Mieczysław Saar
| Data i miejsce urodzenia | 24 sierpnia 1925 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | 17 października 2015 |
| Narodowość | |
| Alma Mater | |
| Dziedzina sztuki | |
| Odznaczenia | |
_-_ribbon_bar.png){kind=small} | |
Mieczysław Saar (ur. 24 sierpnia 1925 w Łodzi, zm. 17 października 2015 tamże[1][2]) – polski artysta malarz.
Życiorys artystyczny
W latach 1949–1954 studiował w Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie w pracowniach:
- rysunku u Czesława Rzepińskiego, Wojciecha Weissa i Zbigniewa Pronaszki
- malarstwa sztalugowego u Zygmunta Radnickiego, Tadeusza Łakomskiego i Adama Marczyńskiego
- malarstwa ściennego pod kierunkiem Wacława Taranczewskiego
Dyplom uzyskał w 1955 roku. W tym samym roku został członkiem Związku Polskich Artystów Plastyków.
Po studiach wrócił do Łodzi, aby tu tworzyć i aktywnie uczestniczyć w życiu artystycznym łódzkiego środowiska plastycznego. Bierze udział w wystawach organizowanych przez Związek Polskich Artystów Plastyków, ofiarowuje swoje prace na aukcje na cele charytatywne, m.in. na rzecz Centrum Zdrowia Dziecka, Zamku Królewskiego w Warszawie, „Solidarności”, dzieci niepełnosprawnych, Szkoły Podstawowej nr 158 w Łodzi na Sikawie. Dla Technikum Elektronicznego w Łodzi wykonuje projekt i tablicę pamiątkową związaną z patronem.
Jego twórczość obejmuje malarstwo sztalugowe i monumentalne malarstwo ścienne.
Tematyka malarstwa sztalugowego różnorodna: pejzaże, portrety, kwiaty, martwe natury, kompozycje wielopostaciowe o tematyce historycznej, batalistycznej, literackiej, obrazy o tematyce religijnej i metaforycznej.
Jest też autorem licznych projektów i wykonań polichromii, oraz projektów wyposażenia wnętrz sakralnych. Jego monumentalne malarstwo sakralne spotkać można w kościołach diecezji łódzkiej, diecezji płockiej, diecezji tarnowskiej, diecezji łowickiej, diecezji kaliskiej, diecezji gnieźnieńskiej i diecezji częstochowskiej.
Twórczość
Twórczość Mieczysława Saara jest niezwykle różnorodna i obejmuje wszystkie znane gatunki malarstwa, ale dominującym jest olejne malarstwo sztalugowe i temperowe malarstwo ścienne. Powstały też małoformatowe fantastyczne kompozycje wykonane tuszem, liczne projekty polichromii, wyposażenia wnętrz, sprzętów i dekoracji okolicznościowych.
Malarstwo sztalugowe
Pejzaże świadczą o nieustannym zachwycie artysty naturą i jego wielkiej wrażliwości na jej zmienne piękno. Tematyka pejzaży niezwykle bogata: góry, morze, stawy i rzeki, lasy, miasta widziane z oddali, ich budowle, fragmenty zabudowy ulic. Są wśród nich widoki polskich miast i wsi oraz miejsc odwiedzanych w podróżach (m.in. Wenecja, Konstantynopol). Portrety przedstawiają różnorodne warianty kompozycyjne i różnorodne formy. Zwykle jednopostaciowe, ale zdarzają się też podwójne – małżeństw lub rodzeństwa. Kompozycje figuralne (przedstawiające figury, postacie) nawiązują do ulubionych utworów artysty, czego przykładem jest Chór żydowskich niewolników z opery Giuseppe Verdiego „Nabucco” oraz Ojciec zadżumionych według Juliusza Słowackiego. Nie brak też nawiązań do historii, głównie w scenach batalistycznych (tematy z historii Polski oraz kościoła pojawiają się także w malarstwie ściennym o tematyce sakralnej). Martwe natury ukazują głównie kompozycje kwiatowe, przeważnie w wazonach, a także kompozycje różnych przedmiotów. Nieobca jest Mieczysławowi Saarowi tematyka animalistyczna (dotycząca zwierząt, przedstawiająca zwierzęta). Malował żubry w lesie, bociani sejm o świcie, wielokrotnie konie i swoje ukochane psy. Powstała też seria obrazów przedstawiających zabytkowe wnętrza gdańskie i dworki polskie.
