Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne – Łódź

Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne – Łódź Sp. z o.o.

Siedziba MPK-Łódź przy ul. Tramwajowej w Łodzi
Państwo	Polska
Adres	ul. Tramwajowa 6 90-132 Łódź
Data założenia	26 października 1992
Forma prawna	spółka z ograniczoną odpowiedzialnością
Prezes	Zbigniew Papierski
Przewodniczący rady nadzorczej	Rafał Majda
Nr KRS	0000044561
Położenie na mapie Łodzi Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne – Łódź Sp. z o.o.
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne – Łódź Sp. z o.o.
Położenie na mapie województwa łódzkiego Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne – Łódź Sp. z o.o.
51°46′15,17″N 19°28′37,96″E/51,770881 19,477211
Strona internetowa

Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne – Łódź Sp. z o.o. – przedsiębiorstwo komunikacyjne, oficjalnie powstałe dnia 26 października 1992 roku, na podłożu dawnego MPK powstałego w 1951 roku. Spółka w 100% należy do gminy Łódź.

Podstawowym zadaniem firmy jest świadczenie usług przewozowych w granicach aglomeracji łódzkiej oraz obsługi pasażerów korzystających z lokalnego transportu zbiorowego.

Przy przedsiębiorstwie działa Muzeum Komunikacji Miejskiej, które gromadzi wszelkie pamiątki związane z komunikacja miejską w Łodzi, w szerokim zakresie tej tematyki. Przy Muzeum od 1981 działa Klub Miłośników Starych Tramwajów w Łodzi, skupiający ponad stu członków.

W latach 2000-2017 lektorem w pojazdach był Tomasz Boruszczak. Od 16 czerwca 2017 roku lektorem komunikatów w pojazdach MPK-Łódź był komentator sportowy, Tomasz Zimoch^[1], natomiast od 30 grudnia 2020 – Kamil Maćkowiak.

