Mikowice (województwo dolnośląskie)

Mikowice

wieś
Wjazd do Mikowic
Państwo	Polska
Województwo	dolnośląskie
Powiat	kłodzki
Gmina	Kłodzko
Wysokość	325–345 m n.p.m.
Liczba ludności (III 2011)	74[1]
Strefa numeracyjna	74
Kod pocztowy	57-300[2]
Tablice rejestracyjne	DKL
SIMC	0852909
Położenie na mapie gminy wiejskiej Kłodzko Mikowice
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Mikowice
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego Mikowice
Położenie na mapie powiatu kłodzkiego Mikowice
50°26′31,30″N 16°36′18,85″E/50,442028 16,605236
Strona internetowa

Mikowice (niem. Mügwitz) – wieś sołecka w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie kłodzkim, w gminie Kłodzko^[3]. W latach 1975–1998 miejscowość należała do województwa wałbrzyskiego.

Geografia

Położenie geograficzne

Mikowice leżą w południowo-zachodniej części Polski na obszarze Sudetów, w środkowej części Kotliny Kłodzkiej. Od Kłodzka, stolicy powiatu i gminy oddalone są o około 4 km na zachód. Na zachodzie graniczą z Roszycami, na północy z Korytowem, na wschodzie bezpośrednio z Kłodzkiem (Leszczynami), a na południu z Szalejowem Dolnym^[4]. Według danych z 2008 r. wieś zajmowała obszar 2,18 km², co stanowiło 0,86% powierzchni gminy Kłodzko^[5].

Warunki naturalne

Dom nr 8 w Mikowicach

Teren rekreacyjny w centrum Mikowic w pobliżu stawu

Zabudowania Mikowic ciągną się w płytkiej dolince potoku – Roszyckiego Spławu (prawobrzeżny dopływ Ścinawki), na wysokości ok. 325–345 m n.p.m., wśród rozległych użytków rolnych zajmujących lekko sfalowany teren. W pobliżu nie występują większe lasy. Wieś leży na terenie pradoliny Nysy Kłodzkiej, która płynęła dawniej tędy omijając od zachodu pagór Fortecznej Góry.

Demografia

Ludność Mikowic na przestrzeni stuleci kształtowała się w następujący sposób^[7]:

Mikowice nigdy nie były liczebną osadą. Przed II wojną światową liczba ich stałych mieszkańców wynosiła 139 osób. Najwięcej ludności wieś odnotowała w 1960 r. – 161 osób. Od lat 70. XX w. trwa stały odpływ ludności, którego nie powstrzymało dogodne położenie w pobliżu Kłodzka oraz korzystne warunki klimatyczno-glebowe.

Historia

Mikowice należą do najstarszych osad powstałych w okolicy. Istniały już na pewno w 1. połowie XIV w.^[9] Zawsze należały do kłodzkiej parafii miejskiej. Wiadomo, że w 1342 r. mieszkało tu 3 chłopów płacących 3,5 marki czynszu Matthesowi von Pannwitzowi. W 1358 r. czynsz z 3 gospodarstw chłopskich pobierało Kłodzko, a istniał już wówczas folwark Otto Schrama. W 1393 r. w związku z wsią wymienieni byli: Matthis Lemberg i Niclos von Moschen. W Mikowicach powstało wolne sędziostwo, którego posiadacze pisali się z Mikowic^[10].

W XV w. wieś i jej mieszkańcy często występowali w dokumentach miejskich Kłodzka, ponieważ wywodzili się stąd ławnicy kłodzcy. Wieś była zawsze silne była związana z miastem, a ponadto w 1479 r. folwark w Mikowicach był własnością kłodzkiego szpitala. Natomiast w 1492 r. miasto sprzedało folwark za 600 marek groszy Niclosowi Sominowi, zastrzegając jednak m.in. 4 marki czynszu na rzecz szpitala. Później folwark wrócił w posiadanie klasztoru. W 1494 r. hrabia kłodzki Henryk I Starszy z Podiebradów przekazał 2,5 łana czynszowego sędziostwa kłodzkim kanonikom regularnym, natomiast w 1499 r. zakonnicy dodatkowo przejęli od Hannsa von Pannwitza 2,5 łana i 2 pręty gruntu w Mikowicach. Wieś rozwijała się spokojnie, ale powoli, wobec czego nigdy nie przekształciła się w dużą osadę. 29 sierpnia 1597 r. majątki kanoników, w tym te leżące na terenie Mikowic, zostały przejęte przez jezuitów z Kłodzka. W 1628 r. posiadali tu 3 kmieci oraz zagrodników, a więc chyba całą wieś poza własnością szpitala. Z kolei w 1653 r. było tu tylko 6 gospodarzy, nadal istniał folwark szpitalny^[11].