Monumentalne malarstwo ścienne
Malarstwo ścienne to malarstwo o tematyce sakralnej, tworzone na ścianach naw, prezbiteriów, kaplic, chórów, na ścianach tęczowych, na sufitach i sklepieniach, na podniebieniach łuków i w czaszach kopuł oraz na ich bębnach, w hemisferach (półkolach) absyd. Powstawały pojedyncze postacie świętych, symbole ewangelistów, emblematy narodowe oraz projekty i realizacje motywów ornamentalnych. Wśród malowideł ściennych są osiągające wielkość 60-70 m² przedstawiające nawet do 90 postaci (np. w kościele p.w. Dobrego Pasterza w Łodzi)[3].
Technika malarska
Obrazy sztalugowe głównie na płótnie. Dominuje w nich technika olejna, rzadko podmalowywanie temperą. Laserunki używane sporadycznie, czasem barwne grunty. Artysta kilkakrotnie posługiwał się techniką kolażu. W dużych kompozycjach metaforycznych z lat 70. wieku XX, wykorzystany został efekt płynącej olejnej farby oraz malowania na mokrym podłożu. Kilka prac powstało przy użyciu szpachli.
Malowidła ścienne w większości w technice temperowej, czasem z dodatkiem farb akrylowych. W nielicznych przypadkach zastosowana została technika fresku prawdziwego.
Okresy i tendencje w twórczości
okresy w malarstwie sztalugowym:
- okres poszukiwań, w czasie studiów i bezpośrednio po ich ukończeniu, widoczne wpływy Matejki i Rembrandta, malarstwo czarnego konturu, poszukiwania zmierzające w kierunku surrealizmu, fantastyki
- okres szarooliwkowych pejzaży o stonowanych chłodnych zieleniach, lata 60. wieku XX i później, poszukiwanie harmonii barwnej
- okres impresjonizujący, koniec lat 60. wieku XX do połowy lat 70. wieku XX
- okres metafory i eksperymentów formalnych, lata 70. wieku XX
- okres poszukiwania czystej barwy, od końca lat 70. wieku XX
- okres doskonalenia warsztatu malarskiego, lata 80. wieku XX do połowy lat 90. wieku XX, artystyczne środki malarskie podporządkowane wyrażaniu zachwytu nad pięknem przyrody
- okres kształtów realnych oraz powrót do kompozycji metaforycznych
- okres „biały”, rok 2003, dominacja w pejzażach gamy barw ciepłych, rozbielonych
okresy w malarstwie ściennym:
- kubizujący
- płaskiej plamy o wyraźnym szarym konturze
- swobodny
Tytuły wybranych obrazów
- Baza księżycowa (1954)
- Miasto przyszłości (1968)
- Pękły święte kanony (1972)
- Ikar współczesny (1973)
- Powszechność życia w kosmosie (1978)
- Pieta Gdańska (1981)
- Źródło życia (1983)
- Staw we Dworze na Stokach (1990)
- Pejzaż górski z turkusowym stawem (1991)
- Dolina Prudnika (1991)
- Morskie Oko (1995)
- Katyń (1999)
- Schody (2000)
Niektóre cykle obrazów
- Marzenie o wiośnie
- Nasze życie
- Moja sztuka
- Jestem częścią kosmosu
- Nie jesteśmy sami
- Obawa i przestroga
Niektóre realizacje sztuki sakralnej
Obrazy sztalugowe o tematyce sakralnej:
- Maksymilian Kolbe
- Św. Florian
- Matka Boska Nieustającej Pomocy
- Jezu ufam Tobie
- Matka Boża Częstochowska
- Matka Boża Fatimska
- Ojciec Pio
- Św. Barbara
- Św. Bartłomiej
Niektóre realizacje sakralnego malarstwa ściennego, projekty polichromii, restauracje, złocenia:
- Wolbórz, kościół św. Mikołaja (1957-1958)
