Halicki (ur. 25 maja 1907 w Trembowli, zm. 8 maja 1959 w Kłodzku) – sierżant pilot Wojska Polskiego II Rzeczypospolitej, żołnierz Polskich Sił Zbrojnych, członek i aktywny działacz PPS, Przewodniczący Rady Miejskiej w Kłodzku.

Dzieciństwo i młodość

Mieczysław Halicki urodził się w rodzinie Jana i Katarzyny z domu Okońskiej. Po ukończeniu szkoły powszechnej przeniósł się do Lwowa. Tam uzyskał średnie wykształcenie w Państwowej Szkole Technicznej, a następnie zgłosił się do Wojska Polskiego.

Służba wojskowa

W lutym 1929 r. rozpoczął naukę w Centralnej Szkole Podoficerów Pilotów Lotnictwa w Bydgoszczy, którą ukończył w sierpniu tego roku. W stopniu starszego szeregowego pilota został przydzielony do 61 Eskadry Liniowej w 6 pułku lotniczym we Lwowie^[1]. Służył w niej przynajmniej do maja 1932 r., pilotując Potezy XVII^[2]. Brak informacji na temat jego przydziałów w ciągu kolejnego roku. 7 kwietnia 1933 r. został przeniesiony do 62 eskadry liniowej lwowskiego pułku, wyposażonej w tamtym okresie w Potezy XXV^[1]. W sierpniu 1934 r. eskadra trenowała intensywnie loty nocne. W nocy z 21 na 22 sierpnia w czasie przelotu z Poznania do Lwowa w pilotowanym przez Halickiego Potezie XXV skończyło się paliwo. Wobec niemożności lądowania w ciemności załoga (drugim jej członkiem był por. obs. Zbigniew Osuchowski) wyskoczyła na spadochronach i uratowała się bez obrażeń, samolot natomiast uległ całkowitemu zniszczeniu^[3].

Halicki służył w 62 eskadrze do ok. 1936–1937 r., potem został przesunięty do 63 eskadry towarzyszącej, wyposażonej w samoloty Lublin R.XIII^[4]. 27 lutego 1939 r. trafił do 1 pułku lotniczego w Warszawie, a od 1 marca służył w 16 eskadrze tegoż pułku. 22 maja 1939 r. z jednostką został skierowany na szkołę ognia na poligon Trauguttowo koło Brześcia. Ćwiczenia trwały do 3 czerwca^[2].

II wojna światowa

Kampania wrześniowa

Wobec napiętej sytuacji politycznej w Europie, latem 1939 r. jednostki 1 Pułku Lotniczego rozpoczęły mobilizację. W 16 Eskadrze została ona zakończona 25 sierpnia. Na polowe lotnisko Pęchery samoloty – siedem Lublinów R-XIII i dwa RWD-8 – odleciały 31 sierpnia. Po wybuchu wojny przez pierwszych kilka dni eskadra nie wykonywała działań, pozostając w dyspozycji dowódcy Okręgu Korpusu I gen. bryg. Mieczysława Ryś-Trojanowskiego^[4]. 5 września przydział jednostki zmieniono, przekazując ją do dyspozycji Naczelnego Dowódcy Lotnictwa i Obrony Przeciwlotniczej, gen. bryg. Józefa Zająca. W czasie wojny wielokrotnie zmieniała miejsce postoju (lądowiska: Ogrodzieniec, z powrotem Pęchery, Kołbiel, Czerwony Bór, Niepokojczyce, Górniki, rejon Tarnopola, Horodenka), ostatecznie ewakuując się wieczorem 17 września 1939 r. do Rumunii^[4]. Z powodu trudnych warunków atmosferycznych i braku map dowódca, kpt. obs. Eugeniusz Lech, w rejonie Kołomyi rozkazał spalić samoloty i ruszyć całością sił ku granicy rzutem kołowym. Wiadomo o dwóch lotach bojowych wykonanych przez Halickiego. 10 września z dowódcą I plutonu 16 eskadry, por. obs. Janem Lemieszonkiem, poleciał z rozkazami gen. bryg. Józefa Zająca dla dowódcy Armii „Kraków”^[5]. W nocy z 11 na 12 września ponownie dostarczył rozkazy Naczelnego Dowódcy Lotnictwa i Obrony Przeciwlotniczej, tym razem dla dowódcy Armii Karpaty^[5].

Kampania francuska 1940

W Rumunii Halicki był internowany m.in. w obozie w mieście Caracal na południu kraju^[4]. Uciekł stamtąd i drogą morską, przez Morze Czarne i Bejrut, dostał się do Francji, gdzie znowu znalazł się w lotnictwie. 30 stycznia 1940 r. zameldował się w Centrum Wyszkolenia Lotnictwa w bazie Lyon-Bron^[4]. 1 marca 1940 r. w grupie 19 pilotów pod dowództwem kpt. pil. Janusza Araszkiewicza wyjechał z Lyon-Bron do Centre d’Instruction au Bombardement (Centrum Szkolenia Bombowego) na lotnisku Chateauroux-La Martinerie^[6]. Po przybyciu na miejsce trafił do grupy 9 pilotów przydzielonych do szkolenia na samolotach Potez 568. 12 czerwca 1940 r. przeniesiono go z sześcioma innymi pilotami do bazy Tarbes. 14 czerwca 1940 r. powrócił do Chateauroux celem przydziału do jednostki latającej na samolotach Breguet 690^[4]. Na miejscu okazało się, że przydział jest nieaktualny^[7]. Po upadku Francji, wraz z innymi pilotami ewakuował się do Marsylii, a stamtąd do Vendres nad granicą z Hiszpanią, gdzie dołączyli do dowódcy, kpt. Araszkiewicza. Następnie drogą morską wszyscy ewakuowali się z Vendres do Algieru. Stamtąd pociągiem wyruszyli do Casablanki w Maroku^[4]. Z nieznanych przyczyn w Maroku Halicki opuścił oddział i nie wyruszył z nim do Anglii, lecz powrócił do Francji^[6].

