Ministerstwo Kultury i Sztuki (PRL)

Ministerstwo Kultury i Sztuki
Państwo

 PRL

Data utworzenia

15 września 1944

Data likwidacji

4 września 1997

Siedziba

Warszawa

brak współrzędnych

Ministerstwo Kultury i Sztuki (PRL) – polskie ministerstwo istniejące w latach 1944–1997, powołane w celu ustalania kierunków rozwoju kultury i sztuki oraz wspierania jej działalności. Minister był członkiem Rady Ministrów.

Ustanowienie urzędu w 1944

Na podstawie ustawy Krajowej Rady Narodowej z 1944 r. o tymczasowym  trybie wydawania dekretów z mocą ustawy PKWN postanowił powołać Resort Kultury i Sztuki[1].

Ministrowie

Zakres działania resortu z 1944

  • piecza  na twórczością oraz sztuką odtwórczą w dziedzinie literatury, teatru, muzyki, choreografii, sztuk plastycznych i zdobniczych, fotografiki, cyrku,
  • krzewienie kultury i sztuki w  kraju ;
  • propaganda polskiej kultury i sztuki za granicą,
  • piecza nad muzeami i ich zakładanie oraz ochrona zabytków,
  • szkolnictwo artystyczne. Resort kultury i Sztuki dzielił się  na następujące wydziały:
  • ogólny,
  • szkolnictwa artystycznego,
  • teatralny,
  • muzyczny,
  • sztuk plastycznych,
  • muzeów i konserwacji zabytków,
  • literatury,
  • fotografiki
  • estrady i cyrku (referat),
  • radia, kina i płyt. (referat).

W grudniu 1944 r. powołano Rząd Tymczasowy PR w ramach którego kierownik Resortu Kultury i Sztuki uzyskał rangę  Ministra Kultury i Sztuki.

Zakres działania urzędu z 1961

Na podstawie ustawy z 1961 r. o zakresie działania Ministra Kultury i Sztuki ustanowiono urząd[2].

Zakres działania Ministra Kultury i Sztuki obejmował sprawy:

  • realizowania państwowej polityki kulturalnej oraz koordynowania działalności urzędów, instytucji państwowych, społecznych i gospodarczych w tej dziedzinie,
  • twórczości artystycznej i opieki nad twórcami oraz popieranie społecznej działalności artystycznej,
  • bibliotek i czytelnictwa, muzeów i ochrony zabytków,
  • kształcenia artystycznego oraz studiów kulturalno-oświatowych,
  • przedsiębiorstw i instytucji: artystycznych i widowiskowych, wydawnictwa, księgarskich,
  • nagrań fonograficznych, produkcji, rozpowszechniania i wyświetlania filmów oraz produkcji przemysłowej przedsiębiorstw resortu dla potrzeb kinematografii, produkcji instrumentów muzycznych i płyt gramofonowych,
  • przemysłu fonograficznego,
  • współpracy z zagranica w dziedzinie kultury i sztuki w porozumieniu z Ministrem Spraw Zagranicznych,
  • udzielanie na podstawie szczegółowych przepisów zezwoleń na prowadzenie działalności w dziedzinie objętych zakresem działania Ministerstwa Kultury i Sztuki.

Zakres działania urzędu z 1982 r.

Na podstawie ustawy z 1982 r. o urzędzie Ministra Kultury i Sztuki powołano urząd[3].

Celem działalności urzędu było:

  • stwarzanie warunków dla rozwoju wszystkich dziedzin kultury narodowej,
  • zapewnienie powszechnego i demokratycznego uczestnictwa społeczeństwa w życiu kulturalnym,
  • ochrony dóbr kultury oraz tradycji i dziedzictwa narodowego,
  • upowszechnianie humanistycznych wartości kultury narodowej i światowej,
  • dbanie o właściwe miejsce kultury w życiu narodu i w rozwoju społeczno-gospodarczym socjalistycznego Państwa.

Do zakresu działania urzędu należały sprawy:

  • określania kierunków polityki kulturalnej i sposobów jej realizacji,
  • popierania twórczości artystycznej i literackiej, - popierania twórczości artystycznej i literackiej,
  • plastyki i wystaw artystycznych,
  • kinematografii,
  • wydawnictw, księgarstwa, bibliotek i czytelnictwa,
  • przemysłu poligraficznego, muzycznego i fonograficznego,
  • tworzenia warunków do upowszechniania twórczości oraz ochrony praw twórców i artystów wykonawców,
  • tworzenia warunków rozwoju placówek upowszechniania kultury,
  • rozwoju społecznego ruchu kulturalnego i artystycznego,
  • ochrony dóbr kultury, muzealnictwa oraz kultury ludowej i rękodzieła artystycznego,
  • szkolnictwa artystycznego i kształcenia w dziedzinie kultury i sztuki,
  • edukacji kulturalnej dzieci i młodzieży, w porozumieniu z Ministerstwem Oświaty i Wychowania,  
  • upowszechniania kultury polskiej za granicą oraz współpracy z zagranicą w dziedzinie kultury i sztuki w porozumieniu z Ministrem Spraw Zagranicznych.

Zniesienie urzędu

Na podstawie ustawy z 1997 r. o działach administracji rządowej, określono zakres działów administracji rządowej oraz właściwości ministra kierującego danym działem. W ramach klasyfikacji administracji rządowej ustanowiono dział kultura, obejmujący sprawy działalności kulturalnej, w tym mecenatu państwowego nad działalnością kulturalną[4].

Na podstawie rozporządzenie Rady Ministrów z 1999 r. w sprawie utworzenia Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego ustanowiono nowy resort[5].


Przypisy

  1. ↑ Dekret Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego z dnia 15 września 1944 r. o zakresie działania i organizacji Resortu Kultury i Sztuki. Dz.U. z 1944 r. nr 5, poz. 25
  2. ↑ Ustawa z dnia 16 lutego 1961 r. o zakresie działania Ministra Kultury i Sztuki. Dz.U. z 1961 r. nr 10, poz. 53
  3. ↑ Ustawa z dnia 4 maja 1982 r. o urzędzie Ministra Kultury i Sztuki. Dz.U. z 1982 r. nr 14, poz. 112
  4. ↑ Ustawa z dnia 4 września 1997 r. o działach administracji rządowej. Dz.U. z 1997 r. nr 141, poz. 943
  5. ↑ Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 26 października 1999 r. w sprawie utworzenia Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Dz.U. z 1999 r. nr 91, poz. 1014

Media użyte na tej stronie

Flag of Poland (1928–1980).svg
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).
Flag of Poland (1927–1980).svg
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).