Minuskuł 482 (Gregory-Aland)

Minuskuł 482
Ilustracja
Podobizna Ewangelisty Jana na 226 verso
Data powstania1285
RodzajKodeks minuskułowy
Numer482
Zawartośćcztery Ewangelie
Językgrecki
Rozmiary19 × 15,2 cm
Typ tekstutekst bizantyński
KategoriaV
Miejsce przechowywaniaBritish Library

Minuskuł 482 (wedle numeracji Gregory-Aland), ε 1017 (w numeracji von Sodena)[1] – rękopis Nowego Testamentu pisany minuskułą na pergaminie w języku greckim. Według kolofonu został sporządzony w roku 1285[2]. Na liście Scrivenera rękopis znajduje się pod numerem 570[3]. Rękopis zachował się w całości, jednak w niektórych partiach atrament jest wyblakły. Został sporządzony przez niedokładnego skrybę, o czym świadczy wiele niezwykłych wariantów tekstowych, z których znaczna część nie występuje w żadnym innym rękopisie. Posiada księgi liturgiczne oraz marginalia. Powstał prawdopodobnie w Konstantynopolu, przechowywany jest w Londynie.

Opis rękopisu

Kodeks składa się z 317 pergaminowych kart (19 na 15,2 cm)[2][4]. Pergamin jest cienki i dobrej jakości. Karty kodeksu są ułożone w quarto. Później dodano kilka papierowych kart na początku i jedną na końcu rękopisu[5].

Zawiera pełny tekst czterech Ewangelii, bez żadnych luk, na kartach 6v-288v kodeksu. W niektórych partiach rękopisu tekst wyblakł[6]. Zawiera ponadto tablice Kanonów Euzebiusza (folios 3r-6r), tablice κεφαλαια (spis treści) przed każdą z Ewangelii, noty do czytań liturgicznych na marginesie, portrety czterech ewangelistów przed każdą z Ewangelii, księgi liturgiczne z żywotami świętych: Synaksarion (folios 290-317) oraz Menologium. Synaksarion i Menologion nie należały do oryginalnego rękopisu, zostały dodane później. Menologion pisany jest na papierze[7].

Tekst Ewangelii pisany jest w jednej kolumnie na stronę, 22-23 linie w kolumnie[2]; marginesy są szerokie, tekst zajmuje powierzchnię 14,0 na 9,0 cm[5]. Tekst dzielony jest według rozdziałów (gr. κεφαλαια), których numery umieszczone zostały na lewym marginesie tekstu, a ich tytuły (τιτλοι) w górnym marginesie. Dzielony jest ponadto wedle krótszych Sekcji Ammoniusza, z odniesieniami do Kanonów Euzebiusza (pisane na marginesie poniżej numerów Sekcji Ammoniusza)[7][7]. Zawiera zdobione nagłówki oraz zdobione wielkie inicjały na początku każdej Ewangelii.

Chociaż pierwszy skryba popełnił niewiele błędów itacyzmu (korekty dokonane późniejszą ręką zawierają nawet większą ich liczbę), w manuskrypcie występuje wiele innych błędów. Jedynie w piętnastu pierwszych rozdziałach Ewangelii Mateusza N efelkystikon występuje 20 razy. Częstym jest błąd homoioteleuton, przestawianie słów w zdaniu, zastępowanie słów przez ich synonimy (np. υβρισαν na εδειραν), terminy pochodzenia obcego (hebrajskie, łacińskie) pisane są na kilka sposobów. Nazaret w Jana 1,46 oddany został w formie ναζαρεθ, natomiast w Jana 1,47 jako ναζαρετ; łoże pisane jest jako κραββατον w 2 rozdziale Marka oraz jako κραβαττον w 5 rozdziale Jana[8].

Tekst Ewangelii posiada wiele korekt wprowadzonych przez dwóch późniejszych korektorów. Od jednego z poprawiających pochodzi Synaksarion i Menologion[8].

Pierwsza strona Ewangelii Marka

Tekst kodeksu

Grecki tekst kodeksu przekazuje tekst bizantyński. Hermann von Soden zaklasyfikował go do rodziny tekstualnej Ikc[9]. Kurt Aland nie sporządził dlań profilu tekstualnego i w efekcie nie zaklasyfikował do żadnej kategorii rękopisów Nowego Testamentu[10]. Według Claremont Profile Method, tj. metody wielokrotnych wariantów, reprezentuje rodzinę tekstualną Kx (standardowy tekst bizantyjski) w Łukaszu 1, natomiast w Łukaszu 10 oraz Łukaszu 20 należy do rodziny Πa[9].

Pomimo iż dominuje element rodziny Π, zazwyczaj rękopis nie jest klasyfikowany jako członek tej rodziny, ponieważ ma dość dużo elementów rodziny Kx[11]. Zawiera wiele unikalnych wariantów[12].