Kalendarium komunikacji miejskiej w Łodzi

Informacja pasażerska na Stajni Jednorożców

• 11 lutego 1897 – łódzki magistrat podpisał umowę koncesyjną z grupą miejscowych przemysłowców z Juliuszem Kunitzerem na czele, na budowę i eksploatację sieci tramwajowej na obszarze Łodzi, którzy utworzyli w tym celu Konsorcjum Kolei Elektrycznej Łódzkiej. Autorem projektu sieci oraz nadzorcą budowy był niemiecki koncern elektrotechniczny AEG. On też dostarczył pierwszy wagonów ze swojej fabryki w Kolonii, typu Herbrand VNB-125. W Łodzi nigdy nie funkcjonowały tramwaje konne, choć były takie plany bliskie realizacji.
• 23 grudnia 1898 roku – wyjazd pierwszych tramwajów na dwie linie o łącznej długości 5,8 km. Łódź stała się tym samym pierwszym miastem na terenie zaboru rosyjskiego, które uzyskało ten najnowocześniejszy podówczas środek transportu miejskiego i dziesiątym na terenie całego Cesarstwa Rosyjskiego. Tylko nieco wcześniej tramwaje elektryczne pojawiły się na obszarze zaboru pruskiego.
• luty 1900 – Konsorcjum KEŁ przekształciło się w spółkę akcyjną Towarzystwa Akcyjne Łódzkich Dróg Żelaznych Miejskich.
• 1900 – rozszerzenie sieci tramwajowej do 9 linii i 25 km.
• 1901 – Zmiana nazwy Towarzystwa ŁDŻM, na wniosek akcjonariuszy, na Towarzystwo Kolei Elektrycznej Łódzkiej.
• styczeń 1901 – Wyjazd pierwszych tramwajów podmiejskich (innego przedsiębiorstwa) do Pabianic i Zgierza, najpierw konsorcjum, a po latach Towarzystwa Łódzkich Wąskotorowych Elektrycznych Kolei Dojazdowych. Formalnie była to kolejka dojazdowa, działająca na podstawie przepisów kolejowych, choć zewnętrznie jego wagony, poza wielkością, niewiele różniły się wyglądem od tramwajów miejskich.
• 1908 – konsorcjum ŁWEKD przekształciło się w spółkę akcyjną pn. Towarzystwo Akcyjne Łódzkich Wąskotorowych Elektrycznych Kolei Dojazdowych.
• 1925 – Towarzystwo Kolei Elektrycznej Łódzkiej zmieniło nazwę na Kolej Elektryczna Łódzka S.A.
• pocz. października 1942 – uruchomienie przewozów tramwajowych w łódzkim getcie; w ramach żydowskiej administracji getta powstało przedsiębiorstwa Elektrische Strassenbahn-getto. Jedyne tego rodzaju całkowicie żydowskie przedsiębiorstwo w gettach utworzonych przez Niemców podczas II wojny światowej.
• 1948 – połączenie Kolei Elektrycznej Łódzkiej i Łódzkich Wąskotorowych Elektrycznych Kolei Dojazdowych w jedno przedsiębiorstwo jako Miejskie Zakłady Komunikacyjne w Łodzi – wprowadzenie po raz pierwszy do komunikacji miejskiej autobusów (7 sztuk).
• 1951 – Miejskie Zakłady Komunikacyjne zmieniły nazwę na Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne w Łodzi, które działało do roku 1992.
• 18 grudnia 1991 – uchwałą Rady Miejskiej nr XXIX/277/91 określono kierunki zmian strukturalnych w MPK.
• 1 stycznia 1993 – rozpoczęło działalność Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne – Łódź Sp. z o.o. Zakres działania objął teren gminy Łódź.
• 1 kwietnia 1994 – powstanie w strukturze MPK–Łódź Zakładu Przewozu Osób Niepełnosprawnych.
• 1994 – wprowadzenie do eksploatacji niskopodłogowych autobusów Mercedes-Benz O405N z silnikami spełniającymi normy czystości spalin EURO – 1.
• 5 listopada 1996 – ogłoszenie przetargu na zakup 40 autobusów przegubowych.
• 11 lipca 1996 – wprowadzenie niskopodłogowych przegubowych autobusów marki Jelcz M181MB.
• 27 stycznia 1998 – wprowadzenie niskopodłogowych autobusów marki Volvo B10L.
• 30 września 1999 – wprowadzenie niskopodłogowych autobusów marki Volvo B10LA.
• 29 sierpnia 2000 – wprowadzenie do eksploatacji niskopodłogowych autobusów Mercedes-Benz Citaro.
• 1 stycznia 2001 – zweryfikowano dotychczasowy przebieg linii autobusowych i ograniczono liczbę linii tramwajowych do 15. Tym samym sieć komunikacyjna stała się bardziej przejrzysta.
• 26 października 2006 – Prezydent miasta Jerzy Kropiwnicki dokonał symbolicznego przekazania nowego taboru łodzianom. W 2006 łódzkie MPK zakupiło 69 autobusów (32 Jelcze i 37 marki Mercedes-Benz). Była to największa tego typu wymiana taboru w historii MPK. Po tych zakupach 1/4 autobusów łódzkiego przewoźnika to pojazdy niskopodłogowe.
• 16 kwietnia 2007 – z rąk wiceprezydentów miasta Włodzimierza Tomaszewskiego i Hanny Zdanowskiej doszło do uroczystego przekazania 5 autobusów Volvo 7700 i 14 autobusów Volvo 7700A do eksploatacji.
• 7 lipca 2007 – rozpoczęcie budowy ŁTR.
• 20 grudnia 2007 – zakończenie remontu torowiska w al. Kościuszki między al. Mickiewicza a ul. Zieloną w ramach realizacji projektu ŁTR.
• 9 stycznia 2008 – podpisanie umowy na dostawę 25 pojazdów Solaris Urbino 18 III z 10-letnim serwisem.
• 28 stycznia 2008 – został uroczyście przekazany pierwszy z dziesięciu nowych tramwajów PESA 122N.

