Mihail Sadoveanu

Mihail Sadoveanu
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia5 listopada 1880
Paşcani
Data i miejsce śmierci19 października 1961
Bukareszt
Narodowośćrumuńska
Dziedzina sztukiliteratura
Ważne dzieła
  • Zaginiony (1930)
  • Mitria Kokor (1949)
Odznaczenia
Leninowska Nagroda Pokoju
Mihail Sadoveanu
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia5 listopada 1880
Paşcani
Data i miejsce śmierci19 października 1961
Bukareszt
Przewodniczący Izby Deputowanych Rumunii
Okresod 5 grudnia 1946
do 24 lutego 1948
Przynależność politycznaRumuńska Partia Komunistyczna
PoprzednikAlexandru Vaida-Voievod
NastępcaGheorghe Apostol (jako przewodniczący Wielkiego Zgromadzenia Narodowego)
Przewodniczący Senatu Rumunii
Okresod 18 czerwca 1931
do 10 czerwca 1932
PoprzednikTraian Bratu
NastępcaNicolae Costelescu
Członek Tymczasowego Prezydium Rumunii
Okresod 30 grudnia 1947
do 13 kwietnia 1948
Przynależność politycznaRumuńska Partia Komunistyczna
PoprzednikMichał I (jako król Rumunii)
NastępcaConstantin Parhon (jako Przewodniczący Prezydium Wielkiego Zgromadzenia Narodowego)
p.o. Przewodniczącego Prezydium Wielkiego Zgromadzenia Narodowego Rumunii
Okresod 7 stycznia 1958
do 11 stycznia 1958
Przynależność politycznaRumuńska Partia Komunistyczna
PoprzednikPetru Groza
NastępcaIon Gheorghe Maurer
Odznaczenia
Leninowska Nagroda Pokoju
Mołdawski znaczek pocztowy z podobizną Mihaila Sadoveanu

Mihail Sadoveanu (ur. 5 listopada 1880 r. w Paşcani, zm. 19 października 1961 r. w Bukareszcie) – rumuński powieściopisarz, nowelista, dziennikarz i polityk (przewodniczący senatu od 1931 r., przewodniczący Prezydium Państwa w latach 1947-1948 oraz 1958).

Życiorys

Sadoveanu należy do najpłodniejszych literacko pisarzy rumuńskich, znany jest przede wszystkim jako autor powieści historycznych i przygodowych. Kojarzony w początkowym okresie twórczości z tradycjonalistycznym środowiskiem artystycznym, skupionym wokół czasopisma Sămănătorul (zob. też sămănătorism), popularność zdobył jako przedstawiciel realizmu, bliski poglądom grupie tzw. poporanistów, interesujących się rodzimą kulturą ludową, lecz nie odrzucających obcych elementów kulturowych. Akcję swych utworów osadzał Sadoveanu najogólniej rzecz biorąc na obszarze Mołdawii jako regionu historycznego, chętnie i często sięgając po motywy, postacie i wydarzenia ze średniowiecznej, a także nowoczesnej historii Rumunii. Powstające na przestrzeni niemal półwiecza powieści pisarza są zróżnicowane stylistycznie i gatunkowo i obejmują m.in. utwory psychologiczne, historyczne, a także powieści utrzymane w poetyce naturalizmu, czy nawet socrealizmu.

Był człowiekiem ukształtowanym przez tradycyjny, patriarchalny system wartości, zaś jego poglądy na życie stanowiły mieszankę nacjonalizmu i idealizmu. W okresie międzywojennym jako poseł do parlamentu, Sadoveanu był mocno zaangażowany w politykę. Niejednokrotnie zmieniał sympatie polityczne wahając się między ugrupowaniami reprezentującymi prawicowe i lewicowe poglądy polityczne. Jako redaktor lewicowych gazet Adevărul oraz Dimineaţa był celem ataków skrajnie prawicowej prasy, czego efektem było m.in. publiczne palenie jego książek[1]. Po II wojnie światowej zbliżył się do Rumuńskiej Partii Komunistycznej, pisał utwory panegiryczne sławiące Związek Radziecki i system stalinowski. Był podówczas ważną postacią życia kulturalnego i politycznego Rumunii, choć jego utwory literackie z tego okresu, wliczając w to kontrowersyjną powieść Mitria Kokor, uważane są za najsłabsze w całej jego karierze pisarskiej. Wiele jego utworów i przemówień (m.in. wydany w 1945 r. tom reportaży z podróży po ZSRR Lumina vine de la Răsărit, pol. Światło idzie ze Wschodu) to teksty propagandowe, wspierające powojenną działalność rumuńskich komunistów.

W latach 19091918 dyrektor Teatru Narodowego w Jassach, natomiast od 1949 r. przewodniczący związku pisarzy rumuńskich.

Swemu zafascynowaniu kulturą ludową dał wyraz w opowiadaniach i powieściach, np. Bordeenii (1912), opisując życie we wsiach i małych miasteczkach Mołdawii. Napisał także m.in. powieść społeczno-obyczajową Zaginiony (1930, wydanie polskie 1960), oraz powieść dla młodzieży Wyspa Kwiatów (1951, wyd. pol. 1955).

Przypisy

  1. Danuta Bieńkowska: Literatura rumuńska. s. 1111-1113.

Bibliografia

  • Danuta Bieńkowska, Literatura rumuńska, [w:] Dzieje literatur europejskich, t. 1, pod red. W. Floryana, Warszawa 1977, s. 1111-1113.

Media użyte na tej stronie

MSadoveanuTimbruRM.png
A 2005 Moldovan stationery item with the portrait of Romanian writer Mihail Sadoveanu
Leninpeace.jpg
Медаль лауреата Международной Ленинской премии «За укрепление мира между народами»
Mihail Sadoveanu1.jpg
Romanian writer Mihail Sadoveanu
Flag of the President of Romania.svg
Flag of the President of Romania.svg
Mihail Sadoveanu.jpg
Autor: unknown, image comes from the Romanian National Archives, Licencja: Attribution
en:Mihail Sadoveanu, image cropped