Miejski Zakład Komunikacji w Pile
Ten artykuł od 2020-11 wymaga zweryfikowania podanych informacji. |
Budynek i Zajednia MZK przy ul. Łącznej | |
Państwo | |
---|---|
Siedziba | |
Data założenia | 1 lipca 1957 |
Udziałowcy | Miasto Piła |
Miejski Zakład Komunikacji Sp. z o.o. w Pile – przewoźnik świadczący usługi w zakresie pasażerskiego transportu zbiorowego. Działa od 1957 roku na obszarze miasta Piły.
Historia komunikacji miejskiej w Pile
W 1927 r. uruchomiono 4 pierwsze linie autobusowe i pierwszą zajezdnię. W ciągu następnych kilku lat dodano kolejne dwie linie. Funkcjonowały one do 1945 r. Po wojnie w wyniku wielu zniszczeń komunikacji miejskiej nie udało się uruchomić. Dopiero 1 lipca 1957 r. decyzją Wojewódzkiej Rady Narodowej w Poznaniu utworzono Zakład Komunikacji Miejskiej przy Miejskim Przedsiębiorstwie Gospodarki Komunalnej, który uruchomił 3 linie w relacjach: Bydgoska – Roszarnia, Poznańska – Koszyce oraz Walki Młodych – Plac Inwalidów. Były one obsługiwane pojazdami Star N52, które przyjechały prosto z Targów Poznańskich. Rok później na te linie skierowane zostały także nowo zakupione Sany H01. Siedziba ZKM znajdowała się w przedwojennej zajezdni przy ul. Kujawskiej 10.
Gwałtowny rozwój komunikacji miejskiej nastąpił od 1959 r. Uruchomiono tzw. "zielone linie" nad jezioro Płotki i Jezioro Piaszczyste. Już 2 lata później uruchomiono pierwszą linię podmiejską do Ujścia. Dzięki uruchomieniu kolejnych 2 linii miejskich liczba połączeń autobusowych wzrosła tym samym do 8. W roku 1966 wycofano z autobusów konduktorów, wprowadzając jednoosobową obsadę tych pojazdów. W następnym roku (1967) rozpoczęto budowę nowej zajezdni przy ul. Łącznej, którą ukończono 29 września 1970 r. Pod koniec 1973 r. w mieście funkcjonowało 12 linii.
Rok 1975 był przełomowy dla miasta, które stało się stolicą nowego województwa. Wówczas nastąpiła rozbudowa całego układu komunikacyjnego (m.in. w związku z otwarciem nowego wiaduktu kolejowego). Na początku lat 80 zaczęto wymieniać stary tabor na nowszy. Zamiast małych, dwudrzwiowych Sanów i Autosanów H9 zaczęły pojawiać się Jelcze PR110. Na przełomie lat 1987/1988 istniało 16 linii autobusowych, a MPGK posiadało 53 autobusy. 1 grudnia 1988 r. uruchomiono dwie linie nocne. Nie miały one zbyt dużej popularności i już 31 maja 1989 r. zostały zlikwidowane.
1 października 1991 r. z MPGK została wydzielona jednostka budżetowa pod nazwą Miejski Zakład Komunikacyjny w Pile. W 1992 r. po zakupie 2 używanych pojazdów Renault PR100 (184-185)oraz czterech nowych Autosan H6 (325-328)wprowadzono sprzedaż biletów komunikacji w autobusach. Również w tym samym roku uruchomiono pierwszy punkt sprzedaży biletów komunikacji miejskiej przy Placu Konstytucji 3 Maja. Na przełomie lat 1993/1994 rozpoczęto restrukturyzację MZK w Pile. W 1994 roku, zakupiono używane autobusy marki Berliet PR100. (186-193) W 1996 roku, zakupiono pierwsze dwa niskowejściowe autobusy marki Jelcz M121MB, (334-335) po gruntowych testach przeprowadzonych w 1995. W 1996 roku zakupiono dwa Jelcze 120M (336-337). W 1997 spodziewano się dostarczenia 12 nowych fabrycznie Jelczy 120M, lecz nie doszło do tego z powodów finansowych przewoźnika. Nowe autobusy marki Neoplan N4009 (351-352) pojawiły się w grudniu 1997 roku. Były to pierwsze autobusy niskopodłogowe wprowadzone do ruchu miejskiego. Pieniądze na autobusy pochodziły z kasy miasta. W maju 1998 r. zakupiono kolejne niskopodłgowe autobusy marki Neoplan N4016 (353-360). Sfinansowano je z budżetu gminy Piła. Uruchomiono nową dyspozytornię oraz przebudowano stację diagnostyczną.