Tramwaj PESA 122N zakupiony przez MPK Łódź na potrzeby ŁTR

• 28 marca 2008 – po raz ostatni na trasę wyjechały autobusy z zajezdni MPK przy ul. Kilińskiego 298. Z ostatnim dniem marca zajezdnia formalnie przestała istnieć.
• 17 kwietnia 2008 – zostały uroczyście przekazane pierwsze dwa z dwudziestu pięciu nowych autobusów Solaris Urbino 18 III generacji.
• 23 kwietnia 2008 – zostało wznowione połączenie tramwajowe Łodzi ze Zgierzem, wyremontowane w ramach budowy ŁTR, automatycznie zlikwidowano linię zastępczą Z3.
• 1 maja 2008 – do zajezdni przy ul. Limanowskiego dotarł 10 Solaris Urbino 18.
• 6 maja 2008 – do zajezdni przy ul. Telefonicznej dotarł 10, a zarazem ostatni niskopodłogowy tramwaj PESA 122N, zakupiony przez MPK-Łódź na potrzeby ŁTR
• 15 maja 2008 – został wycofany z eksploatacji ostatni przegubowy Jelcz M181MB z przodem typu „Berliet”.
• 1 lipca 2008 – została oddana do użytku trasa Łódzkiego Tramwaju Regionalnego.
• 9 lipca 2008 – łódzkie MPK podpisało nową umowę z Solarisem, na dostarczenie nowych 37 autobusów Solaris Urbino 18 III generacji.
• 26 września 2008 – uległ pożarowi autobus Mercedes-Benz Citaro. Z powodu ogromnego zniszczenia konstrukcji i wyposażenia wnętrza autobus przewidziano do kasacji.
• 26 września 2008 – skreślono ze stanu ostatni autobus marki Ikarus 280.26 o numerze taborowym 3093. Skreślono również ostatni autobus marki Ikarus 280.57 o numerze taborowym 3083.
• 11 października 2008 – skreślono ze stanu ostatni autobus marki Volvo B10LA.
• grudzień 2008 – pod koniec miesiąca do zajezdni Nowe Sady dotarło 10 używanych, przegubowych Mercedes-Benz O405GN2.
• kwiecień 2010 – w przedostatnim tygodniu miesiąca ogłoszono przetarg na zakup 25 autobusów niskopodłogowych: 10 przegubowych i 15 jednoczłonowych.
• 5 lipca 2010 – MPK podpisało umowę z Evobusem na dostarczenie 25 autobusów Mercedes Conecto, 10 przegubowych i 15 jednoczłonowych.
• 29 października 2010 – przyjechał pierwszy Mercedes Conecto 628LF i Mercedes Conecto 628G.
• 9 listopada 2010 – odbyło się przekazanie 25 nowych autobusów marki Mercedes Conecto 628LF i Mercedes Conecto 628G.
• 28 stycznia 2011 – po raz ostatni na trasę wyjechały tramwaje z zajezdni MPK przy ul. Kilińskiego 245 (tzw. zajezdnia Dąbrowskiego).
• marzec 2011 – przetarg na zakup 45 autobusów został wznowiony.
• 9 maja 2011 – podpisano umowę z Solarisem na dostarczenie 45 autobusów Solaris Urbino, 15 przegubowych i 30 jednoczłonowych.
• sierpień 2011 – po raz ostatni na ulice Łodzi wyjechał autobus Jelcz – Mercedes O405N2/M122.
• 22 września 2011 – odbyło się przekazanie 45 autobusów marki Solaris Urbino 12 i Solaris Urbino 18.
• 1 października 2011 – na trasy wyjechało 45 nowych Solarisów.
• 31 marca 2012 – po raz ostatni na ulice Łodzi wyjechały tramwaje Konstal 803N.
