Miodokwiat

Miodokwiat
Ilustracja
Miodokwiat krzyżowy
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

liliopodobne (≡ jednoliścienne)

Rząd

szparagowce

Rodzina

storczykowate

Podrodzina

storczykowe

Rodzaj

miodokwiat

Nazwa systematyczna
Herminium Linnaeus
Opera Varia 251. 1758[3]
Synonimy
  • Aopla Lindley
  • Monorchis Séguier[4]
© Hans Hillewaert, CC BY-SA 3.0
Miodokwiat krzyżowy

Miodokwiat (Herminium L.) – rodzaj bylin należących do rodziny storczykowatych (Orchidaceae). Należy do niego w szerokim ujęciu ok. 50 gatunków[5]. W Polsce tylko jeden gatunek – miodokwiat krzyżowy[6], będący zarazem gatunkiem typowym rodzaju[3]. Przedstawiciele rodzaju występują w Europie (tylko jeden gatunek) oraz w południowo-zachodniej, środkowej i wschodniej Azji[4].

Morfologia

Pokrój i organy podziemne
Byliny z bulwami kulistymi do podłużnie elipsoidalnych, niepodzielonymi, mięsistymi, z kilkoma cienkimi korzeniami.
Łodyga
Wyprostowana, u nasady z rurkowatymi pochwami.
Liść
Nagi, pojedynczy lub kilka liści o blaszce eliptycznej lub lancetowatej. U nasady liście są zwinięte, obejmując łodygę.
Kwiaty
Zebrane w wielokwiatowy kwiatostan wyprostowany, szczytowy, groniasty, nagi. Pod kwiatostanem znajduje się zwykle 1 lub więcej błoniastych liści. Oś kwiatostanu u niektórych gatunków luźno, u innych gęsto pokryta kwiatami. Poszczególne kwiaty wsparte są lancetowatymi przysadkami. Kwiaty drobne, wzniesione, odstające poziomo lub zwisające, drobne, zwykle żółtozielone i odwrócone. Zalążnia prosta lub wygięta łukowato, czasem z hakowatym końcem, zwykle skręcona, cylindryczno-wrzecionowata, naga. Listki okwiatu wyrównanej długości. Zewnętrzne wolne lub wraz z wewnętrznymi tworzą kaptur, boczne listki rozpostarte. Wewnętrzne listki okwiatu zwykle mniejsze i węższe, mięsiste, na brzegu całe lub 3- lub 5-zębne, warżka 3-łatkowa i zwykle z 3–5 ząbkami, z niewielką ostrogą. Prętosłup bardzo krótki, prosty z przylegającymi pylnikami na szczycie, pyłkowiny 2, podłużne do elipsoidalnych. Znamię jest wąskie i ma kształt litery V[7][4].
Owoce
Torebki zwykle wyprostowane, podłużne[4].

Systematyka

Niektóre z wyodrębnianych rodzajów mają niepewny status taksonomiczny i w szerszym ujęciu niektórzy autorzy włączają do rodzaju Herminium ok. 40[7], do nawet 50[5] gatunków.

Pozycja systematyczna

Jeden z rodzajów plemienia Orchidinae w obrębie podrodziny storczykowych (Orchideae) z rodziny storczykowatych (Orchidaceae). Storczykowate są kladem bazalnym w rzędzie szparagowców Asparagales w obrębie jednoliściennych[2][8].

