Mieczysław Smolarski

Mieczysław Marian Smolarski (ur. 6 kwietnia 1888 w Krakowie, zm. 21 stycznia 1967 w Warszawie) – polski pisarz i poeta, przedstawiciel nurtu utopijnego w polskiej powieści fantastycznonaukowej.

Życiorys

Jego rodzicami byli adwokat Kazimierz i Maria z Ripperów. W 1906 roku rozpoczął studia prawnicze na Uniwersytecie Jagiellońskim, ale po pierwszym półroczu przeniósł się na Wydział Filozoficzny, aby podjąć naukę historii literatury, historii sztuki i filozofii. W 1911 uzyskał stopień doktora. W latach 1911–1913 przebywał w Paryżu. Po powrocie do kraju w 1914 objął stanowisko pracownika Muzeum Czartoryskich w Krakowie. W latach 1916–1918 był nauczycielem gimnazjalnym w Zakopanem.

W 1918 roku wyjechał na stałe do Warszawy, gdzie został zastępcą kierownika Biura tworzącej się Rady Stanu Królestwa Polskiego, a po powstaniu państwa polskiego – naczelnikiem Wydziału Prac Parlamentarnych w Biurze Sejmu. W maju 1934 roku zrezygnował z tej pracy na skutek konfliktu z nowym dyrektorem Biura Władysławem Dziadoszem. Po jakimś czasie został zatrudniony jako urzędnik w Komisji Dewizowej, gdzie pracował do wybuchu II wojny światowej.

W 1928 roku zgłosił akces do Polskiej Izby (Rady) Literackiej. Był członkiem Polskiego PEN Clubu od chwili jego powstania. W 1929 był założycielem i prezesem zarządu, działającego do 1937, Zrzeszenia Beletrystów Polskich (wybrany m.in. w 1933)[1].

Okupację niemiecką spędził w stolicy. W lecie 1940 roku został aresztowany przez Gestapo. Był więziony na Pawiaku przez kilka tygodni. W czasie powstania warszawskiego jego dom uległ zniszczeniu.

Po wojnie, w 1945 roku, został zastępcą kustosza w oddziale Muzeum Narodowego w Warszawie w Nieborowie. W latach 1946–1951 przebywał w Łodzi, a następnie w Warszawie, gdzie m.in. napisał kilka przewodników krajoznawczych.

Po wojnie był członkiem Związku Literatów Polskich i od 1957 roku Klubu Literatów „Krąg”.

Nagrobek Mieczysława i Haliny Smolarskich na cmentarzu Powązkowskim

Przyjaciel Stefana Żeromskiego i Karola Irzykowskiego. Autor powieści i nowel fantastycznych inspirowanych twórczością Antoniego Langego i Stefana Grabińskiego. Jako poeta – klasycysta z zacięciem katastroficznym wyniesionym z doświadczeń I i II wojny światowej.

Jego żoną była Halina Bronikowska-Smolarska (1888–1964), poetka, a synem Bohdan (1924–1943), żołnierz Uderzeniowego Batalionu Kadrowego por. Zbigniewa Czarnockiego, poległy pod Stryjówką.

Zmarł w Warszawie. Został pochowany na cmentarzu Powązkowskim (kwatera 77-5-12)[2].

Ordery i odznaczenia

Twórczość

  • Poeta wiersza do Legji – Cyprian Godebski (1910)
  • Pieśni i śpiewy rycerskie (1910)
  • Poezja Powstania Listopadowego (1911)
  • Poezja legionów – dysertacja doktorska (1912)
  • Studja nad Wolterem w Polsce (1918)
  • Rapsody Rycerskie (1920)
  • Warneńczyk (1920-1921)
  • Archiwariusz Gordon (1921)
  • Gwiazdy Warny (1922)
  • Człowiek bez przeszłości (1923)
  • Niezwykły kryształ (1924)
  • Miasto światłości (1924)
  • Białe moce (1925)
  • Baśnie przy kominku (1925)
  • Mickiewicz w kursach literatury słowiańskiej (1925)
  • Ogród przed burzą (1925)
  • Spytek z Melsztyna (1925)
  • Z wielkiego miasta(1925)
  • Uczta Baltazara (1926)
  • Czarcie kręgi (1926)
  • Poszukiwacz złota (1927)
  • Pieśń ulicy (1927)
  • Podróż poślubna pana Hamiltona (1928)
  • Ludzie w maskach (1928)
  • Młodość sławnych Polaków (1928)
  • Lalka Hanny Korda (1929)
  • Na ziemiach Polskich bój (1930)
  • Przygody Polskich podróżników (1930)
  • Przygoda jednej nocy (1932)
  • Wino młodości (1934)
  • Hanna Krzemieniecka dzieje myśli i twórczości (1935)
  • Iskry na szablach (1938)
  • Dawna Polska w oczach podróżników (1946)
  • Pogodny światek – wiersze dla dzieci (1947)
  • Pamiętniki Jana Chryzostoma Paska z Gosłowic (1947)
  • Przewodnik „Nieborów” (1952)
  • Przewodnik „Kazimierz” (1953)
  • Przewodnik „Łowickie” (1953)
  • Światło nad księgami (1954)
  • W złoconych pałacach wielkiego chana (1956)
  • Pierścień z Apollonem (1957)
  • Tajemnice wysp południowych (1959)
  • Miasto starych dzwonów (1960)
  • Muzykanci króla jegomości (1963)
  • Wśród burzy

Kontrowersje związane z plagiatem

Był autorem głośnej dylogii Miasto światłości (1924) i Podróż poślubna pana Hamiltona (1928), tłumaczonej na język rosyjski, angielski, hiszpański, włoski i niemiecki. Rozgłosu dylogii dodała głośna afera jakoby Aldous Huxley wraz ze swoim bestsellerem Nowy, wspaniały świat miał dokonać plagiatu dzieła polskiego autora. Sprawa swego czasu rozpatrywana była przez PEN Club, nie doczekała się jednak ani rozwiązania, ani nawet odzewu Huxleya, do dziś budząc kontrowersje.

Przypisy

  1. Nowy zarząd Zrzeszenia beletrystów. „Kurier Warszawski”. Nr 104, s. 3, 14 kwietnia 1933. 
  2. Cmentarz Stare Powązki: SMOLARSCY, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [online] [dostęp 2020-11-02].
  3. M.P. z 1933 r. nr 259, poz. 278 „za zasługi w służbie państwowej i na polu pracy społecznej”.

Bibliografia

Media użyte na tej stronie

Smolarscy rodzinny grób.JPG
Autor: Lukasz2, Licencja: CC0
Grób Mieczysława i Haliny Bronikowskiej-Smolarskiej na Cmentarzu Powązkowskim w Warszawie