Mikałaj Markiewicz

Mikałaj Markiewicz
Data i miejsce urodzenia

29 czerwca 1962
Czerniczy

Deputowany do Rady Najwyższej Białoruskiej SRR/Rady Najwyższej Republiki Białorusi XII kadencji
Okres

od 1990
do 1995

Przynależność polityczna

Białoruski Front Ludowy, Opozycja BNF

Mikałaj Mikałajewicz Markiewicz (biał. Мікалай Мікалаевіч Маркевіч[a], ros. Николай Николаевич Макревич, Nikołaj Nikołajewicz Markiewicz; ur. 29 czerwca 1962) – białoruski dziennikarz i polityk, w latach 1990–1995 deputowany do Rady Najwyższej Białoruskiej SRR/Rady Najwyższej Republiki Białorusi XII kadencji; członek Opozycji BNF – frakcji parlamentarnej partii Białoruski Front Ludowy (Biełaruski Narodny Front), o charakterze antykomunistycznym i niepodległościowym; redaktor gazety „Pahonia”, skazany w 2002 roku na 2,5 roku więzienia na artykuł naruszający godność prezydenta Łukaszenki.

Biografia

Urodził się 29 czerwca 1962 roku we wsi Czernice w rejonie żytkowickim obwodu homelskiego Białoruskiej SRR, ZSRR. W 1984 roku ukończył Kaliningradzki Uniwersytet Państwowy. W latach 1988–1992 był członkiem kulturalno-historycznego klubu „Pochodnia”, a od 1992 roku – przewodniczącym Społecznego Zrzeszenia Kulturalno-Oświatowej Fundacji „Baćkauszczyna”. Żonaty, ma troje dzieci. Prawosławny. Członek Partii BNF. 12 września 2003 roku stanął na czele grodzieńskiego oddziału Towarzystwa Języka Białoruskiego im. Franciszka Skaryny[1].

Należał do KPZR. Pod wpływem idei białoruskiego odrodzenia narodowego przełomu lat 80. i 90. opuścił tę partię i wstąpił do Białoruskiego Frontu Ludowego[2].

Praca dziennikarska

Pracował jako korespondent gazet „Wysota” (1984–1986), „Grodnienskaja prawda” (1986–1991) i własny korespondent „Narodnej Gaziety” w obwodzie grodzieńskim (1992). W roku 1992 został redaktorem gazety „Pahonia” w Grodnie. Od 1997 roku przewodniczył Grodzieńskiej Organizacji Białoruskiego Związku Dziennikarzy[1].

Przed wyborami prezydenckimi w 2001 roku w gazecie „Pahonia” ukazał się artykuł Pawła Mażejki, krytyczny wobec prezydenta Alaksandra Łukaszenki. Jesienią 2001 roku Wyższy Sąd Gospodarczy Białorusi uznał go za materiał naruszający powagę i godność prezydenta, w związku z czym zlikwidował gazetę. Z tej samej przyczyny, 24 czerwca 2002 roku sąd Rejonu Lenińskiego Grodna skazał Mikałaja Markiewicza, jako redaktora „Pahonii”, na 2 lata i 6 miesięcy ograniczenia wolności. Wyrok odbywał w IUOT miasta Osipowicze, w zakładzie półotwartym, tzw. chemii. W ramach odbywanej kary musiał wykonywać prace społeczne i regularnie meldować się w zakładzie. Zwolniony został 15 marca 2004 roku[1].

Mikałaj Markiewicz był także redaktorem niepaństwowej gazety „Dień”; również zamkniętej przez władze[1].

Działalność parlamentarna

W 1990 roku Mikałaj Markiewicz został deputowanym ludowym do Rady Najwyższej Białoruskiej SRR XII kadencji z Grodzieńskiego-Nadniemieńskiego Okręgu Wyborczego Nr 241. Wchodził w skład Komisji Rady Najwyższej ds. Jawności, Środków Masowego Przekazu i Praw Człowieka oraz Komisji Rady Najwyższej ds. Ekologii i Racjonalnego Wykorzystania Zasobów Naturalnych. Brał udział w opracowaniu i przyjęciu Deklaracji o Państwowej Suwerenności Białorusi oraz przygotowaniu projektów ustaw na nadzwyczajnej sesji Rady Najwyższej 24–25 sierpnia 1991 roku, w czasie której ogłoszono niepodległość Białorusi[3].

Współautor szeregu projektów ustaw, w tym w dziedzinie środków masowego przekazu. Pomysłodawca[4] i uczestnik głodówki deputowanych Opozycji BNF 11–12 kwietnia 1995 roku w Sali Owalnej parlamentu, ogłoszonej na znak protestu przeciwko zainicjowanemu przez prezydenta Łukaszenkę referendum na temat wprowadzenia języka rosyjskiego jako drugiego języka państwowego, zmiany symboli państwowych Białorusi (biało-czerwono-białej flagi i herbu Pogoni) na symbole nawiązujące do radzieckich, integracji ekonomicznej z Federacją Rosyjską i prawa prezydenta do rozwiązywania parlamentu[3]. W nocy z 11 na 12 kwietnia został razem z innymi protestującymi wywleczony siłą z sali parlamentu przez zamaskowanych funkcjonariuszy wojska i służb specjalnych, pobity, wepchnięty do samochodu, wywieziony, a następnie wyrzucony na ulicy w centrum Mińska[5].

W 2010 roku Zianon Pazniak opisał w swoich wspomnieniach Mikałaja Markiewicza z początku lat 90. następująco:

najmłodszy nasz deputowany, człowiek silny fizycznie (trenuje sambo), łagodny, uśmiechnięty i solidarny, z sercem chorym na Białoruś. Pozytywnie odznaczył się nie tylko w parlamencie, ale i w działalności pozaparlamentarnej[6].

Uwagi

  1. ↑ Występuje także jako Мікола Маркевіч (czyt. Mikoła Markiewicz).

Przypisy

  1. ↑ a b c d Макревич Николай Николаевич. who.bdg.by. [dostęp 2018-05-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-04-06)]. (ros.).
  2. ↑ Алег Трусаў: Пераможцы. ARCHE Paczatak, 2009-01-05. [dostęp 2018-05-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-05)]. (biał.).
  3. ↑ a b Навумчык 2010 ↓, s. 249–250
  4. ↑ Пазьняк 2010 ↓, s. 48
  5. ↑ Сяргей Навумчык: Зьбіцьцё дэпутатаў БНФ: хроніка, фота, відэа. Radio Swaboda, 2010-04-09. [dostęp 2018-06-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-11-08)]. (biał.).
  6. ↑ Пазьняк 2010 ↓, s. 276

Bibliografia

  • Сяргей Навумчык: Дэпутаты Апазыцыі БНФ у Вярхоўным савеце ХІІ скліканьня (1990–9.01.1996). W: Сяргей Навумчык, Зянон Пазьняк: Дэпутаты незалежнасьці. Nowy Jork, Wilno, Warszawa: „Biełaruskija Wiedamaści”, Towarzystwo Kultury Białoruskiej na Litwie, 2010, s. 216–270. ISBN 978-9955-578-11-6. (biał.).
  • Зянон Пазьняк: Дэпутаты незалежнасьці (замест прадмовы); Слова пра калег і сяброў. W: Сяргей Навумчык, Зянон Пазьняк: Дэпутаты незалежнасьці. Nowy Jork, Wilno, Warszawa: „Biełaruskija Wiedamaści”, Towarzystwo Kultury Białoruskiej na Litwie, 2010, s. 5–92; 271–285. ISBN 978-9955-578-11-6. (biał.).