W 2000 r. MZK rozpoczął proces przekształcenia zakładu budżetowego w spółkę prawa handlowego i 29 grudnia powstał Miejski Zakład Komunikacji Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w Pile. W tym samym roku w listopadzie zakupiono 5 Jelczy 120M o numerach taborowych 362-366. Na przełomie roku 2001 i 2002 dokupiono ostatnie Jelcze 120M (367-371) z zaciągniętego kredytu. W roku 2004 do obsługi linii zakupiono 3 nowe autobusy Solaris Urbino 10 (372-374). W ciągu kolejnych trzech lat zakupiono 4 pojazdy Solaris Urbino 12 (377-380) oraz 3 używane Neoplany N4016 (375-376, 381).
Na początku 2009 roku rozpisany został przetarg na dostawę 8 fabrycznie nowych autobusów niskopodłogowych na potrzeby miasta Piły, wygrany przez firmę Solaris Bus & Coach. Zakup został sfinansowany ze środków Wielkopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego na lata 2007-2013. Pojazdy Solaris Urbino 12 pojawiły się w mieście w okresie wakacyjnym i zastąpiły wysłużone Jelcze PR110M (11 sztuk, 314-326). Wiosną 2010 roku w ramach tego samego projektu dokupiono jeszcze 6 nowych autobusów tego typu[1]. W marcu 2010 roku ogłoszono przetarg na dostawę 6 używanych autobusów klasy midi[2]. Przetarg ponownie wygrała firma Solaris, która w październiku 2010 dostarczyła 6 autobusów Neoplan Centroliner N4411. Są to pierwsze w MZK Piła autobusy wyposażone w klimatyzację części pasażerskiej[3].
Na przełomie 2009 i 2010 roku wdrożono system Pilskiej Karty Miejskiej – biletu elektronicznego dla pasażerów kupujących bilety okresowe normalne i ulgowe oraz dla korzystających z usług komunikacji miejskiej bezpłatnie[4]. W listopadzie MZK wzbogaciło się o kolejne, nowe Solarisy o numerach 402-404. Pod koniec listopada 2012 roku MZK Piła zakupiła 4 używane autobusy marki Mercedes Citaro o numerach taborowych 405-408. W roku 2013 MZK zakupiło kolejnego używanego Mercedesa Citaro. Różnice pomiędzy nim a czterema wcześniejszymi to klimatyzacja na dachu dla części pasażerskiej i pomarańczowe kierunkowskazy. Pojazd otrzymał numer 409. MZK w Grudniu 2013 wygrało licytacje własności Amber Gold, gdzie nabyło dwa używane Mercedesy Citaro o numerach 410 i 411. Pod koniec kwietnia 2014 roku MZK Piła ogłosił przetarg na zakup i dostarczenie łodzi, która ma posłużyć jako tramwaj wodny. Przetarg wygrała firma Waterbus z Nowej Wsi. Tramwaj wodny zaczął kursować pod koniec maja 2014. Na razie tramwaj wodny wykorzystywany jako atrakcja dla mieszkańców miasta i turystów. W 2016 roku, MZK zakupiło nową, czwartą generacje Solarisa Urbino. Jest to pierwszy autobus, w innych barwach, niż pozostałe autobusy. Nosi on numer 412. W grudniu 2016 roku, MZK wygrało przetarg na dostawę 10 fabrycznie nowych autobusów z programu WRPO. W przetargu odnośnie do zakupu marki autobusów, wygrał Solaris, podając jako jedyny swoją ofertę.
Od dnia 31.07.2017 w związku z brakiem zainteresowania finansowania kursów linii 9 do Dolaszewa przez gminę Szydłowo kursy zostały wstrzymane. Była to przedostatnia linia podmiejska, linię K do Byszek zlikwidowano w 2012 oraz około roku 2004 linię 52 do Chrustowa. W 2020 roku zakład odebrał 13 nowoczesnych autobusów marki Solaris Urbino czwartej generacji. W czerwcu dotarło sześć diesli o normach Euro 6 a pod koniec września siedem hybryd. Wycofano autobusy marki Mercedes i Neoplan.
