Milorad Dodik

Milorad Dodik

Milorad Dodik (2010)
Data i miejsce urodzenia	12 marca 1959 Laktaši
Prezydent Republiki Serbskiej
Okres	od 15 listopada 2022
Poprzednik	Željka Cvijanović
Prezydent Republiki Serbskiej
Okres	od 15 listopada 2010 do 17 listopada 2018
Poprzednik	Rajko Kuzmanović
Następca	Željka Cvijanović
Premier Republiki Serbskiej
Okres	od 28 lutego 2006 do 15 listopada 2010
Poprzednik	Pero Bukejlović
Następca	Anton Kasipović (p.o.)
Okres	od 18 stycznia 1998 do 12 stycznia 2001
Poprzednik	Gojko Kličković
Następca	Mladen Ivanić
Przewodniczący Prezydium Bośni i Hercegowiny
Okres	od 17 listopada 2018 do 20 lipca 2019
Poprzednik	Bakir Izetbegović
Następca	Željko Komšić
Odznaczenia

Milorad Dodik (ur. 12 marca 1959 w Laktaši) – polityk serbski Bośni i Hercegowiny. Premier Republiki Serbskiej od 28 lutego 2006 do 15 listopada 2010 oraz w okresie od 18 stycznia 1998 do 12 stycznia 2001. Przewodniczący Sojuszu Niezależnych Socjaldemokratów. Prezydent Republiki Serbskiej od 15 listopada 2010 do 17 listopada 2018.

Kariera polityczna

Dodik ukończył studia w dziedzinie nauk politycznych na Uniwersytecie Belgradzkim. Od 1986 do 1990 zasiadał we władzach miejskich Laktaši. W 1990 w pierwszych wielopartyjnych wyborach w Bośni i Hercegowinie, został wybrany do parlamentu Socjalistycznej Republiki BiH.

W czasie wojny w Bośni został członkiem Zgromadzenia Narodowego Republiki Serbskiej. Założył w tym czasie Klub Niezależnych Członków Parlamentu, który był w opozycji do Serbskiej Partii Demokratycznej, mającej większość w parlamencie.

Klub stał się zalążkiem utworzonego w 1996 Sojuszu Niezależnych Socjaldemokratów. Dodik stał się jego liderem. W 1997 ponownie został wybrany do Zgromadzenia Narodowego Republiki Serbskiej.

W styczniu 1998 prezydent Republiki Serbskiej Biljana Plavšić mianowała Dodika szefem rządu. Dodik sprawował urząd do stycznia 2001. Stanowisko premiera ponownie objął 28 lutego 2006. Po wyborach parlamentarnych w listopadzie 2006 zachował urząd szefa rządu. 15 listopada 2010 objął urząd prezydenta, po wygranych wyborach.

W 2018 został wybrany jako przedstawiciel Serbów do Prezydium Bośni i Hercegowiny^[1]. Od 17 listopada 2018 do 20 lica 2019 i ponownie od 20 listopada 2020 do 20 lipca 2021 jej przewodniczący.

W styczniu 2022 wyraził przekonanie, że wraz z końcem kadencji prezydenta Stanów Zjednoczonych Joe Bidena (2025) serbska część Bośni i Hercegowiny powinna wejść w skład Republiki Serbii^[2].

15 listopada 2022 po wygranych wyborach, ponownie objął urząd prezydenta Republiki Serbskiej^[3].

Dodik w swoich wypowiedziach wielokrotnie negował i podważał zbrodnie popełnione przez Serbów na Bośniakach, w tym masakrę w Srebrenicy ^[4].

Stosunek do układu z Dayton

Milorad Dodik od lat podejmuje działania, które długofalowo osłabiają postanowienia układu z Dayton, w tym serbskiemu sprzyjają separatyzmowi oraz przekształceniu Bośni i Hercegowiny w luźną konfederację. Wskazuje się także, że wieloletni udział Dodika i jego partii we władzach doprowadził do podporządkowania instytucji Republiki Serbskiej interesom grupy wpływu powiązanej z tym politykiem. Jego silnej pozycji na scenie politycznej sprzyjać ma także kontrola nad mediami i wpływy w wymiarze sprawiedliwości. Do działań podejmowanych przez Dodika i jego partię w celu zmiany status quo w praktyce funkcjonowania Bośni i Hercegowiny zalicza się m.in. stosowanie groźby secesji, blokowanie reform ograniczających autonomię części składowych BiH oraz podpisywanie umów międzynarodowych przez władze Republiki Serbskiej w sprawach, w których kompetencje przypisane są władzom centralnym. Polityka Dodika osłabiająca instytucje Bośni i Hercegowiny cieszy się poparciem Federacji Rosyjskiej^[5]. Ponadto Dodik zdystansował się od stanowisk potępiających rosyjską inwazję na Ukrainę i opowiedział się przeciwko zachodnim sankcjom. Wskazuje się, że polityka ta współgra z rosyjskimi działaniami mającymi na celu destabilizację Bośni i Hercegowiny oraz wpływanie na sytuację na Bałkanach Zachodnich^[6]. Działania podejmowane przez Dodika i jego partię przeciwko postanowieniom układu z Dayton wywołały m.in. amerykańskie sankcje wprowadzone na niego i powiązane z nim media^[7].

Odznaczenia

• Order Przyjaźni (Rosja, 2011)^[8]

Przypisy

Linki zewnętrzne

• strona rządu Republiki Serbskiej
• strona oficjalna Sojuszu Niezależnych Demokratów
• Informacja o zaprzysiężeniu na prezydenta
• Milorad Dodik