Mielno (województwo warmińsko-mazurskie)
| wieś | |
 Neogotycki kościół w Mielnie | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności | 540 |
| Strefa numeracyjna | 89 |
| Kod pocztowy | 14-107[1] |
| Tablice rejestracyjne | NOS |
| SIMC | 0474904 |
Położenie na mapie gminy Grunwald _location_map.png "Mapa lokalizacyjna gminy Grunwald") | |
Położenie na mapie Polski  (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | |
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego  | |
Położenie na mapie powiatu ostródzkiego  | |
 53°30′43″N 20°11′38″E/53,511944 20,193889 | |
Mielno (dawniej niem. Mühlen[2]) – wieś w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie ostródzkim, w gminie Grunwald przy drodze wojewódzkiej nr 537. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego.
Historia
Pierwsze wzmianki o Mielnie pochodzą z 1328 roku (założenie wsi z nadania Mikołajowi z Kowalk na części majątku o powierzchni 200 włók), przywilej ten kilkakrotnie ponawiano. Po rozparcelowaniu wielkiego majątku poza Mielnem powstały wówczas wsie Gąsiorowo, Prusy, Tymowo i Zielonowo[3]. W czasach krzyżackich wieś podlegała pod komturię w Olsztynku, były to dobra rycerskie o powierzchni 70 włók[4].
Okoliczne ziemie komtur dzierzgoński nadał Mikołajowi pochodzącemu z Kowalk. W roku 1333 komtur dzierzgoński Ginter von Schwarzburg odnowił przywilej lokacyjny dla Mikołaja Gobelau. Wieś otrzymała 40 włók ziemi na prawie chełmińskim. W roku 1399 był tu folwark należący do Barbary von Muhlen. W 1410 roku Mielno zostało zniszczone przez wojska litewskie i polskie. W roku 1470 właścicielem wsi był Jan Schyra. W 1519 roku na wojnę z Polską stawiło się obowiązkowo 12 chłopów do armii krzyżackiej. W czasie działań krzyżackich wieś została całkowicie spustoszona, w 1520 po wkroczeniu wojsk polskich cała okoliczna szlachta opowiedziała się po stronie króla polskiego, jedynym który był przeciwny był niejaki Nęcki. W 1540 roku gospodarowało 33 chłopów, 4 zagrodników, działał młyn zbożowy. Usługi wykonywał szewc i kołodziej. W roku 1579 wieś uprawiała 60 włók ziemi, do folwarku należało tylko 10 włók. Gospodarowało tu 18 chłopów, 7 zagrodników, działała już karczma. W roku 1629 wojska szwedzkie spustoszyły całą wieś. W 1783 roku w Mielnie wybudowano nowy młyn o napędzie wodnym. W 1807 roku wojska francuskie podczas przemarszu spowodowały wielkie zniszczenia. W 1820 roku, we wsi mieszkało 196 osób, a w roku 1939 – 363 osoby. Na miejscu kościoła średniowiecznego, w 1862 roku wybudowano nowy kościół w stylu neogotyckim z kamienia i cegły. Po roku 1945 kościół w Mielnie przeszedł we władanie katolików polskich i do dziś jest filią parafii w Stębarku
W Mielnie znajduje się zabytkowy park dworski założony i ukształtowany w swojej obecnej formie w II poł. XIX wieku na podstawie projektu wybitnego projektanta ogrodów z Bydgoszczy Johanna Larassa. Park zachowany prawie w całości w swoich historycznych granicach jest jednym z lepiej zachowanych założeń parkowych w województwie warmińsko-mazurskim, z czytelnym historycznym układem przestrzennym z grupami drzew: daglezji i klonów, i licznym wielogatunkowym starodrzewem, na który składają się między innymi: klony, buki, graby, dęby, lipy, świerki, daglezje, sosny wejmutki.
We wsi warto obejrzeć kościół neogotycki z 1862 r. Podczas II wojny światowej na kościół napadli żołnierze niemieccy i zaczęli weń strzelać. Do dziś widoczne są trzy dziury postrzałowe w obrazie ołtarza. W promieniu 3 km od wsi znajdują się źródła Drwęcy, dolina Czarci Jar oraz cmentarz z I wojny światowej w pobliskim Drwęcku.
Mielno jest jedną z piękniejszych wiosek w województwie warmińsko-mazurskim. Znajduje się tu jezioro jezioro Mielno. Jezioro jest uznawane przez turystów jako bardzo czyste. W Mielnie był kiedyś ośrodek wypoczynkowy, lecz dziś już nie prosperuje. Na jego miejscu stoją prywatne domki letniskowe, które w sezonie letnim są wynajmowane turystom. Do Mielna przyjeżdżają zawsze stali goście, amatorzy tej miejscowości.
Przez wieś przepływa rzeka Marózka, która wpada do odległego o 7 km (w kierunku północno-wschodnim) jeziora Maróz.
Bibliografia
- Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. T. 6, Warszawa: nakł. Filipa Sulimierskiego i Władysława Walewskiego, 1880-1914.
- Jan Długosz „Insignia seu Cleinodia Regis et Regni Poloniae”, Wydanie: Z. Celichowski, Poznań 1885
- Tomasz Darmochwał, Marek Jacek Rumiński: Warmia Mazury, przewodnik. Białystok: Agencja TD, 1996. ISBN 83-902165-0-7 s. 28
Przypisy
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 786 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ Rozporządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 12 listopada 1946 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości (M.P. z 1946 r. nr 142, poz. 262)
- ↑ Jan Bałdowski "Warmia i Mazury, mały przewodnik" Wydawnictwo Sport i Turystyka Warszawa 1977 s. 135
- ↑ Cz. Baszyński: Osadnictwo komturstwa ostródzkiego do połowy XV w. Zapiski historyczne, t. 25, 1960, str.: 103-118, za Ostróda. Z dziejów miasta i okolic. Pojezierze, Olsztyn, 1976, 448 str.
Linki zewnętrzne
- Gminny Ośrodek Kultury w Gierzwałdzie
- Pomniki i cmentarze IWŚ – cmentarze wojenne w Mielnie i okolicy
- Siedziba gminy:Gierzwałd
Media użyte na tej stronie
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Warmian-Masurian Voivodeship. Geographic limits of the map:
- N: 54.52 N
- S: 53.07 N
- W: 19.05 E
- E: 22.95 E
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Ostróda County with urbanized area highlighted. Geographic limits of the map:
- N: 54.10 N
- S: 53.35 N
- W: 19.50 E
- E: 22.30 E
Mielno - dawny kościół ewangelicki z 1864, obecnie rzymskokatolicki filialny p.w. św. Jana Chrzciciela