Obsługiwane linie[5]
Nr linii | Trasa | Liczba przystanków | Typ linii |
---|---|---|---|
0 | ZBROJNA/PĘTLA - Al. Niepodległości - Promienna - Staropolska - Al. Wyzwolenia - Śniadeckich - Dąbrowskiego - Al. Jana Pawła II - Wodna - Al. Niepodległości - Ks. Popiełuszki - Kolbe - Budowlanych - Al. Wojska Polskiego - Dzieci Polskich - Okrzei - Zygmunta Starego - Młodych - Ludowa - Roosevelta - Tucholska - Wawelska - LUTYCKA/PĘTLA Kursy w godzinach zmianowych przez Magazynową: ... - Wawelska - Magazynowa - Strefowa - Wawelska - ...W soboty kursuje do godz. 19, a w niedziele i święta od godz. 9 do 18 | 23-26 | miejska |
1 | LELEWELA/PĘTLA - Bydgoska - Browarna - Młodych - Zygmunta Starego - Kwiatowa - Pl. Konstytucji 3 Maja /powrót: Pl. Konstytucji 3 Maja - Towarowa - Zygmunta Starego/ - Al. Piastów - Al. Jana Pawła II - Al. Wojska Polskiego - AL. WP/DŁUGOSZA Wybrane kursy wydłużone do Al. WP/Kamienna: ... - AL. WP/DŁUGOSZA - Al. Wojska Polskiego - AL. WP/KAMIENNAWybrane kursy wydłużone do Działek Zalesie: ... - AL. WP/DŁUGOSZA - Al. Wojska Polskiego - DW179 Piła-Dolaszewo - Dolaszewo - DZIAŁKI ZALESIE (mimo, iż linia w tym wariancie wyjeżdża poza granice miasta, traktowana jest jako miejska)Wybrane kursy wydłużone do Kamienna/Agatowa: ... - AL. WP/DŁUGOSZA - Al. Wojska Polskiego - Kamienna - KAMIENNA/AGATOWA | 22-31 | miejska |
2 | ZBROJNA/PĘTLA - Al. Niepodległości - Promienna - Staropolska - Al. Wyzwolenia - Al. Niepodległości - Wodna - Al. Piastów - Pl. Konstytucji 3 Maja - Siemiaradzkiego - Libelta - Dembowskiego - Trzcianecka - Al. Poznańska - Orla - ORLA/OS. MOTYLEWO Wybrane kursy przez Wałecką: ... - Al. Wyzwolenia - Al. Niepodległości - Wałecka - Al. Niepodległości - Wodna - ...Wybrane kursy skrócone do Al. Poznańska/Leśna: ... - Al. Poznańska - AL. POZNAŃSKA/LEŚNA | 15-23 | miejska |
3 | MIŁA/PĘTLA - Królewska - Al. Niepodległości - Promienna - Widok - Kazimierza Wielkiego - Al. Wyzwolenia - Śniadeckich - Łączna - Al. Powstańców Wielkopolskich - Browarna - Młodych - Zygmunta Starego - Kwiatowa - Pl. Konstytucji 3 Maja /z powrotem: Pl. Konstytucji 3 Maja - Towarowa - Zygmunta Starego/ - 1 Maja - Staromiejska - Okrzei - Dzieci Polskich - Al. Wojska Polskiego - Lotnicza - LOTNICZA/CHORWACKA Wybrane kursy wydłużone do Kołobrzeska/UAM: ... - LOTNICZA/CHORWACKA - Lotnicza - Szybowników - Kołobrzeska - KOŁOBRZESKA/UAM | 21-25 | miejska |
4 | ŻERMOSKIEGO/PL. INWALIDÓW - Żeromskiego - Mickiewicza /z powrotem: Mickiewicza - Wyspiańskiego - Rugijska - Żeromskiego/ - Al. Wojska Polskiego - Dzieci Polskich - Okrzei - Staromiejska - 1 Maja - Pl. Konstytucji 3 Maja - Towarowa - Zygmunta Starego /z powrotem: Zygmunta Starego - Kwiatowa - Pl. Konstytucji 3 Maja/ - Młodych - Ludowa - Okólna - Kusocińskiego - Głuchowska - Al. Powstańców Wielkopolskich - Łączna - Śniadeckich - Philipsa - AL. POWST. WLKP./PĘTLA Wybrane kursy skrócone do Śniadeckich/Os. Jadwiżyn: ... - Śniadeckich - ŚNIADECKICH/OS. JADWIŻYNW soboty, niedziele i święta kursuje tylko w godzinach zmianowych (6, 14, 22) | 19-24 | miejska |