W 1747 r. wieś składał się z dwóch części. Jedną z 17 kmieciami posiadło Kolegium Jezuickie, a drugą, liczącą 10 zagrodników i chałupników – szpital^[10]. Po wojnach śląskich na mocy pokoju w Hubertusburgu w 1763 r., wieś razem z całym hrabstwem kłodzkim znalazła się w granicach Prus^[12]. W 1765 r. wartość majątku kolegium szacowano na 4283 talary. Między 1782 a 1787 r. Mikowice nabył pruski minister hrabia Friedrich Wilhelm von Reden z Bukowca, a mieszkało tu 6 kmieci i 4 zagrodników^[13]. W 1816 r. podział wsi na część szpitalną i prywatną utrzymywał się. W 1825 r. część prywatną posiadali: Bach i Rössner, a było w niej 14 domów, natomiast szpital posiadał 12 domów i folwark. W 1840 r. część prywatną z 19 domami posiadał baron von Münchhausen z Szalejowa Dolnego, a w części szpitalnej było 14 domów. W 1870 r. folwark, z gruntami o powierzchni 419 morgów, należał do gminy Kłodzko, a dzierżawił go niejaki Fischer. Wieś składała się z dwóch, wyraźnie oddzielonych części – zasadniczej wsi z folwarkiem i zabudowań związanych z wolnym sędziostwem na południe od niej (obecnie ul. Dusznicka w Kłodzku)^[14].

Po II wojnie światowej wieś znalazła się w granicach Polski. Przemianowano ją na Mikowice i przesiedlono jej dotychczasowych mieszkańców do Niemiec, w których miejsce przybyli nowi osadnicy z Polski. W zabudowaniach folwarku ulokowano Państwowe Gospodarstwo Rolne (PGR), a później Państwowy Ośrodek Hodowli Zarodowej (POHZ) ze Szczytnej. Założono tu także duży sad. Mimo to wieś nie rozwinęła się^[15]. W 1983 r. część wsi (kilka domów przy ul. Dusznickiej) przyłączono do Kłodzka^[16].

Edukacja i kultura

Tutejsze dzieci w wieku 6–13 lat uczęszczają do szkoły podstawowej w Bierkowicach. Młodzież w wieku 13–16 lat pobiera naukę na poziomie gimnazjalnym w Gimnazjum Gminnym im. Władysława Reymonta w Kłodzku, a następnie w większości kształci się w szkołach średnich na terenie wspomnianego Kłodzka^[17].

Większość mieszkańców Mikowic jest wyznania katolickiego. Należą oni do parafii katolickiej Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Kłodzku, prowadzonej przez księży jezuitów, utworzonej w XIV w. wchodzącej w skład dekanatu kłodzkiego, należącego do diecezji świdnickiej. Jej proboszczem jest o. Robert Mól SI.

Administracja

Mikowice po zakończeniu II wojny światowej znalazły się w granicach Polski. Weszły w skład województwa wrocławskiego, powiatu kłodzkiego i gminy Kłodzko. Po likwidacji gmin w 1954 r. i powołaniu w ich miejsce gromad, Korytów znalazł się w gromadzie Bierkowice. Po zmianach w administracji terenowej w latach 70. XX w. osada weszła ponownie w skład gminy Kłodzko i województwa wałbrzyskiego^[10].

Ostatnia zmiana miała miejsce w 1990 r., kiedy to na terenie gminy utworzono sołectwa jako jednostki pomocniczego podziału administracyjnego, którego jedna z siedzib znalazła się w Mikowicach^[18]. Na jego czele stoi sołtys, jako jednoosobowy organ władzy wykonawczej. Ma on do pomocy radę sołecką jako organ władzy ustawodawczej^[19].

