Mikulińce

Mikulińce

Мику́линці

Fragment ruin zamku w Mikulińcach
Herb Flaga
Państwo	Ukraina
Obwód	tarnopolski
Prawa miejskie	1595
Powierzchnia	4 km²
Populacja (2017) • liczba ludności • gęstość	3676[1] 850 os./km²
Nr kierunkowy	+380 3551
Kod pocztowy	48120
Tablice rejestracyjne	BO
Położenie na mapie obwodu tarnopolskiego Mikulińce
Położenie na mapie Ukrainy (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Mikulińce
Położenie na mapie Polski w 1939 r. (c) Lukasb1992 z polskiej Wikipedii, CC BY-SA 3.0 Mikulińce
49°23′N 25°36′E/49,383333 25,600000
Strona internetowa
Portal Ukraina

Galeria: rynek, kościół, zamek, cmentarz

Pałac Konopków i Reyów

Pałac Konopków i Reyów

Rynek na starej pocztówce

Kościół św. Trójcy i klasztor Misjonarzy w Mikulińcach

Zamek

Polski cmentarz

Krzyż na polskim grobie z nazwiskiem Józefa Partyki

Dawny herb Mikuliniec

Mikulińce (ukr. Мику́линці / Mykułynci) – osiedle typu miejskiego w rejonie trembowelskim obwodu tarnopolskiego, 18 km na południe od Tarnopola, nad rzeką Seret na Podolu na Ukrainie. Mikulińcom administracyjnie podlegają także: Wola (do 1939 r. Wola Mazowiecka), Konopkówka i Krzywki (odpowiednio ukr. Воля, Конопківка, Кривки). W okolicy znajduje się stacja kolejowa Mikulińce-Strusów, na linii z Tarnopola do Kopyczyniec.

Historia

Zamek w Mikulińcach. Schemat

Gród Mikulin wymieniany był w źródłach już w 1084 roku^[2]. Po najazdach tatarskich w połowie XIII w. osada upadła, a na jej miejscu powstała wieś Mikulińce.

Właścicielem miasteczka był Krzysztof Strzemeski^[3].

Aleksander Walewski, miecznik sieradzki, 1 maja 1723 sprzedał wielu posiadłości, m.in. klucz mikuliniecki, ks. Jerzemu Aleksandrowi Lubomirskiemu. Poprzednimi właścicielami Mikuliniec byli synowie Marianny z Koniecpolskich Walewskiej, wojewodzianki parnawskiej, oraz jej męża Zygmunta, kasztelana rozpirskiego, prawne sukcessorowie Jana Aleksandra Koniecpolskiego^[4].

16 grudnia 1758 król August III potwierdził prawa miejskie, których później austriackie władze zaborcze nie podtrzymały. W 1840 roku hrabia Mieczysław Rey uruchomił browar. Na przełomie XIX i XX wieku około połowy - z 4 tysięcy mieszkańców - stanowili Żydzi, resztę Polacy i Ukraińcy. W listopadzie 1918 Mikulińce znalazły się na obszarze proklamowanej przez Ukraińców Zachodnioukraińskiej Republiki Ludowej. 27.11.1918 roku podczas wojny polsko-ukraińskiej doszło tu do przegranej przez polski oddział pułkownika Czesława Rybińskiego bitwy. W latach 1920-1939 miasto w powiecie tarnopolskim, województwo tarnopolskie. Liczba ludności spadła, miejscowość miała charakter letniskowy. W ramach reformy administracyjnej 1.08.1934 utworzono Gminę Mikulińce. Po agresji ZSRR na Polskę - obszar ten włączono do Ukraińskiej SRR. W roku 1942 Niemcy wywieźli miejscowych Żydów do obozów zagłady. Po zakończeniu wojny władze radzieckie wysiedliły większość ludności polskiej na Dolny Śląsk.

Podczas okupacji pozbawione praw miejskich i włączone do wiejskiej gminy Mikulińce^[5].

Zabytki

• ruiny zamku^[6] z XVI w. Kiedy przywileje miastu na prawie magdeburskim nadawał w 1595 r. król Zygmunt III, w Mikulińcach istniał już zamek obronny wzniesiony przez Annę z Sieniawskich Jordanową. Potem na tej ziemi panowały słynne polskie rody - Koniecpolskich, Sieniawskich, Lubomirskich, Mniszchów, Konopków, Rejów^[7]
• odrestaurowany barokowy kościół pw. Trójcy Przenajświętszej z 1779 roku wybudowany i uposażony przez Ludwikę z Mniszchów Potocką, będąca wdową po hetmanie wielkim koronnym - Józefie Potockim. Po upadku ZSRR zwrócony rzymskokatolickiej Archidiecezji Lwowskiej
• pałac, dawniej Konopków i Reyów, mieści obecnie sanatorium
• na przykościelnym cmentarzu zachowały się stare polskie nagrobki.

Ludzie związani z miastem

• Ludwik Brudziński – burmistrz^[8]
• Marcin Twardowski – "snycerz mikuliniecki"

Osoby urodzone w Mikulińcach

• Karol Hukan (1888-1958) – polski rzeźbiarz
• Leon Król (1886-1959) – polski profesor, dyrektor Państwowego Gimnazjum i Liceum w Jaśle
• Czesław Krzyszowski (1922-2007) – polski doktor inżynier, żołnierz AK, generał dywizji Ludowego Wojska Polskiego
• Janusz Morgenstern (1922-2011) – polski reżyser i producent filmowy
• Antoni Piątkowski h. Korab (1875-1947) – polski społ., odznaczony Krzyżem K. Orderu Odrodzenia Polski przez I. Mościckiego
• Bronisław Szczyradłowski (1887-1940) - ppłk WP, kawaler Orderu Virtuti Militari, prawnik, ofiara zbrodni katyńskiej
• Józef Wojciechowski (1936-2007) – kierownik Śląskiego Obserwatorium Geofizycznego w Raciborzu, wieloletni radny tego miasta

Miasta partnerskie

• Sędziszów

Przypisy

Bibliografia

• Jan K. Ostrowski: Kościół pw. Św. Trójcy i klasztor Misjonarzy w Mikulińcach. [W:] Materiały do dziejów sztuki sakralnej na ziemiach wschodnich dawnej Rzeczypospolitej. Praca zbiorowa. T. 4. Cz. I: Kościoły i klasztory rzymskokatolickie dawnego województwa ruskiego. Kraków : Międzynarodowe Centrum Kultury, Drukarnia narodowa, 1996, s. 53—64. ISBN 83-85739-34-3.

Linki zewnętrzne

• Mikulińce ''z Wolą mazowiecką i Konopkówką'', [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VI: Malczyce – Netreba, Warszawa 1885, s. 412 .
• Zamek w Mikulińcach
• zdjęcia z Mikuliniec
• strona Browaru Mikulińce
• Archiwalne widoki miejscowości w bibliotece Polona
• Kościół Św. Trójcy w Mikulińcach na filmie z drona.