Minojczycy

Strefa wpływów Minojczyków, Kreta zaznaczona na czerwono

Minojczycy – lud zamieszkujący w starożytności wyspę Kretę.

Historia

Pierwsze udokumentowane ślady osadnictwa na Krecie pochodzą sprzed 9 tysiącleci.

Minojczycy przybyli dużo później, najprawdopodobniej z Azji Mniejszej, czyli zachodnich wybrzeży obecnej Turcji bądź z Afryki (według Evansa). Ich nazwa pochodzi od mitycznego króla Minosa.

Lud ten stworzył na Krecie zaawansowaną i bogatą cywilizację, nazywaną kreteńską lub minojską. Cywilizacja Minojczyków obecna była na wyspie przez przeszło 1000 lat. Jej rozkwit przypada na okres od II tysiąclecia p.n.e., kiedy wzniesione zostają pałace – centra władzy o wielu funkcjach. Ośrodki te legły w gruzach ok. 1700 p.n.e. prawdopodobnie wskutek kataklizmu spowodowanego falami tsunami. Nastąpiła II fala imigracji, być może z wybrzeży Libii. Nowe pałace zostały zniszczone ok. połowy XV w p.n.e. Od tego czasu na Krecie rządzili już władcy greccy, Achajowie (Mykeńczycy), ok. 1100 p.n.e. zastąpieni przez inny lud grecki – Dorów.

Na wzniesieniu pod dzisiejszym Heraklionem zbudowano pierwsze lepianki. Część mieszkańców zamieszkiwała groty. Do ostrzy noży i strzał używano twardych skał i kamienia oraz obsydianu. Ludzie ci żyli z uprawy roli, hodowali zwierzęta. Przędli wełnę i tkali. Dobrobyt pochodził bezpośrednio z wymiany towarowej. Kraj przecięty został siecią dróg w odcinkach brukowanych. Droga między Knossos a Fajstos wyposażona została w strażnice. Minojczycy budowali miasta z systemem kanalizacyjnym, porty i kaplice na turniach. Posługiwali się pismem – najpierw obrazkowym, z którego rozwinęło się hieroglificzne, a następnie pismem symbolicznym tzw. linearnym. Domy były skanalizowane za pomocą glinianych rur. Ścieki odprowadzano kamiennymi korytami.

Ruiny pałacu w Knossos

Czcili, podobnie jak inne ówczesne ludy, boginię płodności i urodzaju, której wizerunek urabiali w glinie. Minojczycy byli ludem pobożnym, kult celebrowano w grotach, w kaplicach pałacowych i na górskich szczytach. Główną postacią kultu było bóstwo żeńskie przedstawiane w stroju minojskim. Jej towarzyszem jest młody bóg, nierzadko uzbrojony.

Zjawiska charakterystyczne dla kultury minojskiej to przede wszystkim budownictwo pałacowe. Sztuka świadczy o zainteresowaniu przyrodą, ubiory o wyrafinowaniu i smaku. W połowie XV w.p.n.e. pałac w Knossos został zniszczony. Podobny los spotkał wszystkie znane miasta i osady minojskie. Bezpośrednią przyczyną był ogień, który spowodowany został trzęsieniem ziemi i wcześniejszym wybuchem wulkanu na Santa Irini (Santoryn). Prawdopodobnie inwazja Greków z kontynentu ułatwiona została przez serię fal tsunami.

Jeżeli Minojczycy byli mocno spokrewnieni z Mykeńczykami z kontynentalnej Grecji[1], to nie mogli pochodzić ani z Afryki, ani z Azji.

Przypisy

  1. Iosif Lazaridis i inni, Genetic origins of the Minoans and Mycenaeans, „Nature”, 548 (7666), 2017, s. 214–218, DOI10.1038/nature23310, ISSN 0028-0836 [dostęp 2017-08-23] (ang.).

Media użyte na tej stronie

WpływyMinojczykówKreta.PNG
Autor: Mexicano, user es wiki, Licencja: CC BY 3.0
Mapa obrazująca strefę wpływów Minojczyków. Kreta jest zaznaczona kolorem czerwonym.
Knossos - 07.jpg
Autor: Lapplaender, Licencja: CC BY-SA 3.0 de
Blick über den Zentralhof des minoischen Palastes von Knossos auf der griechischen Insel Kreta (links der Eingang zum Thronsaal und rechts das teilweise wiederhergestellte westliche Säulenvestibül des Korridors des Nordeingangs mit dem Relieffresko des Stiers)