Mirach

Mirach
β Andromedae
Ilustracja
Gwiazda Mirach wraz z małą galaktyką NGC 404
Dane obserwacyjne (J2000)
GwiazdozbiórAndromeda
Rektascensja01h 09m 43,924s[1]
Deklinacja+35° 37′ 14,01″[1]
Paralaksa (π)0,01652 ± 0,00056[1]
Odległość197,4 ± 6,9 ly
60,5 ± 2,1 pc[a]
Wielkość obserwowana2,07[2]m
Rozmiar kątowy0,012″[3]
Ruch własny (RA)175,90 ± 0,60[1] mas/rok
Ruch własny (DEC)−112,20 ± 0,46[1] mas/rok
Prędkość radialna0,06 ± 0,13[1] km/s
Charakterystyka fizyczna
Rodzaj gwiazdyczerwony olbrzym
Typ widmowyM0+IIIa[1]
Masa3–4[3] M
Promień86[3] R
Metaliczność [Fe/H]−0,03[2]
Wielkość absolutna−1,84[2]m
Jasność1900[3] L
Temperatura3800[3] K
Charakterystyka orbitalna
Krąży wokółCentrum Galaktyki
Półoś wielka6080[2] pc
Mimośród0,2459[2]
Alternatywne oznaczenia
Oznaczenie Flamsteeda: 43 Andromedae
Bonner Durchmusterung: BD +34 198
Fundamentalny katalog gwiazd: FK5 42
Boss General Catalogue: GC 1400
Katalog Gliesego: GJ 53.3
Katalog Henry’ego Drapera: HD 6860
Katalog jasnych gwiazd: HR 337
SAO Star Catalog: SAO 54471
Merach, Mirac, Mirak, al Mizar, LTT 10420, GCTP 238.00, ADS 949, CCDM 01097+3537 HIP 5447

Mirach (Beta Andromedae, β And) – druga co do jasności gwiazda w gwiazdozbiorze Andromedy, odległa od Słońca o około 197 lat świetlnych.

Nazwa

Tradycyjna nazwa gwiazdy, Mirach, pochodzi od zniekształconego arabskiego słowa ‏مئزر‎ miʾzar, oznaczającego „pas” Andromedy[3][4][5]. To samo pochodzenie ma nazwa gwiazdy Mizar w Wielkiej Niedźwiedzicy[3][4]. W formie super mirat nazwa ta pojawiła się w tablicach alfonsyńskich z 1521 roku[5]. Międzynarodowa Unia Astronomiczna w 2016 formalnie zatwierdziła użycie nazwy Mirach dla określenia tej gwiazdy[6].

Charakterystyka obserwacyjna

Położenie gwiazdy w gwiazdozbiorze Andromedy

Mirach niewiele ustępuje jasnością najjaśniejszemu w konstelacji Alpheratzowi, za to znacznie różni się kolorem, co widać nawet gołym okiem[3]. Obserwowana wielkość gwiazdowa Miracha to 2,07m, zaś jego wielkość absolutna wynosi −1,84m[2]. Gwiazda pozwala astronomom amatorom łatwo znaleźć na niebie galaktyki Andromedy i Trójkąta, jako że pierwsza jest widoczna dwukrotnie dalej od Miracha niż gwiazda Mi Andromedae, zaś druga znajduje się w podobnej odległości po przeciwnej stronie Miracha. Ponadto w odległości kątowej zaledwie 7 minut od Beta Andromedae znajduje się trudno dostrzegalna, mała galaktyka NGC 404, zwana „duchem Miracha”[7].

Charakterystyka fizyczna

Mirach to czerwony olbrzym, należy do typu widmowego M0. Jego temperatura to 3800 K, a jasność jest 1900 razy większa niż jasność Słońca. Masa tej gwiazdy 3-4 razy przewyższa masę Słońca, a zmierzony rozmiar kątowy pozwala ocenić średnicę gwiazdy na około 0,8 au, co odpowiada promieniowi około 86 razy większemu niż promień Słońca. Gwiazda zakończy życie odrzuciwszy rozdętą otoczkę, stając się białym karłem[3].

Jest to gwiazda zmienna półregularna, która zmienia swą jasność w przedziale 2,01-2,10m[8].

Mirach ma wielu optycznych, pozornych towarzyszy[9][8].

Zobacz też

Uwagi

  1. Odległość obliczona na podstawie paralaksy.

Przypisy

  1. a b c d e f g Mirach w bazie SIMBAD (ang.)
  2. a b c d e f Anderson E., Francis C: HIP 5447 (ang.). W: Extended Hipparcos Compilation (XHIP) [on-line]. VizieR, 2012. [dostęp 2018-03-01].
  3. a b c d e f g h i Jim Kaler: MIRACH (Beta Andromedae) (ang.). W: STARS [on-line]. [dostęp 2018-03-01].
  4. a b Andromeda. W: Ian Ridpath: Star Tales. James Clarke & Co., 1988. ISBN 978-0-7188-2695-6.
  5. a b Andromeda, the Woman Chained. W: Richard Hinckley Allen: Star Names Their Lore and Meaning. Nowy Jork: Dover Publications Inc., 1963, s. 36. ISBN 0-486-21079-0. (ang.)
  6. Naming Stars. Międzynarodowa Unia Astronomiczna, 2017-11-19. [dostęp 2018-03-01].
  7. Bruce McClure: Mirach is guide star to three galaxies (ang.). EarthSky, 2017-10-27. [dostęp 2018-03-01].
  8. a b Mirach (ang.). Alcyone ephemeris. [dostęp 2017-03-01].
  9. Mason et al.: WDS J01097+3537A. W: The Washington Double Star Catalog [on-line]. VizieR, 2014.

Media użyte na tej stronie

Andromeda constellation PP3 map PL.svg
Autor: Szczureq, Licencja: CC BY-SA 4.0
Gwiazdozbiór Andromedy. Mapa została stworzona przy pomocy programu PP3 autorstwa Torstena Brongera. Wersję wektorową stworzył Szczureq według wzoru z wersji rastrowej, której autorem jest BlueShade.
Mirach NGC404.jpg
Autor: Ole Nielsen, Licencja: CC BY-SA 2.5
Star Mirach and NGC 404 elliptical galaxy in Andromeda