Mikołaj Hohenzollern-Sigmaringen

Mikołaj
książę Rumunii

Książę Mikołaj w mundurze oficera Royal Navy
(c) Răzvan Pala, CC BY 3.0
Regent Rumunii
Okres	od 20 lipca 1927 do 8 czerwca 1930
Poprzednik	król Ferdynand I
Następca	król Karol II
Dane biograficzne
Dynastia	Hohenzollern-Sigmaringen
Data i miejsce urodzenia	15 sierpnia 1903 Sinaia
Data i miejsce śmierci	9 czerwca 1978 Madryt
Ojciec	Ferdynand I
Matka	Maria Koburg
Rodzeństwo	Karol, Elżbieta, Maria, Mircea, Ileana
Żona	1. Joanna Dumitrescu-Doletti 2. Teresa Lisboa Figueira de Mello
Odznaczenia

Mikołaj, książę Rumunii, rum. Nicolae al României (do 1937 ), Nicolae Brana (od 1937 do 1942), Prințul Nicolae de Hohenzollern (od 1942) (ur. 15 sierpnia 1903 w Sinaii, zm. 9 czerwca 1978 w Madrycie) – czwarte dziecko i drugi syn pary królewskiej Ferdynanda I i Marii, książę krwi rumuńskiej gałęzi rodu Hohenzollern-Sigmaringen, regent Rumunii od 1927 do 1930, marszałek lotnictwa rumuńskiego, kawaler Orderu Orła Białego (1922)^[1].

Życiorys

Czasy monarchii rumuńskiej

Po naukach pobieranych w Rumunii, Eton College i Royal Naval School na Malcie książę Nicolae zaciągnął się ok. 1923 do brytyjskiej Royal Navy. Pasjami jego były morze i sport motorowy, nie polityka, musiał się jej jednak poświęcić po skandalach spowodowanych aferami miłosnymi starszego brata, późniejszego króla Karola II, którego ojciec Ferdynand I zmusił w 1926 do zrzeczenia się następstwa tronu i wyjazdu z kraju.

Po śmierci Ferdynanda w 1927 rozważano przez jakiś czas kandydaturę Mikołaja na króla, ale w końcu powołano na tron małoletniego syna Karola, Michała I, w imieniu którego rządy sprawowała trzyosobowa Rada Regencyjna – ks. Mikołaj, prawosławny patriarcha Rumunii Miron i polityk Konstantyn Sarateanu. 24-letniego Mikołaja polityka nadal nie interesowała, patriarcha Miron wyraził się o „pracy” regencji: „Regencja nie funkcjonuje, bo nie ma głowy. Książę Mikołaj pali papierosy, Sarateanu przegląda książki, a ja jako duchowny staram się utrzymać zgodę”.

W takiej sytuacji książę Mikołaj nie bez westchnienia ulgi powitał nieoczekiwany powrót brata do kraju i objęcie przez niego tronu w 1930, i czynnie współdziałał przy przeprowadzeniu uchwały parlamentu, detronizującej Michała I i powołującej na tron Karola. Początkowo serdeczne (Karol wysłał go w lipcu 1932 do Warszawy z wizytą państwową, podczas której Mikołaj został udekorowany orderem Orła Białego), już parę lat później stosunki między braćmi pogorszyły się, gdyż Mikołaj postanowił poślubić kobietę nierówną stanem i do tego rozwódkę, Joannę Dumitrescu-Doletti (1902–1963). Także z przyczyn politycznych – Mikołaj stanął w opozycji do „dyktatury królewskiej” brata – Karol pozbawił go tytułu książęcego i apanaży w 1937, skasował ustanowiony przez niego jako regenta Order Ferdynanda I i zmusił do emigracji do Szwajcarii, gdzie Mikołaj przybrał nazwisko „Nicolae Brana” (od zamku w Branie). W tych latach odwiedził ojczyznę tylko raz, przyjechawszy na pogrzeb matki w 1938. W 1942 bratanek Michał I, ponownie król Rumunii, nadał mu tytuł „Jego Królewskiej Wysokości księcia Mikołaja de Hohenzollern” (Prinţul Nicolae de Hohenzollern), w 1945 podobny tytuł otrzymała także Joanna.

Po śmierci Joanny Mikołaj zawarł związek małżeński z Brazylijką Teresą Lisboa Figueira de Mello (1913–1997). Oba małżeństwa pozostały bezpotomne.

Książę Mikołaj interesował się sportem samochodowym, w latach 30. XX wieku posiadał dwa egzemplarze ekskluzywnego amerykańskiego samochodu marki Dueseneberg Model J, wówczas jednego z najszybszych automobilów na świecie. W 1935 wziął w nim udział w wyścigach 24h Le Mans, uzyskując wynik 38. okrążeń. Zbierał również antyki i pozostawił dużą kolekcję malarstwa, porcelany i sreber.

Działalność na emigracji

Od 1947 ks. Mikołaj de Hohenzollern przebywał już na stałe na emigracji, mieszkając kolejno ww Włoszech, Szwajcarii i Hiszpanii. Początkowo pracował jako instruktor narciarski w Szwajcarii^[2]. Brał żywy udział w działalności uchodźców rumuńskich. Założył Rumuńskie Centrum Badań (Centre Roumain des Recherches) we Francji, które otrzymało patronat Akademii Francuskiej, oraz Rumuńską Fundację Kulturalną im. Księżnej Joanny (Fundaţiā Culturală Romănă: Prinţesa Ioana) w Niemczech. Uczestniczył we wszystkich ważniejszych spotkaniach rumuńskich emigrantów, założył dwa periodyki rumuńskie w Madrycie, wygłaszał liczne przemówienia radiowe, skierowane do ziomków na uchodźstwie i w kraju. Po śmierci księcia całe jego bogate archiwum przekazano do Hoover Institution w Kalifornii, gdzie znajduje się do dzisiaj.

Odznaczenia

Książę Mikołaj Rumuński i Józef Piłsudski w 1931

• Łańcuch Orderu Karola I
• Krzyż Wielki z Łańcuchem Orderu Ferdynanda I (order ustanowiony przez Mikołaja jako regenta)
• Baliw Wielkiego Krzyża Honoru i Dewocji Zakonu Kawalerów Maltańskich
• Wielka Wstęga Orderu Leopolda (Belgia)
• Order Białego Lwa I klasy (Czechosłowacja)
• Krzyż Wielki Legii Honorowej (Francja)
• Krzyż Wielki Orderu Zbawiciela (Grecja)
• Order Orła Białego (Polska)
• Wielka Wstęga Orderu Gwiazdy Jerzego Czarnego (Królestwo Serbii)
• Order Orła Gruzji i Sukni Pana Naszego Jezusa Chrystusa (Dom Królewski Gruzji)

i wiele odznaczeń pomniejszych

Przypisy

Bibliografia

• Sigyn Reimers, Mina kungliga, Stockholm 1957

Linki zewnętrzne

• Geni • Nicholas Craig von Hohenzollern-Sigmaringen, prince of Romania (ang.) [dostęp 2013-11-29]
• Archiwum ks. Mikołaja Hohenzollerna w Hoover Institution