Milicja

Milicja stanu Nowy Jork podczas wojny secesyjnej
Nysa 522 w barwach Milicji Obywatelskiej (2011)

Milicja (łac. militia „służba wojskowa” od miles „żołnierz”)[1] – rodzaj oddziałów, zazwyczaj ochotniczych, których członkowie posiadają wyszkolenie wojskowe i wyposażeni są w broń palną, stanowiących jednostki pomocnicze lub rezerwowe dla regularnej armii lub partyzantki. Mogą być używane w stanie wyższej konieczności (klęski żywiołowe, zagrożenie wewnętrzne lub zewnętrzne i innych).

Milicje takie istnieją obecnie np. w Australii i Stanach Zjednoczonych (federalna Gwardia Narodowa oraz milicje stanowe) oraz Łotwie, a istniały w byłej Jugosławii (Obrona Terytorialna). W pewnym sensie charakter taki ma armia Szwajcarii[2].

Inne rodzaje milicji

Mianem milicji określa się także uzbrojone grupy paramilitarne, organizowane np. w celu zapewnienia samoobrony lub ochrony porządku na obszarach objętych działaniami wojennymi lub wojną domową. Mogą one również prowadzić działania ofensywne przeciwko innym ugrupowaniom, stosując np. metody partyzantki miejskiej lub nawet terrorystyczne (np. libańska wojna domowa, konflikt w Iraku).

W niektórych krajach nazwa milicja jest używana dla instytucji, której zadaniem jest ochrona bezpieczeństwa publicznego oraz ściganie przestępstw, czyli dla odpowiednika policji w innych krajach. W 1917 roku bolszewicy sowieccy powołali milicję (teoretycznie jej członkami byli chłopi i robotnicy – w przeciwieństwie do „burżuazyjnej” policji krajów kapitalistycznych). Po roku 1944 w wielu państwach pozostających pod wpływem ZSRR policje nosiły nazwę milicji (np. w Polsce była to Milicja Obywatelska)[3]. Po rozpadzie ZSRR milicje pozostały m.in. w Rosji do 2011 roku[4], na Ukrainie do 2015 roku[5] (patrz: ukraińska milicja), a do dzisiaj na Białorusi oraz w nieuznawanych republikach: Abchazji, Donieckiej i Ługańskiej Republice Ludowej.

Przypisy

  1. Władysław Kopaliński: militaria; militaryzm. W: Słownik wyrazów obcych i zwrotów obcojęzycznych [on-line]. slownik-online.pl. [dostęp 2018-11-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-11-03)].
  2. Federal Constitution of the Swiss Confederation (ang.). admin.ch. [dostęp 2015-09-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-07-28)].
  3. Policje były w Albanii: Kakavije, arrestohet në flagrancë një shtetas për dhënie ndihmë për kalim të paligjshëm të kufirit (alb.). asp.gov.al. [dostęp 2015-09-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-09-23)]. oraz w NRD.
  4. Policja zamiast milicji. Rosja zrywa z radziecką tradycją. Newsweek Polska, 1.03.2011. [dostęp 2020-11-10].
  5. Ukraina zamienia milicję na policję. Mundury jak z USA, łapówki mają się skończyć. wyborcza.pl. [dostęp 2015-09-27].

Media użyte na tej stronie

Peshmurga Kurdish Militia.jpg
Autor: Jim Gordon, Licencja: CC BY 2.0
Peshmurga Kurdish Militia, cleaning and maintaining weapons at USACE villa, Erbil Kurdistan.
NewYorkStateMilitiaCivilWar.jpg
Photo of New York State Militia during Civil War: Co. "E", 22nd N.Y. State Militia, near Harpers Ferry (National Archives).
  • ARC Identifier: 524561
  • Local Identifier: 111-B-142
  • Title: Co. "E", 22nd N.Y. State Militia, near Harpers Ferry, ca. 1860 - ca. 1865
  • Digital Copy associated with the title
  • Large image (76350 Bytes)
  • Creator: War Department. Office of the Chief Signal Officer. (08/01/1866 - 09/18/1947) ( Most Recent).
  • Type of Archival Materials: Photographs and other Graphic Materials
  • Level of Description: Item from Record Group 111: Records of the Office of the Chief Signal Officer, 1860 - 1982. Series: Mathew Brady Photographs of Civil War-Era Personalities and Scenes, 1921 - 1940.
  • Location: Still Picture Records LICON, Special Media Archives Services Division (NWCS-S), National Archives at College Park, 8601 Adelphi Road, College Park, MD 20740-6001 PHONE: 301-837-3530, FAX: 301-837-3621, EMAIL: stillpix@nara.gov
  • Coverage Dates: ca. 1860 - ca. 1865
Samochód polskiej Milicji.jpg
Autor: Ming44, Licencja: CC BY-SA 3.0
Samochód polskiej Milicji.