Mieczysław Małecki

Mieczysław Małecki
Data i miejsce urodzenia

14 lipca 1903
Mielec

Data i miejsce śmierci

3 września 1946
Kłodzko

profesor nauk humanistytcznych
Specjalność: językoznawstwo
Alma Mater

Uniwersytet Jagielloński

Nauczyciel akademicki
Uczelnia

Uniwersytet Jagielloński

Mieczysław Bronisław Małecki h. Jelita (ur. 14 lipca 1903 w Mielcu, zm. 3 września 1946 w Kłodzku) – polski językoznawca, slawista, profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Życiorys

Urodził się w Mielcu, w rodzinie lekarza weterynarii Michała i Bronisławy z Grodeckich. Uczęszczał najpierw (od 1915) do gimnazjum w Złoczowie, a później w Nowym Targu. W latach 1923–1927 studiował filologię polską i filologię słowiańską oraz romanistykę na UJ. Magisterium uzyskał przedterminowo na podstawie pracy Archaizm podhalański wraz z próbą wyznaczenia granic tego dialektu. Studia uzupełniał na uniwersytetach w Belgradzie, Lublanie, Sofii i Zagrzebiu[1]. W styczniu 1929 został powołany na współpracownika Komisji Językowej Polskiej Akademii Umiejętności. Od lutego 1935 był pracownikiem UJ, gdzie od 1 października 1937 kierował specjalnie dla niego utworzoną katedrą filologii południowosłowiańskiej.

6 listopada 1939 r. został aresztowany przez hitlerowców w ramach akcji „Sonderaktion Krakau”. Przebywał w więzieniach w Krakowie, Wrocławiu i w obozach koncentracyjnych Sachsenhausen oraz Dachau. Zwolniony w grudniu 1941 r. Powrócił do Krakowa, gdzie na zlecenie władz UJ podjął pracę w Institut für Deutsche Ostarbeit i brał udział w organizowaniu tajnego nauczania uniwersyteckiego. Prowadził je od kwietnia 1942, pełniąc funkcję Pełnomocnika Rektora do Spraw Tajnego Nauczania. Jego zasługi w tym zakresie zostały wysoko ocenione przez rektora, prof. Władysława Szafera. 24 stycznia 1945, objął obowiązki profesora, a w listopadzie 1945 został mianowany profesorem zwyczajnym nowo utworzonej katedry dialektologii słowiańskiej. Był też dyrektorem studiów słowiańskich.

W lipcu 1945 został wybrany członkiem Polskiej Akademii Umiejętności. Został pochowany w grobach rodzinnych w Rabce[2].

Zajmował się gramatyką historyczną języków słowiańskich. Napisał ponad 80 prac (w tym 8 książek), m.in. Atlas Językowy Polskiego Podkarpacia (1934), Język polski na południe od Karpat (Spisz, Orawa Czadeckie, wyspy językowe).

Upamiętnienie

Jego imię nosi ulica w Krakowie, u podnoża Kopca Kościuszki[3][4][5] na Bronowicach Małych.

Przypisy

  1. ↑ Stanisław Łoza (red.): Czy wiesz kto to jest? Uzupełnienia i sprostowania. Warszawa: 1939, s. 190. [dostęp 2021-08-13].
  2. ↑ Zgon prof. Mieczysława Małeckiego Dziennik Polski 1946, nr 244 z 6 września, s. 6.
  3. ↑ ALFABETYCZNY WYKAZ ULIC MIASTA KRAKOWA. Izba Administracji Skarbowej w Krakowie. [dostęp 2022-11-11].
  4. ↑ Położenie ulicy Mieczysława Małeckiego na planie Krakowa wikimapia.org.
  5. ↑ Położenie alei Mieczysława Małeckiego na planie Krakowa openstreetmap.org.

Linki zewnętrzne