Mikołaj Wołkowycki

Mikołaj Wołkowycki

Data i miejsce urodzenia	18 lipca 1925 Białowieża
Data i miejsce śmierci	7 lutego 2011 Białystok
Zawód, zajęcie	artysta plastyk, rzeźbiarz, malarz, pedagog
Alma Mater	Akademia Sztuk Pięknych w Warszawie
Stanowisko	nauczyciel, kierownik
Pracodawca	Państwowe Liceum Technik Plastycznych w Supraślu, Studium Nauczycielskie w Białymstoku, Okręgowy Ośrodek Metodyczny w Białymstoku, Biuro Wystaw Artystycznych w Białymstoku
Odznaczenia

Mikołaj Wołkowycki (ur. 18 lipca 1925 w Białowieży, zm. 7 lutego 2011 w Białymstoku) – polski artysta plastyk, rzeźbiarz, malarz, pedagog.

Życiorys

Syn Natalii z domu Ulezło i Teodora. W latach 1948–1955 studiował rzeźbę i malarstwo w Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie, w klasie rzeźby pod kierunkiem Mariana Wnuka i Franciszka Strynkiewicza, w klasie malarstwa u Eugeniusza Eibischa – ucznia Jacka Malczewskiego. W latach 1955–1958 odbył studia doktoranckie i krótko pracował na uczelni jako asystent.

Debiutował na Ogólnopolskiej Wystawie Młodej Plastyki, zorganizowanej w 1955 r. w warszawskim Arsenale, która zrywając z estetyką socrealizmu, stanowiła przełomowe wydarzenie w sztuce polskiej po II wojnie światowej.

Po studiach przez kilka lat pracował jako nauczyciel – w latach 1960–1964 uczył w Państwowym Liceum Technik Plastycznych w Supraślu, w 1961–1963 był wykładowcą rysunku w Studium Nauczycielskim w Białymstoku, w 1964–1965 kierował sekcją wychowania plastycznego w Okręgowym Ośrodku Metodycznym w Białymstoku. W 1952 r. był jednym z założycieli Ludowego Zespołu Sportowego „Żubr”, w latach 1958–1962 trenował drużynę piłkarską tego klubu, a wcześniej grał w niej jako zawodnik.

Był założycielem Biura Wystaw Artystycznych w Białymstoku, którym kierował przez wiele lat (1965–1980), restaurując i adaptując na potrzeby tej instytucji Arsenał przy Pałacu Branickich, a następnie organizując Galerię Sztuki Współczesnej w rotundach, dzięki futurystycznemu projektowi zwanych „latającymi spodkami”^[a]. Członek "Grupy 3" w Białegostoku, którą tworzył wraz z Jerzym Lengiewiczem i Stefanem Rybi.^[1] Członek grupy artstycznej "Brama". Był jednym z pomysłodawców, pierwszym komisarzem i organizatorem - z Jerzym Lengiewiczem^[2] - z ramienia Biura Wystaw Artystycznych w Białymstoku i Związku Polskich Artystów Plastyków cyklicznych Ogólnopolskich Plenerów Malarskich w Białowieży, współorganizował plenery rzeźbiarskie w Hajnówce. W latach 1964–1967 był wiceprezesem Zarządu Okręgu Białostockiego ZPAP, przez wiele lat należał do zarządu Sekcji Malarstwa tego okręgu.

Mikołaj Wołkowycki otwiera plejadę białostockich mistrzów sztuk pięknych, w skład której wchodzą m.in. Wiktor Gutkiewicz, Stanisław Horno-Popławski, Stanisław i Placyda Bukowscy, Tadeusz Bołoz, Aleksander Wels, Jerzy Lengiewicz, Jerzy Łabanowski, Dymitr Grozdew, Józef Charyton, Władysław Pietruk, Wiktoria Tołłoczko-Tur, Wiktor Wołkow, Piotr Sawicki, Henryk Rogoziński, Andrzej Górski, Marek Dolecki, Michał Markiewicz, którzy to swoją twórczością przyczynili się do rozwoju Białegostoku i jego kultury.^[3]

W malarstwie Mikołaja Wołkowyckiego przeważa abstrakcjonizm, z wyraźnymi nawiązaniami do symbolizmu i kapizmu. Mikołaj Wołkowycki był też autorem pejzaży, w większości silnie przesyconych realizmem magicznym. Jego wielkoformatowe prace wykonywane w technice oleju cechują się, w zależności od okresu twórczości, stonowaną, ciemną lub żywiołową kolorystyką, i często mocno eksponowaną fakturą. Niewielkich rozmiarów pastele wykorzystują zwykle paletę przenikających się odcieni zieleni i błękitów.