- Łódź, kościół św. Wojciecha (1961)
- Łódź, kościół Matki Boskiej Różańcowej (na Stokach; 1963) - w nawie 18 postaci świętych polskich (obecnie zamalowane) i na fasadzie kościoła rzeźba Matki Boskiej Różańcowej
- Rzgów, kościół św. Stanisława (1964)
- Łódź, kościół Zesłania Ducha Świętego (1964 i 1994-1995)
- Brzeziny, kościół Podwyższenia Świętego Krzyża (1968)
- Nowosolna, kościół św. Andrzeja Boboli (1967)
- Skierniewice, kościół Wniebowzięcia NMP (1974)
- Pabianice, kościół Matki Boskiej Różańcowej (1974-1975 i 1978)
- Łódź, Bazylika Archikatedralna p.w. Św. Stanisława Kostki (1975)
- Konstantynów Łódzki, kościół Narodzenia Matki Bożej (1983 i 1994)
- Łódź, kościół Dobrego Pasterza (1985)
- Łask, kościół Niepokalanego Poczęcia NMP i św. Michała Archanioła (1985-1986)
- Łódź, Stary Cmentarz katolicki przy ul. Ogrodowej, renowacja kaplicy grobowej Heinzlów (1985-1986)
- Tarnów, kościół Świętej Rodziny (1985-1988)
- Tuszyn, kościół św. Witalisa Męczennika (1987)
- Lutomiersk, kościół Matki Boskiej Szkaplerznej (1991)
- Głowno, kościół św. Jakuba (1991-1993)
- Piątek, kościół Świętej Trójcy (1994 i 1997)
- Bydgoszcz, Bazylika Mniejsza p.w. Św. Wincentego a'Paulo (1995)
Nagrody
11 stycznia 1994 roku Mieczysław Saar nagrodzony został przez papieża Jana Pawła II Medalem Benemerenti za zasługi dla Kościoła katolickiego w dziedzinie sztuki sakralnej[4].
Ciekawostki
O twórczości Mieczysława Saara powstał film, z cyklu „Mój świat”, w reżyserii Jadwigi Wileńskiej[5]. Stanowi on relację i refleksję na temat twórczości artysty. Prezentuje jego wypowiedzi dotyczące sztuki i drogi życiowej. Ukazuje charakter człowieka i jego dorobek.
Natomiast w roku 2004, obchody pięćdziesiątej rocznicy pracy twórczej Mieczysława Saara, uświetniły dwie duże wystawy[6]. Pierwsza miała miejsce w Galerii Sztuki "Wozownia" w Toruniu (30 stycznia-15 lutego), a druga w Muzeum Historii Miasta Łodzi przy ul. Ogrodowej (01-18 kwietnia)
Pochówek
Mieczysław Saar pochowany został 23 października 2015 roku na cmentarzu w Mileszkach[1][2].
Galeria
Kościół Zesłania Ducha Świętego w Łodzi ul. Piotrkowska 2/2a. W prezbiterium: na ścianie "Zesłanie Ducha Świętego" oraz ornamenty na stropie, na łukach, girlandy pod gzymsem, domalowanie witraży w ślepych oknach.
Fragment obrazu "Zesłanie Ducha Świętego" na ścianie prezbiterium w kościele Zesłania Ducha Świętego w Łodzi ul. Piotrkowska 2/2a.
(c) Mietek Ł, CC BY-SA 3.0Kościół Dobrego Pasterza w Łodzi ul. Pasterska 12/14. Na ścianie tęczowej wielofiguralna kompozycja, m.in. "Chrystus rozmawiający z faryzeuszami i uzdrawiający niewidomego", "Męczeńska śmierć św Wojciecha, patrona Polski", "Św. Helena i odnalezienie Krzyża Świętego", "Chrzest Polski w 966 roku", "Chrzest Litwy w roku 1387".
(c) Mietek Ł, CC BY-SA 3.0Kościół Narodzenia Matki Bożej w Konstantynowie Łódzkim. W półkopule prezbiterium, wielki obraz "Matka Boża wśród świętych polskich i kościoła powszechnego" oraz projekt okładziny marmurowej.
Kościół Świętej Trójcy w Piątku. Kasetonowy strop z rozetami i ornamentami, a na stropie Chrystus dzielący chleb i ryby.
