Mieczysław Jahoda

Mieczysław Jahoda
Data i miejsce urodzenia

21 grudnia 1924
Kraków

Data i miejsce śmierci

16 maja 2009
Warszawa

Zawód

operator filmowy, reżyser

Odznaczenia
Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski

Mieczysław Jahoda (ur. 21 grudnia 1924 w Krakowie, zm. 16 maja 2009 w Warszawie) – polski operator filmowy, reżyser oraz pedagog.

Życiorys

W pierwszych latach powojennych 1945–1946 był słuchaczem Warsztatu Filmowego Młodych i Kursu Przygotowania Filmowego prowadzonych przez Antoniego Bohdziewicza, a przekształconych po jakimś czasie w krakowski Instytut Filmowy. W późniejszych latach pracował jako asystent reżysera i operatora filmów dokumentalnych w Wytwórni Filmów Oświatowych, równocześnie studiując w Krakowie architekturę[1]. W 1953 ukończył studia na Wydziale Operatorskim Państwowej Wyższej Szkoły Filmowej w Łodzi[2][1].

Pracę w filmie fabularnym rozpoczął w 1951 jako asystent operatora obrazu w filmie Gromada (1951) w reżyserii Jerzego Kawalerowicza. Pracował jako II operator m.in. przy Celulozie (1953) i Pod gwiazdą frygijską (1954) Kawalerowicza[2]. Jako autor zdjęć zadebiutował filmem Zimowy zmierzch (1957), w reżyserii Stanisława Lenartowicza[2][1]. W późniejszych latach jako operator współpracował m.in. z Wojciechem J. Hasem (Pętla, Pożegnania, Rękopis znaleziony w Saragossie), Aleksandrem Fordem (Krzyżacy), Andrzejem Wajdą (Bramy raju), Tadeuszem Konwickim (Jak daleko stąd, jak blisko), Tadeuszem Chmielewskim (Nie lubię poniedziałku) i Jerzym Gruzą (Wojna domowa, Czterdziestolatek)[3]. Wielokrotnie współpracował z Janem Rybkowskim i Stanisławem Jędryką.

Był również autorem zdjęć do krótkometrażowych filmów muzycznych, m.in. Bema pamięci rapsod żałobny z Czesławem Niemenem, w reżyserii Janusza Rzeszewskiego. Wykonywał zdjęcia do filmów oświatowych (instruktażowych, reklamowych, dziecięcych) Wojciecha J. Hasa[2]. Ponadto Jahoda był w latach 1946–1948 także asystentem operatora i drugim operatorem w filmach dokumentalnych (Wieliczka, Kraków Romański, Dolina Dunajca, Pustynia Błędowska)[1].

W 1978 wspólnie z Rzeszewskim wyreżyserował komedię muzyczną Hallo Szpicbródka, czyli ostatni występ króla kasiarzy[2][1][3].

Od 1963 pracował jako wykładowca w PWSFTviT. Od 1982 profesor nadzwyczajny sztuki filmowej[1]. W latach 1964–2005 był opiekunem pedagogicznym i artystycznym kilkudziesięciu etiud studenckich. Po 1987 wycofał się z pracy operatorskiej poświęcając się działalności pedagogicznej.

Był pionierem nowych technik zdjęciowych, m.in. użycia taśmy Eastmancolor (Krzyżacy Aleksandra Forda), a także kręcenia filmów panoramicznych systemem CinemaScope (krótkometrażowy film Stadion Stanisława Jędryki)[4][1].

Prochy operatora filmowego zostały rozsypane nad Wisłą. Symboliczny grób znajduje na Cmentarzu Rakowickim w Krakowie.

Wybrana filmografia

Nagrody i odznaczenia

Przypisy

  1. ↑ a b c d e f g Ewa Nawój: Mieczysław Jahoda. [w:] Culture.pl [on-line]. wrzesień 2008. [dostęp 2017-03-02]. (pol.).
  2. ↑ a b c d e Stanisław Janicki: Film Polski od a do z. Warszawa: WAiF, 1973, s. 209.
  3. ↑ a b Jacek Szczerba: Jahoda: Wrażliwy twardziel. [w:] Wyborcza.pl Kultura [on-line]. 2009-05-27. [dostęp 2017-03-02]. (pol.).
  4. ↑ Mistrzowie, którzy odeszli: Mieczysław Jahoda. [w:] Camerimage 2013 [on-line]. [dostęp 2017-03-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-03-02)]. (pol.).
  5. ↑ Uznanie dla twórców kultury /w/ Trybuna Robotnicza, nr 170, 19 lipca 1984, str. 1-2

Bibliografia

  • Stanisław Janicki: Film Polski od a do z. Warszawa: WAiF, 1973, s. 209.
  • Ewa Nawój: Mieczysław Jahoda. [w:] Culture.pl [on-line]. wrzesień 2008. [dostęp 2017-03-02]. (pol.).
  • Jacek Szczerba: Jahoda: Wrażliwy twardziel. [w:] Wyborcza.pl Kultura [on-line]. 2009-05-27. [dostęp 2017-03-02]. (pol.).

Linki zewnętrzne