Wykaz gatunków[5]
  • Herminium alaschanicum Maxim.
  • Herminium albomarginatum (King) X.H.Jin, Schuit., Raskoti & Lu Q.Huang
  • Herminium albosanguineum (Renz) X.H.Jin, Schuit., Raskoti & Lu Q.Huang
  • Herminium albovirens (Renz) X.H.Jin, Schuit., Raskoti & Lu Q.Huang
  • Herminium biporosum Maxim.
  • Herminium bulleyi (Rolfe) Tang & F.T.Wang
  • Herminium chloranthum Tang & F.T.Wang
  • Herminium clavigerum (Lindl.) X.H.Jin, Schuit., Raskoti & Lu Q.Huang
  • Herminium coeloceras (Finet) Schltr.
  • Herminium coiloglossum Schltr.
  • Herminium ecalcaratum (Finet) Schltr.
  • Herminium edgeworthii (Hook.f. ex Collett) X.H.Jin, Schuit., Raskoti & Lu Q.Huang
  • Herminium elisabethae (Duthie) Tang & F.T.Wang
  • Herminium fallax (Lindl.) Hook.f.
  • Herminium fimbriatum (Raskoti) X.H.Jin, Schuit., Raskoti & Lu Q.Huang
  • Herminium forceps (Finet) Schltr.
  • Herminium glossophyllum Tang & F.T.Wang
  • Herminium gracile King & Pantl.
  • Herminium handelii X.H.Jin, Schuit., Raskoti & Lu Q.Huang
  • Herminium himalayanum (Renz) X.H.Jin, Schuit., Raskoti & Lu Q.Huang
  • Herminium hongdeyuanii Raskoti
  • Herminium humidicola (K.Y.Lang & D.S.Deng) X.H.Jin, Schuit., Raskoti & Lu Q.Huang
  • Herminium jaffreyanum King & Pantl.
  • Herminium josephi Rchb.f.
  • Herminium kalimpongense Pradhan
  • Herminium kamengense A.N.Rao
  • Herminium kumaunense Deva & H.B.Naithani
  • Herminium lanceum (Thunb. ex Sw.) Vuijk
  • Herminium latilabre (Lindl.) X.H.Jin, Schuit., Raskoti & Lu Q.Huang
  • Herminium longilobatum S.N.Hegde & A.N.Rao
  • Herminium mackinonii Duthie
  • Herminium macrophyllum (D.Don) Dandy
  • Herminium mannii (Rchb.f.) Tang & F.T.Wang
  • Herminium monophyllum (D.Don) P.F.Hunt & Summerh.
  • Herminium monorchis (L.) R.Br. – miodokwiat krzyżowy
  • Herminium motuoense X.H.Jin
  • Herminium neotineoides Ames & Schltr.
  • Herminium ophioglossoides Schltr.
  • Herminium oxysepalum (K.Y.Lang) X.H.Jin, Schuit., Raskoti & Lu Q.Huang
  • Herminium pugioniforme Lindl. ex Hook.f.
  • Herminium pusillum Ohwi & Fukuy.
  • Herminium pygmaeum Renz
  • Herminium quinquelobum King & Pantl.
  • Herminium singulum Tang & F.T.Wang
  • Herminium souliei (Finet) Rolfe
  • Herminium suave Tang & F.T.Wang
  • Herminium tangianum (S.Y.Hu) K.Y.Lang
  • Herminium tibeticum X.H.Jin, Schuit. & Raskoti
  • Herminium wangianum X.H.Jin, Schuit., Raskoti & Lu Q.Huang
  • Herminium yunnanense Rolfe

Zobacz też

  • Melianthus rodzaj z rodziny Francoaceae, który w XIX wieku także zwano miodokwiatem.

Przypisy

  1. ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. ↑ a b Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-08-03] (ang.).
  3. ↑ a b Index Nominum Genericorum. [dostęp 2010-08-03].
  4. ↑ a b c d Xinqi Chen, Stephan W. Gale & Phillip J. Cribb: Herminium. [w:] Flora of China [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2011-09-11]. (ang.).
  5. ↑ a b c Herminium L.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2022-08-27].
  6. ↑ Zbigniew Mirek i inni, Vascular plants of Poland. An annotated checklist, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2020, s. 93, ISBN 978-83-62975-45-7.
  7. ↑ a b Szlachetko Dariusz L.: Storczyki. Warszawa: Multico Oficyna Wydawnicza, 2001, s. 109, seria: Flora Polski. ISBN 83-7073-339-5.
  8. ↑ Florida Museum of Natural History: Orchid Tree: a phylogeny of epiphytes (mostly) on the tree of life. [dostęp 2010-08-03]. (ang.).

Media użyte na tej stronie