5 | KOSSAKA/PĘTLA - Podchorążych - Bydgoska - Okólna - Ludowa - Młodych - Zygmunta Starego - Kwiatowa - Pl. Konstytucji 3 Maja /z powrotem: Pl. Konstytucji 3 Maja - Towarowa - Zygmunta Starego/ - 1 Maja - Staromiejska - Ceglana - Pl. 9 Maja - Wyspiańskiego - Rugijska - Żeromskiego /z powrotem: Żeromskiego - Mickiewicza - Wyspiańskiego/ - ŻEROMSKIEGO/PL. INWALIDÓW | 14/16 | miejska |
6 | MŁODYCH/PĘTLA - Młodych - Browarna - Al. Jana Pawła II - Al. Piastów - Pl. Konstytucji 3 Maja - Siemiradzkiego - Libelta - Dembowskiego - Trzcianecka - Al. Poznańska - Motylewska - MOTYLEWSKA/WAPIENNA Wybrane kursy przez Cichą: ... - Al. Poznańska - Cicha - Motylewska - ...Wybrane kursy wydłużone do Przemysłowa/Ceramiczna: ... - MOTYLEWSKA/WAPIENNA - Przemysłowa - PRZEMYSŁOWA/CERAMICZNAW niedzielę i święta kursuje od godz. 9 do 19 | 18-21 | miejska |
8 | ŻEROMSKIEGO/PL. INWALIDÓW - Żeromskiego - Mickiewicza - Wyspiańskiego /z powrotem: Wyspiańskiego - Rugijska - Żeromskiego/ - Pl. 9 Maja - Ceglana - Staromiejska - 1 Maja - Al. Piastów - Wodna - AL. Niepodległości - Al. Wyzwolenia - Philipsa - Al. Powstańców Wielkopolskich - AL. POWST. WLKP./PĘTLA Kursuje tylko od poniedziałku do piątku w godzinach zmianowych (6, 14, 22) | 16/18 | miejska |
8 Bis | MIŁA/PĘTLA - Miła - Królewska - Al. Niepodległości - Promienna - Widok - Kazimierza Wielkiego - Al. Wyzwolenia - Al. Niepodległości - Wałecka - Al. Niepodległości - Ks. Popiełuszki - Dzieci Polskich - Kujawska - SZKOŁA PODSTAWOWA NR 5 Linia wykonuje tylko jeden kurs w jedną stronę od poniedziałku do piątku o godz. 7.22 | 15 | miejska szkolna |
9 | ŻEROMSKIEGO/PL. INWALIDÓW - Żeromskiego - Mickiewicza /z powrotem: Mickiewicza - Wyspiańskiego - Rugijska - Żeromskiego/ - Al. Wojska Polskiego - Al. Jana Pawła II - Al. Piastów - Pl. Konstytucji 3 Maja - Siemiradzkiego - Rydygiera - RYDYGIERA/SZPITAL | 14/15 | miejska |
10 | ŻEROMSKIEGO/PL. INWALIDÓW - Żeromskiego - Mickiewicza /z powrotem: Mickiewicza - Wyspiańskiego - Rugijska - Żeromskiego/ - Al. Wojska Polskiego - Al. Jana Pawła II - Bydgoska - Podchorążych - Kossaka - KOSSAKA/PĘTLA Linia wykonuje tylko 2 kursy od poniedziałku do piątku w godz. po 5 i po 13 | 14/15 | miejska |
12 | JASTRZĘBIA/PĘTLA - Jastrzębia - Przemysłowa - Motylewska - Al. Poznańska - Pl. Konstytucji 3 Maja - Al. Piastów - Al. Jana Pawła II - Browarna - Ludowa - Okólna - Kusocińskiego - Głuchowska - Al. Powstańców Wielkopolskich - Łączna - Śniadeckich - ŚNIADECKICH/OS. JADWIŻYN Wybrane kursy wydłużone do Śniadeckich/Kotłownia: ... - ŚNIADECKICH OS. JADWIŻYN - Śniadeckich - ŚNIADECKICH/KOTŁOWNIAWybrane kursy skrócone z Przemysłowa/Ceramiczna: PRZEMYSŁOWA/CERAMICZNA - Przemysłowa - Motylewska - ... | 20-24 | miejska |
