Miejsca pamięci w gminie Brańszczyk

Miejsca pamięci w gminie Brańszczyk

Na terenie gminy Brańszczyk, w powiecie wyszkowskim województwa mazowieckiego znajduje się szereg miejsc pamięci ważnych wydarzeń, śmierci, walk i męczeństwa uwiecznionych pomnikami, drzewami pamięci, tablicami pamiątkowymi lub grobami.

Poniższa tabela przedstawia zestawienie większości miejsc pamięci znajdujących się na terenie gminy:

Nr	Miejscowość/sołectwo	Lokalizacja	Współrzędne	Nazwa	Forma	Opis	Przypis	Zdjęcie
1.	Brańszczyk	plac przed kościołem Wniebowzięcia NMP	52°37′37,3″N 21°35′06,3″E/52,627028 21,585083	„Uczestnikom powstania styczniowego z parafii Brańszczyk”	krzyż z daszkiem	na krzyżu znajduje się tablica upamiętniająca powstańców styczniowych
2.	Brańszczyk	plac przed kościołem Wniebowzięcia NMP	52°37′38,2″N 21°35′04,8″E/52,627278 21,584667	Dąb „Karol” na pamiątkę odejścia do Domu Ojca papieża Jana Pawła II 2.04.2005	dąb pamięci	dąb upamiętniający śmierć papieża Jana Pawła II
3.	Brańszczyk	plac przed kościołem Wniebowzięcia NMP	52°37′38,2″N 21°35′05,1″E/52,627278 21,584750	Dąb „Lech” na pamiątkę ofiar 10.04.2010 z Prezydentem Lechem Kaczyńskim	dąb pamięci	dąb upamiętniający śmierć ofiar katastrofy smoleńskiej, w tym prezydenta Lecha Kaczyńskiego
4.	Brańszczyk	plac przed kościołem Wniebowzięcia NMP	52°37′37,8″N 21°35′06,5″E/52,627167 21,585139	Dąb „Stanisław” na pamiątkę 100 rocznicy nominacji 1 Prezesa Sądu Najwyższego Stanisława Pomian-Srzednickiego, Brańszczyk, 25.08.2017[?]	dąb pamięci	dąb upamiętniający 100. rocznicę nominacji Stanisława Pomian-Srzednickiego na Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego
5.	Brańszczyk	cmentarz parafialny	52°37′39,8″N 21°34′11,4″E/52,627722 21,569833	„Polsko wspomnij tu o nas, wszak myśmy z twego zrobili nazwiska pacierz, co płacze i piorun, co błyska”	grób	mogiła zbiorowa 7 żołnierzy 20 Pułku Piechoty z 1920 roku	[1] (poz. 1)
6.	Brańszczyk	cmentarz parafialny	52°37′39,6″N 21°34′13,0″E/52,627667 21,570278	grób Stanisława Kulasińskiego	grób	Stanisław Kulasiński został zamordowany przez NKWD w nocy z 13 na 14 kwietnia 1940 roku w Twerze
7.	Brańszczyk	cmentarz parafialny	52°37′39″N 21°34′17″E/52,627500 21,571389 (przybl.)	„Tu spoczywają żołnierze Wojska Polskiego polegli w obronie Ojczyzny we wrześniu 1939 roku w okolicach Brańszczyka”	grób	mogiła zbiorowa 40 (56) znanych z nazwiska 20	[2] (poz. 1)
8.	Brańszczyk	cmentarz parafialny	52°37′39″N 21°34′17″E/52,627500 21,571389 (przybl.)	grób kpt. Piotra Kulasińskiego	pomnik	kpt. Piotr Kulasiński ps. Adam, Walter, Bicz, żołnierz NOW-AK-NZW, zamordowany przez UB, działacz narodowy, nauczyciel konspiracyjny	[3] (poz. 9)
9.	Brańszczyk	skrzyżowanie ul. Jana Pawła II z ul. Nadbużną	52°37′41″N 21°35′10″E/52,628056 21,586111 (przybl.)	„Poległym ofiarom, żołnierzom i ludności cywilnej podczas II wojny światowej”	pomnik		[3] (poz. 8)
10.	Brańszczyk	przy ul. Nadbużnej	52°37′34″N 21°36′31″E/52,626111 21,608611 (przybl.)	pomnik ku czci ks. Zygmunta Ziemińskiego	pomnik	ksiądz Ziemiński, wikariusz parafii Brańszczyk, spłonął w tym miejscu w samochodzie 28 maja 1982 roku