• 1 kwietnia 2012 obsługę linii 43, 43bis (zastąpionej przez wydłużoną linię 9) i 97 od Tramwajów Podmiejskich oraz 46 i 46bus (zastąpionej przez nocne kursy linii 46) przejęło MPK-Łódź.
• 26 stycznia 2013 – uległ pożarowi autobus Mercedes-Benz Citaro o numerze 2023 na linii 92.
• W lutym 2013 – po raz ostatni na ulice łodzi wyjechał autobus Mercedes-Benz O405N o numerze 2530.
• 23 lipca 2013 – podpisanie umowy na dostawę 50 autobusów Mercedes-Benz Conecto (po 25 autobusów dla każdej zajezdni).
• 21 grudnia 2013 – pierwszy wyjazd nowo zakupionych Mercedesów Conecto.
• 10 grudnia 2014 – wyjazd na ulicę 40 nowych autobusów Mercedes-Benz Conecto (25 przegubowych i 15 krótkich).
• 30 grudnia 2014 – podpisanie umowy na dostawę 22 tramwajów PESA Swing do obsługi przebudowywanej trasy W-Z.
• 23 lipca 2015 – podpisanie umowy na dostawę 40 autobusów Solaris Urbino (20 przegubowych i 20 krótkich)^[2].
• 18 września 2015 – po raz ostatni na ulice Łodzi na linię 99A/9 wyjechał autobus Ikarus 280 o numerze 1553. Tym samym zakończono eksploatację Ikarusów w Łodzi.
• 31 października 2015 – po około dwuletnim remoncie została oddana do użytku Trasa W-Z w Łodzi. W ramach tego kompletnie wymieniono torowisko na całej dotychczasowej trasie, uruchomiono m.in. nową pętlę tramwajową Olechów, Dworzec Tramwajowy Centrum oraz torowisko w ulicy Rokicińskiej (Augustów - Hetmańska), al. Hetmańskiej, ul. Kazimierza Odnowiciela i al. Ofiar Terroryzmu 11-go Września.
• 23 grudnia 2015 – równo w 117 rocznicę uruchomienia tramwajów w Łodzi, na trasę wyjechały pierwsze 3 z 22 tramwajów Pesa Swing 122NaL.
• 4 grudnia 2015 – przekazanie 40 autobusów Solaris Urbino (20 przegubowych i 20 krótkich).
• 2 kwietnia 2017 – największa od 2001 r.^[3] reorganizacja łódzkiej komunikacji miejskiej. W ramach programu „Łódź łączy"^[4] wprowadzono nową siatkę połączeń, a także zmieniono taryfę biletową. Przez pierwsze 3 dni od wprowadzenia zmian przejazd pojazdami MPK Łódź był bezpłatny.
• 27 maja 2017 – wprowadzenie do ruchu 1 z 34 tramwajów NF6D.
• 16 czerwca 2017 – Tomasz Zimoch zastąpił Tomasza Boruszczaka w roli lektora komunikatów.
• 27 lutego 2018 – ogłoszenie przetargów na zakup 70 autobusów (24 midi, 26 maxi i 20 mega).
• 20 marca 2018 – wyjazd 1 z 12 PES SWING(2018)
• 9 sierpnia 2018 – podpisanie umowy na dostawę 24 autobusów Isuzu Novociti Life.
• 13 sierpnia 2018 – podpisanie umowy na dostawę 46 autobusów New Solaris Urbino (20 przegubowych i 26 krótkich).
• 4 lutego 2019 – przekazanie 24 autobusów Isuzu Novociti Life.
• 16 lipca 2019 – przekazanie 46 autobusów New Solaris Urbino (20 przegubowych i 26 krótkich).
• 31 grudnia 2019 – podpisanie umowy na dostawę 18 autobusów Isuzu Novociti Life(z opcji).

