Mikrusek

Mikrusek
Microcebus[1]
É. Geoffroy Saint-Hilaire, 1834[2]
Ilustracja
Przedstawiciel rodzaju – mikrusek karłowaty (Microcebus myoxinus)
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ssaki

Infragromada

łożyskowce

Rząd

naczelne

Podrząd

lemurowe

Rodzina

lemurkowate

Rodzaj

mikrusek

Typ nomenklatoryczny

Lemur pusillus É. Geoffroy Saint-Hilaire, 1795 (= Lemur murinus J.F. Miller, 1777)

Synonimy
Gatunki

25 gatunków – zobacz opis w tekście

Mikrusek[9] (Microcebus) – rodzaj ssaka z rodziny lemurkowatych (Cheirogaleidae).

Zasięg występowania

Rodzaj obejmuje gatunki występujące na Madagaskarze[10][11].

Charakterystyka

Długość ciała (bez ogona) 8,4–14 cm, długość ogona 10–17,4 cm,; masa ciała 31–68 g[12]. Microcebus ma miękką i krótką sierść w kolorze szarym lub rudo-brązowym. Podbrzusze ma kolor biały. Miejsce ich występowania to m.in. lasy deszczowe.

Systematyka

Etymologia

  • Microcebus: gr. μικρος mikros „mały”; κήβος kēbos „długoogoniasta małpa”[13].
  • Scartes: gr. σκαρτης skartēs „skoczek”[14]. Gatunek typowy: Lemur murinus J.F. Miller, 1777.
  • Gliscebus: łac. glis, gliris „popielica”; κήβος kēbos „długoogoniasta małpa”[15]. Gatunek typowy: Lemur murinus J.F. Miller, 1777.
  • Myscebus (Myocebus): gr. μυς mus, μυος muos „mysz”; κήβος kēbos „długoogoniasta małpa”[16]. Gatunek typowy: Myscebus palmarum Lesson, 1840 (= Lemur murinus J.F. Miller, 1777).
  • Azema: J.E. Gray nie wyjaśnił znaczenia nazwy zwyczajowej[7][17]. Dunkel i współpracownicy w 2012 roku podjęli poszukiwania znaczenia nazwy w literaturze opublikowanej około 1870 roku. Nazwę tę znaleźli w brytyjskiej komedii The Palace of Truth autorstwa W.S. Gilberta, której premiera odbyła się 19 listopada 1870, prawie półtora tygodnia przed datą widniejącą na wstępie manuskryptu Graya, także opublikowanego w Londynie. W komedii jedna z postaci nosi imię Azema, więc autorzy doszli do wniosku, że Gray oglądał komedię i stworzył nazwę rodzajową na podstawie imion jej bohaterów[18]. Gatunek typowy: Cheirogaleus smithii J.E. Gray, 1842 (= Gliscebus rufus Lesson, 1840).
  • Murilemur: łac. mus, muris „mysz”; rodzaj Lemur Linnaeus, 1758 (lemur)[19]. Gatunek typowy: Lemur murinus J.F. Miller, 1777.

Podział systematyczny

Do rodzaju należą następujące gatunki[10][9]:

