Miodokwiatowate

Miodokwiatowate

Melianthus major
Systematyka[1][2]
Domenaeukarionty
Królestworośliny
Podkrólestworośliny zielone
Nadgromadarośliny telomowe
Gromadarośliny naczyniowe
Podgromadarośliny nasienne
Nadklasaokrytonasienne
KlasaMagnoliopsida
Nadrządróżopodobne
Rządbodziszkowce
Rodzinamiodokwiatowate
Nazwa systematyczna
Melianthaceae Horan.
Prim. Lin. Syst. Nat.: 100. 2 Nov 1834[3]
Typ nomenklatoryczny

Melianthus L. (1753)[3]

Greyia radlkoferi

Miodokwiatowate (Melianthaceae Horan.) – rodzina roślin wyróżniana w niektórych systemach klasyfikacyjnych w obrębie rzędu bodziszkowców (Geraniales). Przedstawiciele z rodzajów Melianthus i Bersama występują od środkowej Afryki po jej południowej krańce, pozostałe rodzaje spotykane są w Chile. W sumie do rodziny zaliczanych jest 5 rodzajów z 18 gatunkami[4]. Kilka afrykańskich gatunków z tej rodziny używanych jest w tradycyjnym ziołolecznictwie, Bersama abyssinica dostarcza cenionego drewna, rośliny z rodzajów Greyia i Francoa są uprawiane jako rośliny ozdobne[4].

Morfologia

Pokrój
Drzewa, krzewy i rośliny zielne o bardzo różnym pokroju, różniące się zwłaszcza budową liści, ale o podobnych organach generatywnych[4].
Liście
Ulistnienie skrętoległe. Liście są pierzaste, często z oskrzydloną osią u rodzajów Bersama i Melianthus, lirowate u Francoa i niepodzielone u Greyia i Tetilla. Liście u nasady opatrzone są przylistkami u niektórych przedstawicieli okazałymi i tworzącymi pochwę osłaniającą łodygę[4].
Kwiaty
Zebrane w szczytowe grona lub kłosy, czasem na długich szypułkach. Poszczególne kwiaty są promieniste lub słabo grzbieciste, u rodzajów Bersama i Melianthus odwrócone. U różnych przedstawicieli bywają obu- lub jednopłciowe, 5- lub 4-krotne. Działki kielicha, często nierówne, są 4 lub jest ich 5. W takiej samej liczbie występują płatki korony, nierzadko okazałe. Pręcików jest tyle samo co płatków korony u rodzajów Bersama i Melianthus, podczas gdy u innych jest ich dwa razy tyle. Słupek jest górny, utworzony z 4, 5 lub 2 owocolistków, z zalążnią jedno- lub wielokomorową[4].
Owoce
Torebka w miarę dojrzewania wydłużająca się i coraz bardziej papierzasta, tylko u Bersama drewniejąca[4].

Systematyka

W dawniejszych ujęciach systematycznych rodzaje Greyia i Francoa miały niejasną pozycję – były wyodrębniane jako monotypowe rodziny Greyiaceae i Francoaceae. Dopiero na przełomie wieków XX i XXI potwierdzono najpierw ich bliskie pokrewieństwo (połączone zostały w jedną rodzinę Francoaceae), następnie stwierdzono bliskie pokrewieństwo z przedstawicielami Melianthaceae. W systemie APG II rodziny były przedstawiane jako siostrzane i opcjonalnie łączone, w APG III już zostały połączone jako miodokwiatowate[4][5]. W systemie APG IV z 2016 rozszerzono ujęcie rodziny Francoaceae włączając do niej także miodokwiatowate[2].

Pozycja i podział według systemu APG III (2009)[5]

Jedna z rodzin rzędu bodziszkowców, stanowiąca w jego obrębie grupę siostrzaną względem Vivianiaceae. Rząd należy do kladu różowych w obrębie okrytonasiennych[2] (w systemie Ruggiero i in. z 2015 należy do nadrzędu różopodobnych)[1].

bodziszkowce

Geraniaceae bodziszkowate




Melianthaceae miodokwiatowate (w tym Francoaceae)



Vivianiaceae (w tym Ledocarpaceae)




Wykaz rodzajów[4][6]
  • Melianthus L'Her. ex Aiton
  • Bersama Fresen.
  • Greyia Hook. & Harv.
  • Francoa Cav.
  • Tetilla DC.

Przypisy

  1. ↑ a b Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS ONE”, 10 (4), 2015, e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-03-04] (ang.).
  2. ↑ a b c Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2021-03-04] (ang.).
  3. ↑ a b James L. Reveal: Indices Nominum Supragenericorum Plantarum Vascularium – M (ang.). W: Indices Nominum Supragenericorum Plantarum Vascularium [on-line]. University of Maryland. [dostęp 2012-07-03].
  4. ↑ a b c d e f g h Heywood V. H., Brummitt R. K., Culham A., Seberg O.: Flowering plant families of the world. Ontario: Firely Books, 2007, s. 209. ISBN 1-55407-206-9.
  5. ↑ a b Angiosperm Phylogeny Group (2009). An update of the Angiosperm Phylogeny Group classification for the orders and families of flowering plants: APG III. Botanical Journal of the Linnean Society 161: 105-121.
  6. ↑ GRIN Genera of Melianthaceae (ang.). W: Germplasm Resources Information Network (GRIN) [on-line]. United States Department of Agriculture. [dostęp 2014-01-24].

Media użyte na tej stronie