Mietelnik żakula
| ||
 | ||
| Systematyka[1][2] | ||
| Domena | eukarionty | |
| Królestwo | rośliny | |
| Podkrólestwo | rośliny zielone | |
| Nadgromada | rośliny telomowe | |
| Gromada | rośliny naczyniowe | |
| Podgromada | rośliny nasienne | |
| Nadklasa | okrytonasienne | |
| Klasa | Magnoliopsida | |
| Nadrząd | goździkopodobne | |
| Rząd | goździkowce | |
| Rodzina | szarłatowate | |
| Rodzaj | Bassia | |
| Gatunek | mietelnik żakula | |
| Nazwa systematyczna | ||
| Bassia scoparia (L.) A.J.Scott Feddes Repert. 89: 108 1978 | ||
Mietelnik żakula (Bassia scoparia (L.)A.J.Scott[3]) – gatunek roślin w różnych systemach klasyfikacyjnych zaliczany do rodziny komosowatych lub szarłatowatych. Zwyczajowo nazywany także cyprysikiem letnim. Pochodzi z Azji i Europy Wschodniej (europejska część Rosji, Ukraina, Białoruś). Rozprzestrzenił się także gdzieniegdzie w innych regionach geograficznych[4]. W Polsce jest uprawiany i zadomowiony (antropofit)[5].
Nazewnictwo
- W polskiej literaturze zwykle opisywany jako Kochia scoparia (L.) Schrad[5][6]. Jednak według nowszych ujęć taksonomicznych prawidłowa nazwa gatunku to Bassia scoparia (L.) A.J.Scott[4][7].
- Niektóre synonimy[7]:
- Atriplex scoparia (L.) Crantz
- Bassia sicorica (O.Bolòs & Masclans) Greuter & Burdet
- Bassia sieversiana (Pall.) W.A.Weber
- Bushiola scoparia (L.) Nieuwl.
- Chenopodium scoparia L.
- Kochia densiflora Turcz. ex Aellen
- Kochia parodii Aellen
- Kochia scoparia (L.) Schrad.
- Kochia sicorica O.Bolòs & Masclans
- Kochia sieversiana (Pall.) C.A. Mey.
- Kochia trichophylla hort.
- Salsola scoparia (L.) M.Bieb.
- Salsola sieversiana Pall. ex Steud.
- Salsola songarica Siev. ex Pall.
- Suaeda cinerea Schur
- Suaeda sieversiana Pall.
Morfologia
- Pokrój
- Roślina swoim wyglądem przypomina nieco jałowiec. Jest cała nieco srebrzyście owłosiona[6].
- Łodyga
- Wzniesiona, prosta, silnie rozgałęziająca się, o wysokości przeważnie 30-150 cm.
- Kwiaty
- Mają prawie nagi okwiat, w czasie owocowania posiadający skrzydłowaty wyrostek.
- Liście
- Równowąsko-lancetowate, płaskie, o 3 nerwach.
- Owoce
- Jasnobrązowe, kanciaste orzeszki (1000 szt/1 g). Są oskrzydlone bardzo wąskimi skrzydełkami, które czasami zredukowane są do zgrubień.
Biologia i ekologia
Roślina jednoroczna. Dziko rośnie na suchych, otwartych miejscach. Kwitnie od lipca do października[6].
Zastosowanie
Roślina ozdobna o pokroju cyprysa, doskonale nadaje się na niskie żywopłoty. Można sadzić pojedynczo lub grupami. Nadaje się również do wysadzania w pojemnikach[8]. Kultywar 'Trichophylla' ma liście zabarwiające się na czerwono w okresie jesiennym.
Uprawa
Roślina może być uprawiana w różnych warunkach glebowych, ważne by podłoże było wilgotne. Wymaga stanowisk słonecznych. Roślina rozmnażana jest przez nasiona, wysiewane na przełomie kwietnia-maja bezpośrednio do gruntu[8].
Przypisy
- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS ONE”, 10 (4), 2015, e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ Peter F. Stevens, Caryophyllales, [w:] Angiosperm Phylogeny Website [online], Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-10-07] (ang.).
- ↑ Kadereit J. W., Albach D. C., Ehrendorfer F., Galbany-Casals M. i inni. Which changes are needed to render all genera of the German flora monophyletic?. „Willdenowia”. 46, s. 39 – 91, 2016. DOI: 10.3372/wi.46.46105.
- ↑ a b Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2011-03-15].
- ↑ a b Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa, Adam Zając, Maria Zając: Flowering plants and pteridophytes of Poland. A checklist. Krytyczna lista roślin naczyniowych Polski. Instytut Botaniki PAN im. Władysława Szafera w Krakowie, 2002. ISBN 83-85444-83-1.
- ↑ a b c Władysław Szafer, Stanisław Kulczyński: Rośliny polskie. Warszawa: PWN, 1953.
- ↑ a b The Plant List Bassia scoparia. [dostęp 2011-03-30].
- ↑ a b Mietelnik żakula (pol.). 2013. [dostęp 2013-04-29].
Media użyte na tej stronie
Bassia scoparia (Syn. Kochia scoparia L.