Działalność w partyzantce we Francji

Nie są znane szczegóły jego powrotu do Europy. Wiadomo, że jeszcze w sierpniu 1940 r. przebywał w Casablance. Po przybyciu do Francji dotarł do Chateauroux, gdzie nawiązał kontakt z miejscowymi partyzantami^[4]. Zaangażował się tam w działalność polskiej organizacji wywiadowczo-dywersyjnej o nazwie „Nurmi”, podległej wywiadowi brytyjskiemu. W okresie od 15 września 1941 do sierpnia 1942 r. w Chateauroux pełnił w organizacji funkcję dowódcy obwodu. Po rozbiciu „Nurmi” przez francuską policję, kolaborującą z okupantem niemieckim, szczęśliwie uniknął aresztowania^[4]. W późniejszym okresie dołączył do Polskiej Organizacji Walki o Niepodległość, w której rozpoczął działalność pod pseudonimem „K-35” w wywiadzie lotniczym. 26 sierpnia 1944 r. otrzymał od swojego dowódcy, mjr. Stanisława Malecińskiego, rozkaz werbowania Polaków z Chateauroux i okolicy. Polecenie to wypełnił wzorowo, przyprowadzając 9 września 1944 r. do obozu partyzanckiego w Montgivray oddział 20 dezerterów z Wehrmachtu w pełnym uzbrojeniu (być może Polaków przymusowo wcielonych do armii niemieckiej) i 10 ochotników z polskiej emigracji. Za tę akcję otrzymał awans do stopnia sierżanta.

Po wyzwoleniu Francji, dzięki działalności w ruchu oporu, został wcielony do Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie i otrzymał stałe zatrudnienie w powstałej w Paryżu Polskiej Misji Wojskowej. Była to instytucja podległa Oddziałowi II Sztabu Naczelnego Wodza w Londynie. Do jego obowiązków służbowych należało m.in. przeprowadzanie szczegółowych rozmów z osobami wyjeżdżającymi i przyjeżdżającymi z Polski^[4].

Sierżant Mieczysław Halicki za służbę wojskową odznaczony został medalami pamiątkowymi: francuskim Croix du Combattant Volontaire (za służbę w ruchu oporu) oraz odznaką Caterpillar Club, w formie złotej gąsieniczki z rubinowymi oczami (za skok spadochronowy w 1934 r.; nazwa i kształt odznaczenia nawiązywały do kokonów jedwabników, z których produkowany jest naturalny jedwab, w tamtych czasach używany do produkcji spadochronów). Wobec demobilizacji polskiej armii na zachodzie zdecydował się na powrót do kraju^[4].

Czasy powojenne

Po przybyciu do Kłodzka w czerwcu 1947 r., zajął się organizowaniem struktur Polskiej Partii Socjalistycznej w mieście, a następnie został wybrany I sekretarzem komitetu miejskiego tej partii. W marcu 1948 r. został wybrany na przewodniczącego Miejskiej Rady Narodowej w Kłodzku^[8]. W czasie piastowania tej funkcji zajmował się organizowaniem podstawowych struktur miejskich i przyczynił się do rozwoju gospodarczego miasta. Opowiadał się m.in. przeciwko powszechnej w tym okresie likwidacji prywatnego handlu i usług^[9]. Po zjednoczeniu PPS i PPR, w maju 1949 r. Halicki za krytykę PZPR został usunięty z funkcji przewodniczącego, a ponieważ usiłował odwoływać się od tej decyzji, trafił na kilka miesięcy do więzienia^[10]. Pretekstem była rzekoma kradzież rolki siatki ogrodzeniowej.

Resztę życia spędził w Kłodzku, będąc pracownikiem administracyjnym miejscowej rzeźni, nie angażując się w działalność polityczną. Zmarł 8 maja 1959 r. w Kłodzku, w wieku 52 lat. Spoczął na tutejszym cmentarzu komunalnym^[11]. Był żonaty z Wandą z domu Oleksik, miał syna Wojciecha.

Przypisy

Bibliografia

• Centralne Archiwum Wojskowe w Warszawie
• Bartłomiej Belcarz, Polskie lotnictwo we Francji 1940, Sandomierz, Stratus, 2002, ISBN 83-916-3276-8.
• Dziesięciolecie 6 Pułku Lotniczego 1925-1935, praca zbiorowa, Lwów 1935.
• Mateusz Kabatek, Lotnicy Polskich Sił Powietrznych w Chateauroux w 1940 roku, „Aero” nr 2/2011, ISSN 1896-3951.
• Jerzy Pawlak, Polskie eskadry w latach 1918–1939, Warszawa, WKiŁ, 1989, ISBN 83-206-0760-4.
• Jerzy Pawlak, Polskie eskadry w wojnie obronnej, Warszawa, WKiŁ, 1991, ISBN 83-206-0281-5.
• Ryszard Gładkiewicz (redakcja), Kłodzko. Dzieje miasta, Kłodzko, MZK, 1998, ISBN 83-904888-0-9.