W niektórych partiach tekst jest zgodny z najstarszymi uncjalnymi kodeksami jak: Vaticanus, Kodeks Efrema, Kodeks Bezy, Kodeks Cypryjski, Regius, Kodeks Kampiański oraz Codex Dublinensis[13].

W Mateuszu 1,6 nie posiada frazy ο βασιλευς, podobnie jak w rękopisach Papirus 1, Sinaiticus, Vaticanus, 036, f1, f13, 700. Wariant rękopisu uważany jest za poprawny przez współczesnych krytyków tekstu[14].

W Marku 13,27 zawiera niezwykły dodatek αγγελους μου μετα σαλπιγγος φωνης μεγαλης (aniołów z wielką trąbą), wariant ten zaczerpnięty został z paralelnego tekstu w Mateuszu 24,31 i nie występuje w żadnym innym rękopisie[15].

Mt 1,10 – Αμως (jak א, B, C, Γ, Δ, Θ, f1, 33), większość rękopisów przekazuje Αμων (L, W, f13, tekst bizantyjski, Textus receptus).
Mt 5,16 – ιδωσιν υμων τα καλα εργα ] ιδωσι τα καλα υμων εργα
Mt 7,13 – εισερχομενοι ] ερχομενοι
Mt 7,14 – τι ] οτι
Mt 26,7 – βαρυτιμου ] πολυτιμου
Mk 8,7 – ειπεν ] ειχεν

Historia

Kolofon na stronie 592 podaje: ετελειωθη κατα τον μαιον μηνα εις τας τριακοντα (?) ημερα τεταρτη της ενισταμενης ετους ςψζγ ινδικτ ιγ. Zgodnie z tą notą rękopis został sporządzony 30 maja 6793 roku (tj. roku 1285). Późniejszy korektor zmienił Ψ na Υ, aby uzyskać rok 985. Skryba nazywał się Teofil i był mnichem[6]. Nieznane jest miejsce powstania rękopisu. Przypuszcza się, że został sporządzony prawdopodobnie w Konstantynopolu[5].

Na folio 7 występuje nota dokonana przez piszącego z XVI wieku, starta później przez inną osobę[5].

Rękopis należał ongiś do Charlesa Burneya (1757-1817), profesora z Cambridge. Nie wiadomo, w jaki sposób wszedł on w posiadanie rękopisu, jednak po jego śmierci udowodniono, że wiele rękopisów wykradł z biblioteki Uniwersytetu w Cambridge[16]. W 1818 rękopis został zakupiony przez British Museum[7]. W 1964 roku kodeks został poddano zabiegom restauratorskim[5].

Rękopis był badany przez Scrivenera, który skolacjonował jego tekst i wydał go w 1852. Na listę rękopisów Nowego Testamentu wprowadził go Scrivener (570) oraz C.R. Gregory (482). Gregory widział go w 1883[7].

Kodeks przechowywany jest obecnie w British Library (Burney 20) w Londynie[2][4][5].

Zobacz też

  • lista kodeksów minuskułowych Nowego Testamentu

Przypisy

  1. ↑ Gregory 1908 ↓, s. 65.
  2. ↑ a b c d Kurzgefasste 1994 ↓, s. 76.
  3. ↑ Scrivener 1894 ↓, s. 257.
  4. ↑ a b INTF Codex 482 ↓.
  5. ↑ a b c d e f Minuscule 482 at the British Library.
  6. ↑ a b Scrivener 1852 ↓, s. XLIX.
  7. ↑ a b c d e Gregory 1900 ↓, s. 194.
  8. ↑ a b Scrivener 1852 ↓, s. L.
  9. ↑ a b Wisse 1982 ↓, s. 61.
  10. ↑ Aland i Aland 1995 ↓, s. 139.
  11. ↑ Waltz 2007 ↓.
  12. ↑ Scrivener 1852 ↓, s. L-LI.
  13. ↑ Scrivener 1852 ↓, s. LI.
  14. ↑ NA26, s. 1.
  15. ↑ Scrivener 1852 ↓, s. L, 74.
  16. ↑ Charles Burney – The Burney Centre. [dostęp 2014-01-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-06-23)].

Bibliografia

Linki zewnętrzne

  • Kodeks 482 (GA) (niem.). W: Liste Handschriften [on-line]. INTF. [dostęp 2014-09-26].
  • Robert Waltz: Minuskuł 482 (ang.). W: Encyclopedia of Textual Criticism [on-line]. 2007.
  • Minuskuł 482 – British Library

Media użyte na tej stronie

Minuscule 482 (GA) folio 91.JPG
Folio 91 - the first page of Mark
Minuscule 482 (GA) folio 226v.JPG
folio 91 of the codex, portrait of John Evangelist