Mikrotom

Mikrotom Microm HM 200

Mikrotom mechaniczny

Mikrotom – przyrząd służący do cięcia preparatów biologicznych na bardzo cienkie skrawki do obserwacji mikroskopowej. Mikrotomy mogą być całkowicie mechaniczne, lub półautomatyczne, gdzie wszelkie ustawienia i ruch ostrza są kierowane przez operatora, lub też bardzo zaawansowane, sterowane komputerowo, gdzie wszystkim zawiadują podzespoły elektroniczne. Większość mikrotomów ma stalowe ostrza, ale są też mikrotomy z ostrzem szklanym, powstałym z przełamania bloczku szklanego czy z ostrzem diamentowym. W mikrotomach stosuje się też cięcie laserem.

Najpopularniejsze typy i zastosowania dla mikrotomów to:

• Techniki histologiczne, w których tkanka podlegająca cięciu jest utwardzana poprzez wymianę w niej wody na parafinę. Następnie jest ona cięta na skrawki o grubości od 2 do 25 mikrometrów. Taki skrawek może być obserwowany bezpośrednio pod mikroskopem lub odpowiednio barwiony, zależnie od przeznaczenia.
• Kriosekcja, podczas której bogate w wodę próbki zamraża się (często w obecności krioprotektantów lub po zamianie w nich wody na podobne związki, w celu uniknięcia zniszczenia tkanki przez kryształy lodu), a następnie tnie na skrawki. Ta technika jest szybsza niż opisana histologiczna i często używa się jej jako szybkiej metody przygotowania próbki do natychmiastowej diagnozy. Kriosekcja może też być używana w immunohistochemii, jako że tak spreparowane próbki zachowują swoje właściwości biologiczno-chemiczne i mogą na przykład dawać reakcję z przeciwciałami.
• Mikroskopia elektronowa, do której próbki utrwala się w żywicy epoksydowej i później tnie na mikrotomie wyposażonym w szklane lub diamentowe ostrze na niezwykle cienkie skrawki (grubość od 60 do 100 nanometrów). Skrawki są zwykle barwione i badane w transmisyjnej mikroskopii elektronowej. Mikrotom do takich zastosowań nazywa się często ultramikrotomem.
• Mikrotom botaniczny, którego się używa dla twardych materiałów jak drewno, ale też kość czy skóra. Ostrza są tutaj bardziej masywne i nie uzyskuje się tak cienkich skrawków.
• Mikrotom laserowy

Bibliografia

• Mała encyklopedia medycyny. Wyd. IX. T. II. Warszawa: PWN, 1991. ISBN 83-01-06177-4.
• Słownik tematyczny. Biologia, cz. 2, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2011, s. 91–92, ISBN 978-83-01-16530-7 .