Mieszkańcy wsi wybierają do Rady Gminy dwóch radnych co 5 lat, tworząc wspólny okręg wyborczy z Korytowem, Roszycami, Ruszowicami, Piszkowicami, Gorzuchowem, Kamieńcem, Bierkowicami, Gołogłowami, Święckiem i Łączną.

Infrastruktura

Transport

Mikowice leżą na uboczu ważnych szlaków komunikacyjnych ziemi kłodzkiej. Przez wieś przebiega lokalna droga do Roszyc. Przez południową granicę wsi przechodzi droga krajowa nr 8 (E67)^[20]. Komunikację autobusową zapewnia PKS Kłodzko. Na terenie wsi znajduje się przystanek autobusowy. Najbliższa stacja kolejowa znajduje się w Bierkowicach^[21].

Bezpieczeństwo

W zakresie ochrony przeciwpożarowej oraz innych miejscowych zagrożeń – Mikowice podlegają pod rejon działania Powiatowej Straży Pożarnej oraz Komendzie Powiatowej Policji w Kłodzku. Funkcję dzielnicowego pełni mł. asp. Krzysztof Pinkiewicz z ósmego rejonu służbowego. Podstawową opiekę medyczną zapewnia Zespół Opieki Zdrowotnej w Kłodzku^[22].

Architektura i urbanistyka

Mikowice zachowały swój pierwotny układ urbanistyczny zbliżony w formie do łańcuchówki^[10]. Na terenie wsi znajduje się większość dawnej zabudowy. Wznoszą się tu okazałe zabudowania i dawny folwark, pochodzące głównie z XIX w., a w całej wsi znajdują się murowane i murowano-drewniane domy mieszkalne i budynki gospodarcze z XIX w. Niektóre noszą cechy uproszczonej architektury barokowo-klasycystycznej (portale, opaski okienne, wnękowe szczyty, bramy wjazdowe). Przy drodze krajowej nr 8 znajdują się zespół okazałych zabudowań oraz kapliczka, krzyż pokutny i krzyż przydrożny^[14].

Gospodarka

Mikowice są wsią wyłącznie rolniczą. W 1978 r. było tu 11 gospodarstw rolnych oraz gospodarstwo POHZ ze szczytnej, zajmujące zabudowania dawnego folwarku. Wyłącznie z pracy w rolnictwie utrzymywało się ok. 54% ludności czynnej zawodowo, natomiast 10 lat liczba ta wzrosła do 93%. Z kolei gospodarstw indywidualnych było 14. Wieś nie posiada prawie żadnego zaplecza handlowo-usługowego i chociaż leży w sąsiedztwie Kłodzka, znajduje się całkowicie na uboczu. Wykorzystywane są dobre warunki glebowo-klimatyczne do produkcji rolnej. Część mieszkańców znajduje zatrudnienie poza rolnictwem, głównie w Kłodzku^[10].

Ciekawostki

• W latach 1894–1895 dokonano we wsi odwiertów, dzięki którym stwierdzono występowanie na tym obszarze dwu- horyzontów glin moreny dennej, co było dowodem na płynięcie tędy dawniej Nysy Kłodzkiej^[10].

Zobacz też

• Gmina Kłodzko
• Mikowice w województwie opolskim

Przypisy

Bibliografia

• Słownik geografii turystycznej Sudetów, pod red. M. Staffy, t. 15, Wrocław 1994.
• Perzyński M., Gmina Kłodzko. Przewodnik dla dociekliwych, Wrocław 2002.
• Kögler J., Die Chroniken der Grafschaft Glatz, nowe opracowanie: Dieter Pohl, cześć 3, s. 167–169.
• Verlag Aktion Ost-West e. V., Das Glatzer Land, ISBN 3-928508-03-2, s. 76.

Linki zewnętrzne

• Muegwitz, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VI: Malczyce – Netreba, Warszawa 1885, s. 793 .
• Podstrona Mikowic na stronie gminy Kłodzko. gmina.klodzko.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-04-18)].