Mikołaj Ligęza z Bobrku (1529–1603)
 Półkozic | |
| Rodzina | |
|---|---|
| Data urodzenia | 1529 |
| Data śmierci | 1603 |
| Ojciec | Feliks Ligęza (zm. po 1539) |
| Matka | Zofia Tęczyńska |
| Żona | Elżbieta Jordan |
| Dzieci | |
Mikołaj Ligęza z Bobrku herbu Półkozic (ur. 1529[1][2], zm. 2 maja 1603) – kasztelan wiślicki w 1577 roku, kasztelan zawichojski w 1566 roku, kasztelan czechowski w 1561 roku, chorąży koronny w 1560 roku, starosta chełmski w 1557 roku, starosta żydaczowski w latach 1561–1591, starosta biecki w latach 1561–1603[3], dworzanin i sekretarz królewski w 1557 roku[4].
Życiorys
Najmłodszy syn burgrabiego krakowskiego Feliksa[1] oraz Zofii z Tarnowskich[5] (według innych danych Tęczyńskiej), kasztelanki krakowskiej[6], siostry rodzonej Jana Amora Tarnowskiego, hetmana wielkiego koronnego.
Jako senator wziął udział w sejmie zwyczajnym 1603 roku[7]. Kasztelan czechowski od 1561.
Przez małżeństwo w 1561 z Elżbietą Jordanówną, córką Spytka Wawrzyńca Jordana, primo voto Stanisławową Bonerową i Anny z Sieniawskich herbu Leliwa (zm. 1597)[8], uzyskał 21 stycznia 1561 r. starostwo bieckie, które ta trzymała dożywotnio od króla[9]. Dzięki temu, że objął zamek w Ogrodzieńcu, zbudował w latach 1561–1576 w nim nowoczesny beluard i fosę.
Od 1566 r. kasztelan zawichojski, od 1577 r. także kasztelan wiślicki, starosta żydaczowski (w 1555 otrzymał zezwolenie królewskie na jego wykup od Michała Paniowskiego, w 1592 odstąpił go synowi Mikołajowi Spytkowi), chełmski. W 1575 r. otrzymał z rąk Jana Tarły, wojewody lubelskiego, również wójtostwo bieckie[9].
Jako przedstawiciel Korony Królestwa Polskiego podpisał akt unii lubelskiej 1569 roku[10]. W 1573 roku potwierdził elekcję Henryka III Walezego na króla Polski[11].
Mikołaj Ligęza zasłużył się dla Biecza. W 1574 r. rozpoczął intensywnie dobudowywać mury obronne tego miasta. U króla Stefana Batorego wystarał się o przywilej na trzeci roczny jarmark dla Biecza[9]. Renesansowy nagrobek Mikołaja Ligęzy (1578) znajduje się w kościele Bożego Ciała w Bieczu (okazała rzeźba z postacią rycerza i płaskorzeźbą konia oraz kartuszem z herbami Półkozic, Leliwa, Nieczuja, Sulima).
Przyjął prawo miejskie w Krakowie[12].
Miał kilkoro dzieci:
- Mikołaj Spytek Ligęza (ok. 1562–1637) – kasztelan sandomierski
- Zofia Ligęza – kasztelanowa połaniecka
Przypisy
- ↑ a b Adam Boniecki, Herbarz polski, cz. 1, t. 14, s. 256.
- ↑ Według Haliny Kowalskiej, ur. ok. 1530 roku.
- ↑ Urzędnicy centralni i nadworni Polski XIV-XVIII wieku. Spisy”. Oprac. Krzysztof Chłapowski, Stefan Ciara, Łukasz Kądziela, Tomasz Nowakowski, Edward Opaliński, Grażyna Rutkowska, Teresa Zielińska. Kórnik 1992, s. 180.
- ↑ Zbigniew Anusik, Kasztelana sandomierskiego Mikołaja Spytka Ligęzy (ok. 1563–1637) sprawy rodzinne i majątkowe. Przyczynek do genealogii i dziejów gorzyckiej linii rodziny Ligęzów herbu Półkozic, [w:] Przegląd Nauk Historycznych R. XXI, nr 1 (2022), s. 77.
- ↑ Halina Kowalska, Ligęza Mikołaj z Bobrku h. Półkozic (ok. 1530–1603), s. 318.
- ↑ Adam Boniecki, Herbarz polski, cz. 1, t. 14, s. 254.
- ↑ Leszek Andrzej Wierzbicki, Senatorowie koronni na sejmach Rzeczypospolitej, Warszawa 2017, s. 97.
- ↑ Zbigniew Anusik, Kasztelana sandomierskiego Mikołaja Spytka Ligęzy (ok. 1563–1637) sprawy rodzinne i majątkowe. Przyczynek do genealogii i dziejów gorzyckiej linii rodziny Ligęzów herbu Półkozic, [w:] Przegląd Nauk Historycznych R. XXI, nr 1 (2022), s. 77.
- ↑ a b c Przyboś Adam: Udział szlachty bieckiej w życiu politycznym Rzeczypospolitej w XVI i XVII wieku, [w:] Nad rzeką Ropą. Szkice historyczne, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1968, s. 252–253.
- ↑ Akta Unji Polski z Litwą: 1385-1791, wydali Stanisław Kutrzeba i Władysław Semkowicz, Kraków 1932, s. 340.
- ↑ Świętosława Orzelskiego bezkrólewia ksiąg ośmioro 1572-1576, Kraków 1917, s. 150.
- ↑ Leszek Belzyt, Wzajemne przenikanie się stanów szlacheckiego i mieszczańskiego w Krakowie i Pradze około 1600 r. Próba porównawczej analizy wstępnej, [w:] Między Zachodem a Wschodem, Studia ku czci profesora Jacka Staszewskiego, t. II, Toruń 2003, s. 67.
Bibliografia
- Adam Boniecki, Herbarz polski: wiadomości historyczno-genealogiczne o rodach szlacheckich, Warszawa: Warszawskie Towarzystwo Akcyjne Artystyczno-Wydawnicze, 1911, cz. 1, t. 14, s. 256.
- Halina Kowalska, Ligęza Mikołaj z Bobrku h. Półkozic (ok. 1530–1603), [w:] Polski Słownik Biograficzny, t. XVII, 1972, s. 318–319.
Linki zewnętrzne
- Mikołaj Ligęza z Bobrku h. Półkozic, Internetowy Polski Słownik Biograficzny [dostęp 2021-12-16].
Media użyte na tej stronie