14 | ŚNIADECKICH/KOTŁOWNIA - Śniadeckich - Dąbrowskiego - Al. Jana Pawła II - Al. Piastów - Pl. Konstytucji 3 Maja - Siemiradzkiego - Rydygiera - RYDYGIERA/SZPITAL Wybrane kursy skrócone z Śniadeckich/Os. Jadwiżyn: ŚNIADECKICH/OS. JADWIŻYN - Śniadeckich - Dąbrowskiego - ...Kursuje od poniedziałku do soboty. W niedzielę wykonuje jeden kurs z Rydygiera/Szpital po godz. 22 | 12/14 | miejska |
15 | LELEWELA/PĘTLA - Lelewela - Bydgoska - Al. Jana Pawła II - Al. Piastów - Pl. Konstytucji 3 Maja - Siemiradzkiego - Rydygiera - RYDYGIERA/SZPITAL Kursuje tylko od poniedziałku do piątku w godz. od 5 do 8 i od 13 do 17 | 18 | miejska |
16 | ŻEROMSKIEGO/PL. INWALIDÓW - Żeromskiego - Mickiewicza - Wyspiańskiego /z powrotem: Wyspiańskiego - Rugijska - Żeromskiego/ - Pl. 9 Maja - Ceglana - Staromiejska - 1 Maja - Pl. Konstytucji 3 Maja - Siemiradzkiego - Libelta - Dembowskiego - Trzcianecka - Al. Poznańska - Cicha - Motylewska - MOTYLEWSKA/WAPIENNA Poranne kursy skrócone do Cicha/Dembowskiego: ... - Al. Poznańska - Cicha - CICHA/DEMBOWSKIEGOJeden kurs po godz. 8 omija ulicę Cichą: ... - Al. Poznańska - Motylewska - ...Kursuje od poniedziałku do soboty. W sobotę kursuje w godz. od 9 do 16 | 13-18 | miejska |
20 | AL. PIASTÓW/PL. KONSTYTUCJI 3 MAJA - Pl. Konstytucji 3 Maja - Al. Piastów - Wodna - Al. Niepodległości - Koszalińska - KOSZALIŃSKA/PADEREWSKIEGO Kursuje od godz. 9 do 13 i od 16 do 19 | 6 | miejska |
50 | MIROSŁAW - DW182 Mirosław-Ujście - Ujście Czarnkowska - Ujście Pilska - DK11 Ujście-Ługi Ujskie - Ługi Ujskie - DK11 Ługi Ujskie-Piła - Al. Poznańska - Pl. Konstytucji 3 Maja - Al. Piastów - PL. ZWYCIĘSTWA/ŚRÓDMIEJSKA Jeden kurs o 8.38 przez Ujście/Wojska Polskiego: ... - Ujście Czarnkowska - Ujście Pilska - Ujście Wojska Polskiego - Ujście Pilska - ... Wybrane kursy przez Ługi Ujskie/Wieś (w głąb wsi) Jeden kurs o 20.58 przez Orlą: ... - Al. Poznańska - Orla - Al. Poznańska - ... Wybrane kursy skrócone z Ujście/Osiedle Górne: UJŚCIE/OSIEDLE GÓRNE - Ujście Czarnkowska - ... Wybrane kursy wydłużone do Kossaka/Pętla: ... - Al. Piastów - Al. Jana Pawła II - Al. Powstańców Wielkopolskich - Philipsa - Kossaka - KOSSAKA/PĘTLA | 16-30 | podmiejska |
50 Bis | UJŚCIE/UL. WOJSKA POLSKIEGO - Ujście Pilska - DK 11 Ujście-Ługi Ujskie - Ługi Ujskie (w głąb wsi) - DK11 Ługi Ujskie-Piła - Al. Poznańska - Orla - Al. Poznańska - Pl. Konstytucji 3 Maja - Al. Piastów - PL. ZWYCIĘSTWA/ŚRÓDMIEJSKA Wykonuje jeden kurs od poniedziałku do piątku o godz. 6.46 | 19 | podmiejska szkolna |
60 | PL. ZWYCIĘSTWA/ŚRÓDMIEJSKA - Al. Wojska Polskiego - DW179 Piła-Dolaszewo - Dolaszewo - DW179 Dolaszewo-Szydłowo - Szydłowo - JARACZEWO Kursuje tylko od poniedziałku do piątku w wybranych godzinach | 13/14 | podmiejska |
P | PL. ZWYCIĘSTWA/ŚRÓDMIEJSKA - Al. Jana Pawła II - Al. Powstańców Wielkopolskich - DK11 Obwodnica Piły - Kossaka - J. PŁOTKI/GEOVITA Kursuje w wybranych godzinach w okresie wakacyjnym | 7 | rekreacyjna |
Tabor spółki
Autobusy | |||||
---|---|---|---|---|---|
Typ autobusu | Lata produkcji | Lata zakupu | Numery taborowe | Liczba sztuk | |
