Migdol
Migdol (hebr. migdōl – wieża, staroegip. mktr) – zachodniosemickie określenie warownej wieży lub podobnego umocnienia występującego na starożytnym Bliskim Wschodzie w architekturze świeckiej i sakralnej. Również pochodna od tego nazwa topograficzna.
W architekturze
W fortecach kananejskich starożytnej Palestyny mianem tym określano wzniesioną z kamienia wieżę bramną z rozmieszczonymi na piętrach oknami (otworami) służącymi celom obronnym. Zapewne też z podobnej wieży w biblijnym Jizreel dostrzeżono nadciągające wojska Jehu (2 Krl 9,17). Jak świadczą odkryte pozostałości budowli z epoki brązu (np. w Pelli), wieże takie mogły również flankować umocnione wejście do sanktuarium[1].
Konstrukcję tę następnie przejęto i stosowano też w architekturze starożytnego Egiptu[2]. Znana jest przede wszystkim z wejścia w kompleksie obwarowań budowli z czasów Ramzesa III, zachowanych w Medinet Habu pod Luksorem, gdzie wyposażona w blanki zachowała swój tradycyjnie obronny charakter[3].
W szerszym znaczeniu egipskie maktar odnoszono do umocnień i łączonych z nimi konkretnych nazw topograficznych.
W topografii
_(14591461109).jpg)
W Starym Testamencie termin ten przede wszystkim ma wielokrotnie odniesienie do nazw miejscowych. Wywodzony jest z hebrajskiego מגדּלה מגדּל, מגדּל מגדּול, co oznaczało wszelkie miejsce wzniesione (również w znaczeniu umocnień, fortyfikacji). Pochodne nazwy miejscowości – Migdal-Gad na terytorium Judy, Migdal-El na terytorium Naftalego, wymienia Księga Jozuego (Joz 15,37; 19,38). Z określeniem tym można również łączyć nazwę miejsca pochodzenia Marii z Magdali (Magdaleny) wspomnianej wielokrotnie przez Ewangelistów (Mt 27,56; 27,61; 28,1, Mk 15,40; 15,47; 16,9, Łk 8,2, J 19,25; 20,1; 20,18). Utożsamiane ze starożytną Taricheą i talmudycznym Migdol Nunaja (dosł. Wieża Rybacka), mogło być niewielkim portem rybackim położonym na zachodnim brzegu jeziora Genezaret[4]. Współcześnie występuje w nazwie miasta Migdal ha-Emek w północnym Izraelu niedaleko Nazaretu[5].
U starożytnych Egipcjan określenie to najwidoczniej odnosiło się do umocnień budowanych zwykle w strefie nadgranicznej i pełniących rolę punktu kontrolnego dla handlarzy, podróżnych, posłańców oraz wędrujących koczowników[6]. W tej funkcji najwidoczniej wspomniano je w Księdze Wyjścia, gdzie mowa o obozie Izraelitów rozbitym „pod Pi-Hachirot pomiędzy Migdol a morzem” (Wj 14,2), i w Księdze Liczb, gdzie zapisano, że „rozbili obóz przed Migdol” (Lb 33,7). Z ksiąg proroków (Jr 44,1; 46,14, Ez 29,10; 30,6) wynika, że chodzi o ważną miejscowość położoną na dalekiej północy Egiptu, którą z dużym prawdopodobieństwem można utożsamiać ze znanym w czasach rzymskich Magdolum (dzis. Tell er-Herr) niedaleko Peluzjum w delcie Nilu. Z tekstów staroegipskich znane są na wschodzie Delty cztery różne miejscowości noszące tę nazwę[7].
Przypisy
- ↑ Połączenie świątyni z wieżą (poza jej naturalną funkcją obronną) wynikało z pradawnej symboliki religijnej czyniącej z sanktuarium miejsce pewnego schronienia i bastion bezpieczeństwa (M. Lurker: Słownik obrazów i symboli biblijnych. Poznań: Pallotinum, 1989, s. 264), a przez to – symbol bóstwa (por. Ps 61,4: „Ty jesteś dla mnie obroną, wieżą warowną przeciwko wrogowi”).
- ↑ W egiptologii termin ten uznany jest za kananejski (F. Daumas: Od Narmera do Kleopatry, dz. cyt. w bibliografii, s. 375).
- ↑ F. Daumas: Od Narmera do Kleopatry, dz. cyt., s. 411, il. 159.
- ↑ W pobliżu dawnej arabskiej wsi El-Medżdel – Bibel-Lexikon (red. H. Haag), dz. cyt. w bibliografii, kol. 1074.
- ↑ Dosłownie Wieża Doliny – bo góruje nad północną częścią Doliny Jezreel.
- ↑ Rainer Hannig: Grosses Handwörterbuch Ägyptisch-Deutsch (2800-950 v. Chr.). Mainz: von Zabern, 2006, s. 394.
- ↑ Bibel-Lexikon (red. H. Haag), dz. cyt., kol. 1153.
Bibliografia
- François Daumas: Od Narmera do Kleopatry. Cywilizacja starożytnego Egiptu. Warszawa: PWN, 1973
- Bibel-Lexikon (red. H. Haag). Leipzig: St. Benno-Verlag, 1970
- Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu w przekładzie z języków oryginalnych. Poznań-Warszawa: Pallotinum, 1980
Linki zewnętrzne
Media użyte na tej stronie
(c) I, Rémih, CC-BY-SA-3.0
Migdol of Medinet Habu, Theban Necropolis, Egypt
Autor: Internet Archive Book Images, Licencja: No restrictions
Identifier: struggleofnation00maspuoft (find matches)
Title: The struggle of the nations - Egypt, Syria, and Assyria
Year: 1896 (1890s)
Authors: Maspero, G. (Gaston), 1846-1916
Subjects: History, Ancient Egypt -- History Syria -- History and antiquities Assyria -- History and antiquities
Publisher: London : S.P.C.K.
Contributing Library: Robarts - University of Toronto
Digitizing Sponsor: MSN
View Book Page: Book Viewer
About This Book: Catalog Entry
View All Images: All Images From Book
Click here to view book online to see this illustration in context in a browseable online version of this book.
Text Appearing Before Image:
THE WALLED rlTY nf HAM R, IN GALILLi:. THE OANAANITE FORTRESSES. ■j;>
Text Appearing After Image:
THE MIGDOL OF EAMSES III. AT THEDES, IN THE TEMPLE OP MEDINET AliU. exceeding twelve or fifteen feet in height, at the left extremity of whicli theentrance was so placed that the assailants, iu endeavouring to force theirway through, were obliged to exijose an uiqH-otected fiauk to the defenders.By tliis arrangement it was necessary to break through two lines offortification before the place could be entered. Supposing the enemy tohave overcome these first obstacles, they would find themselves at theirnext point of attack confronted with a citadel which contained, in additionto the sanctuary of the principal god, the palace of the sovereign himself.This also had a double enclosing wall and massively built gates, which couldbe forced only at the expense of fresh losses, unless the cowardice or treasonof the garrison made the assault an easy oue.^ Of these bulwarks of Canaanitecivilization, which had been thrown up by hundreds on the route of the invad-ing hosts, not a trace is to be se
Note About Images