Wystawy

Zbiorowe

• 1955 – Ogólnopolska Wystawa Młodej Plastyki, Arsenał, Warszawa
• 1958 – Wystawa Rzeźby Warszawskiej, Zachęta, Warszawa
• 1966 – Festiwal Malarstwa Współczesnego, Szczecin
• 1967, 1969, 1972, 1978 – Ogólnopolska Wystawa Malarstwa „Jesienne Konfrontacje”, Salon BWA, Szczecin
• 1965, 1966, 1969, 1970, 1973–1977 – wystawy poplenerowe, Białowieża, Hajnówka, Zwierzyniec, Solina, Augustów, Cetniewo, Nowogród, Prilep (Macedonia), Jastarnia
• 1969 – Międzynarodowa Wystawa „Temat Muzyczny we Współczesnym Malarstwie i Grafice”, Salon BWA, Bydgoszcz
• 1969 – Salon International „Paris-Sud”, Juvisy, Francja
• 1970 – Ogólnopolski Konkurs na Obraz Sztalugowy, Łódź
• 1973 – Wystawa „Obraz '73”, Galeria Sztuki Współczesnej, Białystok
• 1975 – Ogólnopolska Wystawa Malarstwa o Tematyce Kopernikowskiej, Salon BWA, Toruń
• 1977 – II Ogólnopolska Wystawa „Motywy Wiejskie w Polskim Malarstwie Współczesnym”, Salon BWA, Bydgoszcz
• 1978 – Ogólnopolski Konkurs im. Rafała Pomorskiego, Katowice
• 1978 – I środowiskowa wystawa stypendialna, Arsenał, Białystok
• 1979 – Wystawa Środowiskowa, Sombor, Serbia
• 1979 – wystawa 12 malarzy polskich, Altena, Gelsenkirchen, Bottrop, Niemcy
• 1980 – Wystawa Malarstwa Polskiego, Budapeszt
• 1983–1987 – I, II, III i IV Wystawa Sztuki Religijnej, Białystok
• 1984 – „Interart”, Salony Targów, Poznań
• 1985 – Wystawa Malarstwa Poświęconego Pamięci ks. Jerzego Popiełuszki, Białystok, Warszawa
• 1988 – wystawa pasteli, Bruksela
• 1991 – Wystawa Okręgowa, Muzeum Okręgowe, Białystok
• 1995 – Wystawa Grupy „Obraz”, Muzeum Okręgowe, Białystok

Indywidualne

• 1967 – Muzeum Okręgowe, Białystok
• 1967 – Dom Plastyki, Warszawa
• 1968 – Salon BWA, Sopot
• 1968 – Galeria BWA, Lublin
• 1968 – Dom Związków Twórczych, Wrocław
• 1968/1969 – Galeria Brama, Białystok
• 1971 – Dom Związków Twórczych, Opole
• 1978 – Zamek Książąt Pomorskich, Szczecin
• 1978 – Muzeum Regionalne, Siemiatycze
• 1987, 1989 – Galeria „Sztuki Polskiej”, Białystok
• 1993 – Wystawa Retrospektywna, Twórczość Lat 1955–1992, Galeria Arsenał, Białystok
• 1998 – Galeria „Politechnika”, Białystok
• 2012 – Wystawa „Mikołaj Wołkowycki (1925–2011) – Malarstwo”, Muzeum Podlaskie w Białymstoku, Ratusz, Białystok
• 2012 – Muzeum Przyrodniczo-Leśne Białowieskiego Parku Narodowego, Białowieża
• 2016/2017 – Muzeum i Ośrodek Kultury Białoruskiej, Hajnówka

Odznaczenia, nagrody i wyróżnienia

• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1990)
• Złoty Krzyż Zasługi (1972)
• Złota Odznaka „Zasłużony Białostocczyźnie” (1995)
• Nagroda na Festiwalu Malarstwa Współczesnego w Szczecinie (1966)
• Złoty medal zespołowy na wystawie Salon International „Paris Sud” w Juvisy we Francji (1969)
• Nagroda w Konkursie na Obraz Sztalugowy w Łodzi (1970)

Uwagi

Bibliografia

• Słownik Artystów Plastyków. Wyd. Okręg Warszawski ZPAP, Warszawa 1972
• Muszyńska B. (red.). Katalog Wystawy „Mikołaj Wołkowycki (1925–2011) – Malarstwo”. Wyd. Muzeum Podlaskie w Białymstoku, Białystok 2012

Linki zewnętrzne

• Mikołaj Wołkowycki w Encyklopedii Puszczy Białowieskiej