Jelcz 120M | 2000 | 2000 | 365 | 1 | |
Solaris Urbino 10 | 2003, 2011 | 2004, 2011 | 372 – 374, 404 | 4 | |
Solaris Urbino 12 | 2005 – 2007, 2009, 2010, 2011, 2016, 2017, 2020 | 2005-2007, 2009-2010, 2011, 2016-2017, 2020 | 377 – 380, 382 – 395, 402, 403, 412-416, 423-428 | 31 | |
Solaris Urbino 12 Hybrid | 2018, 2020 | 2018, 2020 | 417-422, 429-435 | 11 | |
Solaris Urbino 12 Electric | 2021 | 2022 | 436-441 | 5 | |
Wszystkie pojazdy | 52 | ||||
Udział autobusów przystosowanych dla niepełnosprawnych we flocie | 99% | ||||
Średnia wieku eksploatowanego taboru autobusowego | ~5 lat |
Tramwaje wodne | ||||
---|---|---|---|---|
Nazwa pojazdu | Liczba sztuk | Lata produkcji | Lata zakupu | Ilość miejsc |
Gordalina | 1 | 2014 | 2014 | 12 |
Tabor eksploatowany w przeszłości
Typ autobusu | Okres eksploatacji |
---|---|
Star N52 | 1957 – 19?? |
San H01B | 1958 – 198? |
San H27B | 1964 – 198? |
San H100B | 196? – 198? |
Autosan H9-35 | 197? – 1991 |
Jelcz 272 MEX | 1979 – 1983 |
Jelcz-Berliet PR110U | 1981 – 1995 |
Jelcz PR110M | 1985 – 2010 |
Jelcz M11 | 1987 – 1995 |
Renault PR100 | 1992 – 2001 |
Berliet PR100 | 1994 – 2001 |
Autosan H6-06 | 1992 – 2005 |
Jelcz PR110D | 1995 – 1998 |
Jelcz M121MB | 1995 – 2013 |
Autosan H9 | 1995 – 2010 |
Neoplan N4009 | 1997 – 2012 |
Neoplan N4016 | 1998 – 2018 |
Jelcz 120M | 2001 – 2010 |
Neoplan N4016TD | 2005 – 2012 |
Mercedes 0530 | 2012 – 2020 |
Neoplan N4411 | 2010 – 2021 |
Testowane autobusy w Pile
Typ autobusu | Rok testowania |
---|---|
Jelcz M121MB | 1995 |
Neoplan N4016 | 1998 |
Jelcz M101I | 2001, 2003 |
Karosa B951.1713 | 2005 |
MAN NM222 | 1997 |
Jelcz M121I | 2007 |
Solaris Urbino 15 | 2008 |
Solaris Urbino 18 Hybrid | 2008 |
Solbus SN11M | 2008 |
Scania CN280UB | 2009 |
Solaris Urbino 12 Hybrid | 2012, 2016 |
AMZ City Smile 12 LF | 2013 |
Solaris Urbino 12 electric | 2015, 2018 |
Przypisy
- ↑ Na wiosnę obrodziło... autobusami. pila.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-02-01)]., pila.pl
- ↑ Piła: MZK kupuje aż 6 używanych autobusów, infobus.pl, 2010-03-24
- ↑ Piła kupuje Neoplany od … Solarisa. infobus.com.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-02-03)]., infobus.pl, 2010-06-16
- ↑ Od 1 stycznia rusza Pilska Karta Miejska i zmiany w cenach biletów. pila.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-12-03)]., pila.pl
- ↑ https://www.mzk.pila.pl/aktualnosci/zmiana-ukladu-komunikacyjnego.html
Bibliografia
- Zuzanna Przeworska, 50 lat Komunikacji Miejskiej w Pile, Piła 2007
- Andrzej Świątek, Piła: zarys dziejów komunikacji miejskiej, Piła 1998
- Marcin Strzelec, 60 lat Komunikacji Miejskiej w Pile, Piła 2017
Linki zewnętrzne
Media użyte na tej stronie
Autor: Marcinekk2, Licencja: CC BY-SA 4.0
Miejski Zakład Komunikacji w Pile przy ul. Łącznej 4.
Autor: Pilanin, Licencja: CC BY-SA 4.0
Solaris w nowych barwach, obowiązujących od 2016.
Autor: Pilanin, Licencja: CC BY-SA 4.0
Solaris Urbino 12 #388.