  • Microcebus murinus (J.F. Miller, 1777)mikrusek myszaty
  • Microcebus ganzhorni Hotaling, Foley, Lawrence, Bocanegra, Blanco, Rasoloarison, Kappeler, Barrett, Yoder & Weisrock, 2016
  • Microcebus manitatra Hotaling, Foley, Lawrence, Bocanegra, Blanco, Rasoloarison, Kappeler, Barrett, Yoder & Weisrock, 2016
  • Microcebus griseorufus Kollman, 1910mikrusek szarobrązowy
  • Microcebus danfossi Olivieri, Zimmermann, Randrianambinina, Rasoloharijaona, Rakotondravony, Guschanski & Radespiel, 2007mikrusek leśny
  • Microcebus bongolavensis Olivieri, Zimmermann, Randrianambinina, Rasoloharijaona, Rakotondravony, Guschanski & Radespiel, 2007mikrusek bongolaweński
  • Microcebus ravelobensis Zimmerman, Ehresmann, Zeitemann, Radespiel, Randrianambinina & Rakotoarison, 1997mikrusek złotobrązowy
  • Microcebus macarthurii Radespiel, Olivieri, Rasolofoson, Rakotondratsimba, Rakotonirainy, Rasoloharijoana, Randrianambinina, Ratsimbazafy, Ratelolahay, Randriamboavonjy, Rasolofoharivelo, Craul, Rakotozafy & Randrianarison, 2008mikrusek skryty
  • Microcebus jonahi Schüßler, Salmona, Blanco, Poelstra, Tiley, Andriambeloson, Bouchez, Campbell, Etter, Iribar, Hohenlohe, Hunnicutt, Johnson, Larsen, Mantilla-Contreras, Manzi, A. Miller, Randrianambinina, Rasolofoson, Stahlke, Weisrock, Williams, Chikhi, Louis, Yoder & Radespiel, 2020
  • Microcebus marohita Rasoloarison, Weisrock, Yoder, Rakotondravony & Kappeler, 2013mikrusek ryżawy
  • Microcebus gerpi Radespiel, Ratsimbazafy, Rasoloharijaona, Raveloson, Andriaholinirini, Rakotondravony, Randrianarison & Randrianambinina, 2011mikrusek długoogonowy
  • Microcebus tavaratra Rasoloarison, Goodman & Ganzhorn, 2000mikrusek brązowogrzbiety
  • Microcebus tanosi Rasoloarison, Weisrock, Yoder, Rakotondravony & Kappeler, 2013mikrusek większy
  • Microcebus jollyae Louis, Coles, Andriantompohavana, Sommer, Engberg, Zaonarivelo, Mayor & Brenneman, 2006mikrusek szarobrzuchy
  • Microcebus boraha Hotaling, Foley, Lawrence, Bocanegra, Blanco, Rasoloarison, Kappeler, Barrett, Yoder and Weisrock, 2016
  • Microcebus simmonsi Louis, Coles, Andriantompohavana, Sommer, Engberg, Zaonarivelo, Mayor & Brenneman, 2006mikrusek rudy
  • Microcebus mamiratra Andriantompohavana, Zaonarivelo, Engberg, Randriamampionona, McGuire, Shore, Rakotonomenjanahary, Brenneman & Louis, 2006mikrusek wyspowy
  • Microcebus margotmarshae Louis, Engberg, McGuire, McCormick, Randriamampionona, Ranaivoarisoa, Bailey, Mittermeier & Lei, 2008mikrusek reliktowy
  • Microcebus sambiranensis Rasoloarison, Goodman & Ganzhorn, 2000mikrusek sambirański
  • Microcebus arnholdi Louis, Engberg, McGuire, McCormick, Randriamampionona, Ranaivoarisoa, Bailey, Mittermeier & Lei, 2008mikrusek samotny
  • Microcebus mittermeieri Louis, Coles, Andriantompohavana, Sommer, Engberg, Zaonarivelo, Mayor & Brenneman, 2006mikrusek miedziany
  • Microcebus lehilahytsara Roos & Kappeler, 2005mikrusek kasztanowaty
  • Microcebus berthae Rasoloarison, Goodman & Ganzhorn, 2000mikrusek malutki
  • Microcebus myoxinus Peters, 1852mikrusek karłowaty
  • Microcebus rufus (Lesson, 1842)mikrusek rdzawy

Uwagi

  1. Wariant pisowni Myscebus Lesson, 1840.

Przypisy

  1. Microcebus, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).
  2. É. Geoffroy Saint-Hilaire: Histoire naturelle des mammifères, comprenant quelques vues préliminaires de philosophie naturelle et l’histoire des singes, des makis, des chauve-souris, et de la taupe. Paris: J. Rouvier et E. Le Bouvier, 1834, s. 24. (fr.).
  3. W. Swainson: On the Natural History and Classification of Quadrupeds. London: Longman, Rees, Orme, Brown, Green, & Longman, and John Taylor, 1835, s. 352, seria: Cabinet cyclopaedia. Natural history. (ang.).
  4. Lesson 1840 ↓, s. 216.
  5. Lesson 1840 ↓, s. 214.
  6. J.A. Wagner. Bericht über die Leistungen in der Naturgeschichte der Säugthiere während der beiden Jahre 1839 und 1840. „Archiv für Naturgeschichte”. 7 (2), s. 19, 1841. (niem.). 
  7. a b Gray 1870 ↓, s. 132.
  8. Gray 1870 ↓, s. 132, 135.
  9. a b Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 28–29. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
  10. a b C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 134–136. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
  11. D.E. Wilson & D.M. Reeder (red.): Genus Microcebus. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2020-11-01].
  12. Ch. Schwitzer, R.A. Mittermeier, E.E. Louis, Jr. & M.C. Richardson: Family Cheirogaleidae (Mouse, Giant Mouse, Dwarf and Fork-marked Lemurs). W: R.A. Mittermeier, A.B. Rylands & D.E. Wilson: Handbook of the Mammals of the World. Cz. 3: Primates. Barcelona: Lynx Edicions, 2013, s. 51–56. ISBN 978-84-96553-89-7. (ang.).
  13. Palmer 1904 ↓, s. 421.
  14. Palmer 1904 ↓, s. 621.
  15. Palmer 1904 ↓, s. 296.
  16. Palmer 1904 ↓, s. 443.
  17. Palmer 1904 ↓, s. 130.
  18. A.R. Dunkel, J.S. Zijlstra & C.P. Groves. Giant rabbits, marmosets, and British comedies: etymology of lemur names, part 1. „Lemur News”. 16, s. 66–67, 2012. ISSN 1608-1439. 
  19. Palmer 1904 ↓, s. 435.

Bibliografia

Media użyte na tej stronie

Wikispecies-logo.svg
Autor: (of code) -xfi-, Licencja: CC BY-SA 3.0
The Wikispecies logo created by Zephram Stark based on a concept design by Jeremykemp.
Microcebus myoxinus.jpg
Zwerg-Mausmaki (Microcebus myoxinus)