Po obejrzeniu polichromii w kościele Zesłania Ducha Świętego w Łodzi, prof. dr hab. Mariusz Karpowicz, stwierdził[7]:
To ciepły, jasny, słoneczny świat śródziemnomorski, powiew wielkiej sztuki włoskiego renesansu. I to nie dlatego, że ślicznie wyrysowane arkady, kolumny, kapitele, przypominają architekturę Florencji z najlepszego okresu (Ospedale degli Innocenti, ale także dziedziniec Laurany w Urbino czy Cancelleria w Rzymie!). Ale przede wszystkim dlatego, że całość jest taka słoneczna, pełna umiaru, harmonijna, podnosząca na duchu. A przy tym z przyjemnością i zaskoczeniem cieszyłem się umiejętnością artysty. Jakże świetnie, z przenikliwym znawstwem, wykreślona jest perspektywa, jakże znakomicie została skonstruowana przestrzeń, jakże piękny jest, po lewej stronie widoczny, pejzaż Ziemi Świętej. I ta stara, zapomniana już, umiejętność złudy materiału - krągłość kolumn, marmur posadzki, lśnienia na wypolerowanej powierzchni. Zwłaszcza posadzka - z refleksami światła, cieniami, i szklistą, gładką powierzchnią, przy idealnym wykreśleniu zbiegów perspektywicznych. Że też jeszcze ktoś to wszystko umie w naszym XX wieku, który odwrócił się od wspaniałej, wielkiej tradycji! A także piękna umiejętność budowy pędzlem draperii - to co Maratta stawiał najwyżej, jako umiejętność zależną wyłącznie od talentu i wyobraźni. Jako tło dla Starca pierwszego z lewej Mieczysław Saar zawiesił ciężką, złotolitą, zapewne turecką tkaninę, świetnie oddając jej fałdy, lśnienie światła na złotym wzorze, grę cienia. W pofałdowane draperie ubiera też Apostołów. Draperie to prawdziwe, przekonujące, jakże naturalne i trafne. Że też jeszcze ktoś żyjący wśród nas umie zastosować cały ten spadek po sztuce renesansu i baroku! A na dodatek artysta, świetnie rysując i wypełniając kolorem - unika we wszystkim przesady. Jego sztuka jest harmonijna, świetlista i powściągliwa, zarówno w gestach, jak i w kolorze. Znakomita to dekoracja, swoją doskonałością świetnie towarzysząca absolutnej Doskonałości w tabernakulum.
Przypisy
- ↑ a b Zmarł Mieczysław Saar, łódzki artysta malarz. radiolodz.pl. [dostęp 2015-10-21]. (pol.).
- ↑ a b Pogrzeb Mieczysława Saara, łódzkiego artysty malarza. dzienniklodzki.pl. [dostęp 2015-10-23]. (pol.).
- ↑ Saar-Kozłowska 2004 ↓, s. 21.
- ↑ Saar-Kozłowska 2004 ↓, s. 10.
- ↑ Saar-Kozłowska 2004 ↓, s. 19.
- ↑ Saar-Kozłowska 2004 ↓, s. 7.
- ↑ Saar-Kozłowska 2004 ↓, s. obwoluta książki.
Bibliografia
- Mieczysław Saar. Malarstwo. Monografia wydana z okazji 50-lecia pracy twórczej. Alicja Saar-Kozłowska (oprac.). Toruń: Toruńska Oficyna Wydawnicza, 2004. ISBN 83-917354-3-5.
Linki zewnętrzne
Media użyte na tej stronie
(c) Mietek Ł, CC BY-SA 3.0
Łódź, Kościół Dobrego Pasterza, w stylu zakopiańskim (1906–1907
.jpg)
(c) Mietek Ł, CC BY-SA 3.0
Parafia Narodzenia Najświętszej Maryi Panny
Autor: McOleo, Licencja: CC BY 3.0
Ribbon bar of the Benemerenti Medal (the Vatican)
Autor: Cyboreg, Licencja: CC BY-SA 4.0
Zdjęcie przedstawia polichromię wg projektu i wykonawstwa łódzkiego artysty malarza Mieczysława Saara. Kościół Zesłania Ducha Świętego w Łodzi przy ul. Piotrkowskiej 2/2a (w sąsiedztwie Placu Wolności).
Autor: Gorofil, Licencja: CC BY-SA 4.0
Piątek. Kościół Świętej Trójcy
Autor: Cyboreg, Licencja: CC BY-SA 4.0
Zdjęcie przedstawia fragment polichromii wg projektu i wykonawstwa łódzkiego artysty malarza Mieczysława Saara. Kościół Zesłania Ducha Świętego w Łodzi przy ul. Piotrkowskiej 2/2a (w sąsiedztwie Placu Wolności).