Ministerstwo Edukacji Narodowej

Ministerstwo Edukacji Narodowej

Państwo	Polska
Data utworzenia	14 października 1773 3 stycznia 1918
Data likwidacji	1 stycznia 2021
Minister	Przemysław Czarnek
Adres
al. Jana Chrystiana Szucha 25 00-918 Warszawa
Położenie na mapie Warszawy (c) Mfloryan at pl.wikipedia, CC BY 2.5 Ministerstwo Edukacji Narodowej
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Ministerstwo Edukacji Narodowej
Położenie na mapie województwa mazowieckiego Ministerstwo Edukacji Narodowej
52°13′03,6″N 21°01′25,4″E/52,217667 21,023722
Strona internetowa

Gabinet ministra

Ministerstwo Edukacji Narodowej (MEN) – polski urząd administracji rządowej obsługujący ministra właściwego do spraw działu administracji rządowej oświata i wychowanie, przywrócony 5 maja 2006 w wyniku podziału Ministerstwa Edukacji i Nauki na MEN i Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Zlikwidowany, w jego miejsce od 1 stycznia 2021 istnieje Ministerstwo Edukacji i Nauki.

Kierownictwo (na dzień zniesienia ministerstwa)

• Przemysław Czarnek (PiS) – minister edukacji i nauki od 19 października 2020
• Marzena Machałek (PiS) – sekretarz stanu od 10 marca 2017
• Dariusz Piontkowski (PiS) – sekretarz stanu od 23 października 2020
• Maciej Kopeć (PiS) – podsekretarz stanu od 4 stycznia 2016
• Sławomir Adamiec – dyrektor generalny

Główne zadania

• sprawy związane z wychowaniem przedszkolnym, kształceniem ogólnokształcącym, specjalnym i zawodowym;
• ustalanie programów, podręczników i środków dydaktycznych nauczania;
• opracowanie egzaminów zewnętrznych;
• pomoc stypendialna dla uczniów;
• zatrudnianie nauczycieli, ich awanse i wynagrodzenia;
• polityka państwa dla młodzieży;
• organizowanie roku szkolnego.

Struktura organizacyjna

W skład ministerstwa wchodzi Gabinet Polityczny Ministra oraz następujące jednostki organizacyjne^[1]

• Departament Ekonomiczny
• Departament Funduszy Strukturalnych
• Departament Informacji i Promocji
• Departament Kształcenia Ogólnego
• Departament Podręczników, Programów i Innowacji
• Departament Prawny
• Departament Strategii, Kwalifikacji i Kształcenia Zawodowego
• Departament Współpracy Międzynarodowej
• Departament Współpracy z Samorządem Terytorialnym
• Departament Wychowania i Kształcenia Integracyjnego
• Biuro Administracyjne
• Biuro Kontroli
• Biuro Organizacyjne
• Samodzielne Stanowisko do spraw Audytu Wewnętrznego.

Jednostki organizacyjne podległe ministrowi^[2]:

• Centralna Komisja Egzaminacyjna z siedzibą w Warszawie
• Centrum Informatyczne Edukacji z siedzibą w Warszawie
• Ośrodek Rozwoju Edukacji w Warszawie
• Ośrodek Rozwoju Polskiej Edukacji za Granicą z siedzibą w Warszawie

Jednostki organizacyjne nadzorowane przez ministra^[2]:

• Instytut Badań Edukacyjnych z siedzibą w Warszawie

Jednostki organizacyjne nadzorowane przez ministra wspólnie z innymi organami^[2]:

• Centrum Nauki Kopernik z siedzibą w Warszawie

Historia

Pierwszym centralnym urzędem państwowym w Polsce właściwym w sprawach oświaty i wychowania była utworzona 14 października 1773 Komisja Edukacji Narodowej^[3][4], uznawana za pierwsze w świecie ministerstwo nauki, oświaty i wychowania^[4]. Po okresie rozbiorów zostało utworzone 3 stycznia 1918 Ministerstwo Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego^[5]. Po II wojnie światowej resort właściwy dla spraw oświaty i wychowania nosił różne nazwy i miał różne zakresy działania.

W 1945 Ministerstwo Oświaty założyło Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych (od 1974 Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne)^[6].

W 2019 Ministerstwo Edukacji Narodowej nie zdołało zapobiec rozpoczęciu 8 kwietnia ogólnopolskiego strajku nauczycieli, do którego przystąpiło blisko 2/3 ogółu publicznych placówek oświaty^[7].

Ministerstwo zostało zlikwidowane na mocy rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 17 grudnia 2020 r. w sprawie utworzenia Ministerstwa Edukacji i Nauki oraz zniesienia Ministerstwa Edukacji Narodowej i Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego, a w jego miejsce od 1 stycznia 2021 zostało utworzone Ministerstwo Edukacji i Nauki^[8].

W latach 1951–1972 w Ministerstwie (wtedy, Oświaty) istniała m.in. jednostka zajmująca się akcjami kolonijnymi (Pełnomocnik Rządu do Spraw Wczasów dla Dzieci i Młodzieży)^[9].

Siedziba

• Siedzibą Ministerstwa jest gmach Ministerstwa Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego w Warszawie. Budynek wybudowany w latach 1925–1930 według projektu profesora Zdzisława Mączeńskiego dla ówczesnego Ministerstwa Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego.

Mauzoleum Walki i Męczeństwa w Warszawie

Muzeum mieści się w dawnej siedzibie Gestapo w alei Jana Chrystiana Szucha 25 i jest filią Muzeum Więzienia Pawiak będącego oddziałem Muzeum Niepodległości^[10].

