Mimansa

Mimansa (dewanagari मीमांसा, trl. Mīmāṃsā) – ortodoksyjny kierunek w filozofii indyjskiej, jedna z darśan. Powstał prawdopodobnie w IV wieku p.n.e. Założył go Dźajmini. Jego wyznawcy to mimansakowie[1].

Według mimansy Wedy są źródłem wewnętrznej wiedzy, są wieczne i nieomylne. Zajmując się wedyjskim rytuałem ofiarnym i objaśnieniami o sposobach składania ofiar wedyjskich[2], przedstawiciele szkoły próbowali przeprowadzić systematyczną interpretacje tekstów wedyjskich i usunąć istniejące sprzeczności. Ważnym założeniem mimamsy jest wiara w zbawienie poprzez czyny (co zbliżone jest do filozofii karmajogi). Funkcjonuje pod nazwą „karmamimasa”.

Przedstawiciele szkoły i ich dzieła:

„Mimansasutra”
„Samkarsanakanda” („Rozdział podsumowujący”) – komentarz do Mimamsasutr
  • Śabaraswamin (IV w. n.e.)
„Mimansabhaszja” („Szczegółowy komentarz do systemu mimansy”)
  • Kumarila (VII w. n.e.) – założyciel szkoły mimansy, nurt polemiczny, teorie poznania
„Slokawarttika” („Wierszowany komentarz uzupełniający”),
„Tantra-varttika” („Objawienie doktryny”),
„Tup-tika” („Mały komentarz”),
„Brhata – tika” („Wielki komentarz”),
  • Prabhakara Miśra (VII w. n.e.) – założyciel szkoły mimansy, nurt tradycyjny, rytualistyczny
„Nibandhana”,
„Laghwi” („Wiwarana”)
  • Mandanamiśra (ok. 700 r.)
„Bhavanavireka” („Rozpatrzenie idei siły stwórczej wezwania”),
„Vidhiviveka” („Rozpatrzenie kwestii wezwania wedyjskiego”)
  • Umweka (VIII w. n.e.)
„Ślokawarttika”
  • Śalikanatha Miśra (VIII/IX w. n.e.)
„Prakaranapańćika” („Objaśnienie w formie samodzielnego dzieła”),
„Rjuwimalapaćika” („Właściwe i klarowne objaśnienie”)
  • Murari Miśra (1150–1220 r.) – założyciel szkoły mimansy
  • Sućarita Miśra
„Kasika” („Komentarz z Benares”)
  • Parthasavathi Miśra (ok. XI w. n.e.)
„Njajaratnakara” („Kopalnia klejnotów logiki”),
„Śastradipika” („Rozjaśnienie nauk”),
„Nyaya-ratnamala” („Girlanda klejnotów dialektyki”)
  • Apadewa (XVII w. n.e.)
„Mimamsanyayaprakasa” („Objaśnienie reguł mimansy”)
„Arthasamgraha” („Kompendium przedmiotów rozważań”)

Przypisy

  1. ↑ Filozofia Wschodu. Beata Szymańska (red.). Wyd. 1. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2001. ISBN 83-233-1487-X.
  2. ↑ Obraz świata w hinduizmie. W: Andrzej Szyszko-Bohusz: Hinduizm, buddyzm, islam. Wyd. 1. Wrocław: Ossolineum, 1990, s. 20. ISBN 83-04-03162-0.

Bibliografia

  • Informacje za zgodą autora dodane ze strony http://www.religieifilozofie.prv.pl
  • Erich Frauwallner „HISTORIA FILOZOFII INDYJSKIEJ”, tom I – II, Warszawa, PWN, 1990.
  • Louis Frédéric: Słownik cywilizacji indyjskiej. Przemysław Piekarski (red. nauk.). Wyd. 1. T. 2. Katowice: Wydawnictwo „Książnica”, 1998, seria: Słowniki Encyklopedyczne „Książnicy”. ISBN 83-7132-370-0.