Tabor autobusowy

Jelcz M121MB/3 #2514

Mercedes O345G #2673

Mercedes Benz O530 #2707

Tabor eksploatowany liniowo

Lp.	Typ autobusu	Rok produkcji	Przetarg					Liczba
1	Isuzu Novociti Life	2018						24
2	Mercedes-Benz 628 B02 Conecto G	2014						25
3	Mercedes-Benz 628 B02 Conecto G	2013						20
4	Mercedes-Benz 628 Conecto LF G	2010						10
5	Mercedes-Benz 628 B01 Conecto	2015						2
6	Mercedes-Benz 628 B01 Conecto	2014						15
7	Mercedes-Benz 628 B01 Conecto	2013						29
8	Mercedes-Benz 628 Conecto LF	2010						15
9	Mercedes-Benz O345 Conecto G	2006						11
10	Mercedes-Benz O530	2007						12
11	Solaris Urbino 18 IV	2019						20
12	Solaris Urbino 18	2015						20
13	Solaris Urbino 18	2011						15
14	Solaris Urbino 18	2008						62
15	Solaris Urbino 12 IV	2019						26
16	Solaris Urbino 12	2015						20
17	Solaris Urbino 12	2013						2
18	Solaris Urbino 12	2011						30
19	Volvo 7700A	2007						12
20	Volvo 7700	2007						5
21	Volvo 7000	2003						2
23	Jelcz M121MB3	2005						9
24	Jelcz M121MB3 Mastero	2006						9
25	Isuzu Novociti Life	2020						18
Suma pojazdów								416
Udział autobusów niskopodłogowych we flocie								97%
Udział autobusów klimatyzowanych we flocie								64%
Średni wiek autobusów we flocie (w latach)								7

Tabor tramwajowy

Cityrunner na ulicach Łodzi

Pesa Swing na ulicach Łodzi

Düwag M8CN na trasie W-Z

Konstal 805Na Bulwa na ulicy Przybyszewskiego

Lp.	Typ tramwaju	Rok produkcji	Eksploatacja od					Liczba	Uwagi
1	Pesa 122NaL Swing	2015/2018	2015					34[5]	Pojazdy obsługują linię 4, 10, 12, 14.
2	Pesa 122N	2008	2008					11	Pojazdy obsługują trasę ŁTR na linii nr 11. Wagony wraz z początkiem 2020 poddawane są modernizacji.
3	Cityrunner	2001-2002	2002					11	Pojazdy obsługują linie 9, 11, 15. 4 wagony zmodernizowano (widoczne w punkcie 4)
4	Cityrunner (po modernizacji)	2001-2002	2002					4	Pojazdy obsługują linie 9, 11, 15. 4 zmodernizowane wagony zostały wyposażone w aparaturę Eniki oraz klimatyzację.
5	Konstal 805N-ML Woltan	1990	1999; 2010; 2012					67	20 składów podwójnych po modernizacji (z czego 18 po nowej modernizacji z lat 2012-teraz + 8 składów modernizowanych do tego standardu w 2016).
6	Konstal 805NaND	1977-1990	2004					140	82 składy podwójne po modernizacji.
7	Konstal 805N Elin	1981-1982 1989-1990	1998					2	7 składów podwójnych po modernizacji. Obecnie jeden skład pełni funkcje holownika.
8	Konstal 805Na	1977-1990	1977					140	70 składy podwójnych starszej generacji.
9	Düwag M8CN	1982	2014					14	Pojazdy obsługują linie 3AB, 15.
10	Düwag GT8N	1962	2012					9	Pojazdy obsługują linie 4, 6.
11	Siemens NF6D	1992-1994	2017					35	Pojazdy obsługują linię 3AB, 7, 9, 17, 18.
Suma pojazdów								474
Udział wagonów niskopodłogowych we flocie								25%
Udział wagonów klimatyzowanych we flocie								11%
Średni wiek wagonów we flocie (w latach)								21

Zobacz też

• Autobusy w Łodzi
• Tramwaje w Łodzi

Przypisy

Bibliografia

• Łódzkie tramwaje 1898–1998, WojciechW. Źródlak, JanJ. Raczyński (red.), TomaszT. Igielski (oprac.), Łódź: EMI-PRESS, 1998, ISBN 83-904079-3-0, OCLC 830194061 .
• WojciechW. Źródlak WojciechW., JerzyJ. Wojtowicz JerzyJ., MarcinM. Kaczyński MarcinM., Łódzka podmiejska komunikacja tramwajowa 1901–2001, JanJ. Raczyński (red.), Łódź: EMI-PRESS, 2001, ISBN 83-904079-8-1, OCLC 830247102 .