Lista ministrów właściwych do spraw oświaty i wychowania

Prezesi Komisji Edukacji Narodowej

• Ignacy Jakub Massalski od 1773 do 1776
• Michał Jerzy Poniatowski od 1776 do 1794

Ministrowie wyznań i oświecenia publicznego

• Joachim Lelewel w 1831
• Kajetan Garbiński w 1831

Ministrowie wyznań religijnych i oświecenia publicznego

• Ksawery Prauss od 1918 do 1919
• Jan Łukasiewicz w 1919
• Tadeusz Łopuszański od 1919 do 1920
• Maciej Rataj od 1920 do 1921
• Antoni Ponikowski od 1921 do 1922
• Julian Nowak w 1922
• Kazimierz Władysław Kumaniecki w 1922
• Józef Mikułowski-Pomorski od 1922 do 1923
• Stanisław Głąbiński w 1923
• Bolesław Miklaszewski od 1923 do 1924
• Stanisław Grabski od 1925 do 1926
• Józef Mikułowski-Pomorski w 1926
• Antoni Sujkowski w 1926
• Kazimierz Bartel od 1926 do 1927
• Gustaw Dobrucki od 1927 do 1928
• Kazimierz Świtalski od 1928 do 1929
• Sławomir Czerwiński od 1929 do 1931
• Janusz Jędrzejewicz od 1931 do 1934
• Wacław Jędrzejewicz od 1934 do 1935
• Wojciech Alojzy Świętosławski od 1935 do 1939

Ministrowie oświaty

• Stanisław Skrzeszewski (PPR) od 31 grudnia 1944 do 28 czerwca 1945 (wcześniej od 20 lipca 1944 kierownik resortu oświaty PKWN)
• Czesław Wycech (ZSL) od 28 czerwca 1945 do 5 lutego 1947
• Stanisław Skrzeszewski (PPR/PZPR) od lutego 1947 do 7 lipca 1950
• Witold Jarosiński (PZPR) od 7 lipca 1950 do 4 sierpnia 1956
• Feliks Baranowski (PZPR) od 11 września 1956 do 13 listopada 1956
• Władysław Bieńkowski (PZPR) od 13 listopada 1956 do 27 października 1959
• Wacław Tułodziecki (PZPR) od 27 października 1959 do 11 listopada 1966

Minister oświaty i szkolnictwa wyższego

• Henryk Jabłoński (PZPR) od 11 listopada 1966 do 28 marca 1972

Ministrowie oświaty i wychowania

• Jerzy Kuberski (PZPR) od 29 marca 1972 do 8 lutego 1979
• Józef Tejchma (PZPR) od 8 lutego 1979 do 2 kwietnia 1980
• Krzysztof Kruszewski (PZPR) od 3 kwietnia 1980 do 12 lutego 1981
• Bolesław Faron (PZPR) od 12 lutego 1981 do 6 listopada 1985
• Joanna Michałowska-Gumowska (PZPR) od 12 listopada 1985 do 23 października 1987

Ministrowie edukacji narodowej

• Henryk Bednarski (PZPR) od 23 października 1987 do 14 października 1988
• Jacek Fisiak (PZPR) od 14 października 1988 do 1 sierpnia 1989
• Henryk Samsonowicz (bezpartyjny, NSZZ „Solidarność”) od 12 września 1989 do 14 grudnia 1990
• Robert Głębocki (bezpartyjny) od 12 stycznia 1991 do 5 grudnia 1991
• Andrzej Stelmachowski (bezpartyjny) od 23 grudnia 1991 do 5 czerwca 1992
• Zdobysław Flisowski (bezpartyjny) od 11 lipca 1992 do 26 października 1993
• Aleksander Łuczak (PSL) od 26 października 1993 do 1 marca 1995
• Ryszard Czarny (SdRP) od 4 marca 1995 do 26 stycznia 1996
• Jerzy Wiatr (SdRP) od 15 lutego 1996 do 17 października 1997
• Mirosław Handke (bezpartyjny, AWS) od 31 października 1997 do 20 lipca 2000
• Edmund Wittbrodt (bezpartyjny, AWS) od 20 lipca 2000 do 19 października 2001

Ministrowie edukacji narodowej i sportu

• Krystyna Łybacka (SLD) od 19 października 2001 do 2 maja 2004
• Mirosław Sawicki (bezpartyjny) od 2 maja 2004 do 1 września 2005

Ministrowie edukacji narodowej

• Mirosław Sawicki (bezpartyjny) od 1 września 2005 do 31 października 2005

Minister edukacji i nauki

• Michał Seweryński (PiS) od 31 października 2005 do 5 maja 2006

Ministrowie edukacji narodowej

• Roman Giertych (LPR) od 5 maja 2006 do 13 sierpnia 2007
• Ryszard Legutko (bezpartyjny) od 13 sierpnia 2007 do 16 listopada 2007
• Katarzyna Hall (bezpartyjna) od 16 listopada 2007 do 18 listopada 2011
• Krystyna Szumilas (PO) od 18 listopada 2011 do 27 listopada 2013
• Joanna Kluzik-Rostkowska (PO) od 27 listopada 2013 do 16 listopada 2015
• Anna Zalewska (PiS) od 16 listopada 2015 do 4 czerwca 2019
• Dariusz Piontkowski (PiS) od 4 czerwca 2019 do 19 października 2020
• Przemysław Czarnek (PiS) od 19 października 2020 do 1 stycznia 2021

Minister edukacji i nauki

• Przemysław Czarnek (PiS) od 1 stycznia 2021

Przypisy

Zobacz też

• Ministerstwa w III Rzeczypospolitej
• Szkoła tysiąclecia

Linki zewnętrzne

• Strona internetowa Ministerstwa Edukacji Narodowej. [dostęp 2019-02-21].
• Cyfrowa wersja „Dziennika Urzędowego Ministerstwa Oświaty”