11.	Dalekie-Tartak	przy torach linii kolejowej Tłuszcz–Ostrołęka	52°41′46,6″N 21°30′16,9″E/52,696278 21,504694	mogiła nieznanego żołnierza z II wojny światowej	grób
12.	Poręba Średnia	na zewnętrznej ścianie kościoła	52°41′13″N 21°41′47″E/52,686944 21,696389	Żołnierzom Armii Krajowej walczącym w Puszczy Białej Obwodu Ostrów Mazowiecka Kryptonim „Opocznik” 13 pułku piechoty AK poległym i pomordowanym przez okupanta w latach 1939–1945	tablica pamiątkowa		[3] (poz. 1)
13.	Poręba Średnia	na zewnętrznej ścianie kościoła	52°41′13″N 21°41′47″E/52,686944 21,696389	Mjr Dobrzańskiemu „Hubali” i jego żołnierzom na pamiątkę postoju 26 września 1939 r. (cytat dosłowny)	tablica pamiątkowa		[3] (poz. 2)
14.	Poręba Średnia	w kościele	52°41′12,6″N 21°41′46,7″E/52,686833 21,696306	Dnia 5.04.1944 r. polegli w gajówce Udrzyn – walcząc z Niemcami w obronie radiostacji żołnierzom III Bat. 13 PP AK „Obwodu Ostrów Mazowiecka” – „Opocznik”	tablica pamiątkowa		[3] (poz. 3)
15.	Poręba Średnia	obok kościoła	52°41′13″N 21°41′47″E/52,686944 21,696389 (przybl.)	Bojownikom o wolność w 1863. 12.11.1986. Honor i Ojczyzna Pułk. Kordowi Frycze komendantowi Puszczy Białej i jego podkomendantom	pomnik (kaplica)		[3] (poz. 5)
16.	Poręba Średnia	cmentarz parafialny	52°41′09″N 21°40′55″E/52,685833 21,681944 (przybl.)	Śp Porucznik Edmund Baszko „Ster” oficer do zleceń specjalnych III Bat. 13 PP AK i WIN Poległ w walce o wolność ojczyzny 25.10.1945 r.	pomnik		[3] (poz. 10)
17.	Poręba Średnia	Cmentarz parafialny	52°41′09″N 21°40′55″E/52,685833 21,681944 (przybl.)		grób	mogiła indywidualna	[2] (poz. 2)
18.	Trzcianka	przy drodze krajowej nr 8	52°38′45″N 21°32′54″E/52,645833 21,548333 (przybl.)		grób	mogiła zbiorowa 2 żołnierzy z 1920 roku	[1] (poz. 2)
19.	Trzcianka	na terenie szkoły podstawowej	52°38′47″N 21°32′32″E/52,646389 21,542222 (przybl.)	Por. Piotrowi Kulasińskiemu 11.08.1914 – 05.11.1946r. Nauczycielowi, budowniczemu szkoły w latach 1945–1946, żołnierzowi NOW i AK w 45. rocznicę śmierci z rąk UB	pomnik		[3] (poz. 7)
20.	Trzcianka	w lesie, przy Natalińskiej Drodze (na odcinku Dalekie-Tartak – Leszczydół-Nowiny)	52°39′31,0″N 21°29′29,7″E/52,658611 21,491583	W tym miejscu 23.VI.1944 r. zostali zamordowani przez okupantów niemieckich żołnierze AK	pomnik	miejsce śmierci 11 żołnierzy o podanych nazwiskach oraz dwóch nieznanych
21.	Udrzyn	gajówka		Dnia 5.04.1944 r. polegli w gajówce Udrzyn – walcząc z Niemcami w obronie radiostacji żołnierzom III Bat. 13 PP AK „Obwodu Ostrów Mazowiecka” – „Opocznik”	pomnik		[3] (poz. 4)
22.	Udrzynek	w lesie	52°40′17,0″N 21°39′41,4″E/52,671389 21,661500 i 52°40′11,8″N 21°39′42,1″E/52,669944 21,661694	Uroczysko „Mękaliny Pieńkosów”: W hołdzie Stanisławowi Pieńkosowi i rodzinie pomordowanym przez hitlerowców dnia 25.12.1943 r. – miejsce zbiorowego mordu	pomnik	dwa pomniki znajdują się po obu stronach drogi Udrzynek-Knurowiec	[3] (poz. 6), [4]

Przypisy